اثر پرتو گاما بر روی شاخص‌های تغذیه‌ای مراحل لاروی و حشرات کامل شپشه‌ی آرد Tribolium castaneum (Coleoptera: Tenebrionidae)

در این پژوهش تأثیر ضدتغذیه‌ای دزهای مختلف پرتو گاما به عنوان یک عامل کنترل­کننده بر روی لاروها و حشرات کامل شپشه­ی آرد Tribolium castaneum (Herbst) بررسی شد. از دزهای 100، 400، 600، 800 و 1000 گری پرتو گاما استفاده شده و پس از گذشت 72 ساعت، شاخص‌های تغذیه‌ای مورد ارزیابی قرار گرفت. نرخ رشد نسبی (RGR...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: مهرداد احمدی, سعید محرمی‌پور
Format: Article
Language:fas
Published: Nuclear Science and Technology Research Institute 2012-05-01
Series:مجله علوم و فنون هسته‌ای
Subjects:
Online Access:https://jonsat.nstri.ir/article_393_5c1b79f60d8ef68af5fe53f3cd504ed4.pdf
_version_ 1797834692191322112
author مهرداد احمدی
سعید محرمی‌پور
author_facet مهرداد احمدی
سعید محرمی‌پور
author_sort مهرداد احمدی
collection DOAJ
description در این پژوهش تأثیر ضدتغذیه‌ای دزهای مختلف پرتو گاما به عنوان یک عامل کنترل­کننده بر روی لاروها و حشرات کامل شپشه­ی آرد Tribolium castaneum (Herbst) بررسی شد. از دزهای 100، 400، 600، 800 و 1000 گری پرتو گاما استفاده شده و پس از گذشت 72 ساعت، شاخص‌های تغذیه‌ای مورد ارزیابی قرار گرفت. نرخ رشد نسبی (RGR)، نرخ مصرف نسبی (RCR)، کارآیی تبدیل غذای خورده شده (ECI) و شاخص بازدارندگی تغذیه (FDI) به عنوان شاخص‌های تغذیه‌ای اندازه‌گیری شدند. تیمارها به روش دیسک آردی در شرایط دمایی 1±27 درجه­ی سلسیوس، رطوبت نسبی 65 درصد و تاریکی ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که رشد نسبی لاروها و حشرات کامل پرتو دیده کاهش معنی­داری داشت (P<0.05)  و شدت آن در لاروها بیش­تر بود. نرخ رشد نسبی حشرات کامل با وجود کاهش، در دزهای 400، 600، 800 و 1000 گری تفاوت معنی‌داری نشان نداد. نرخ مصرف نسبی غذا نیز کاهش معنی‌داری نشان داد که میزان آن با دز پرتو رابطه­ی عکس داشت. آزمایش­ها نشان داد که استفاده از پرتو گاما با دز تا 800 گری هیچ گونه تأثیر معنی‌داری بر شاخص کارآیی تبدیل غذای خورده شده­ی لاروها نداشت و تنها در دز 1000 گری کاهش معنی­دار مشاهده گردید. هم­چنین پرتو گاما اثر بازدارندگی تغذیه‌ای بالایی به ویژه در لاروهای شپشه­ی آرد نشان داد ولی این اثر در بین دزهای 100 تا 800 گری معنی‌دار نبود. براساس نتایج به دست آمده، پرتو گاما با تأثیر ضدتغذیه‌ای که ایجاد می‌کند می‌تواند عامل مؤثر در کنترل شپشه­ی آرد باشد.
first_indexed 2024-04-09T14:41:32Z
format Article
id doaj.art-ab23c84e58b44be9981f2e7781a5edee
institution Directory Open Access Journal
issn 1735-1871
2676-5861
language fas
last_indexed 2024-04-09T14:41:32Z
publishDate 2012-05-01
publisher Nuclear Science and Technology Research Institute
record_format Article
series مجله علوم و فنون هسته‌ای
spelling doaj.art-ab23c84e58b44be9981f2e7781a5edee2023-05-03T05:41:26ZfasNuclear Science and Technology Research Instituteمجله علوم و فنون هسته‌ای1735-18712676-58612012-05-013313338393اثر پرتو گاما بر روی شاخص‌های تغذیه‌ای مراحل لاروی و حشرات کامل شپشه‌ی آرد Tribolium castaneum (Coleoptera: Tenebrionidae)مهرداد احمدی0سعید محرمی‌پور1پژوهشکده تحقیقات کشاورزی، پزشکی و صنعتی، پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 498-31485، کرج ـ ایرانگروه حشره‌شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، صندوق پستی: 336-14115، تهران ـ ایراندر این پژوهش تأثیر ضدتغذیه‌ای دزهای مختلف پرتو گاما به عنوان یک عامل کنترل­کننده بر روی لاروها و حشرات کامل شپشه­ی آرد Tribolium castaneum (Herbst) بررسی شد. از دزهای 100، 400، 600، 800 و 1000 گری پرتو گاما استفاده شده و پس از گذشت 72 ساعت، شاخص‌های تغذیه‌ای مورد ارزیابی قرار گرفت. نرخ رشد نسبی (RGR)، نرخ مصرف نسبی (RCR)، کارآیی تبدیل غذای خورده شده (ECI) و شاخص بازدارندگی تغذیه (FDI) به عنوان شاخص‌های تغذیه‌ای اندازه‌گیری شدند. تیمارها به روش دیسک آردی در شرایط دمایی 1±27 درجه­ی سلسیوس، رطوبت نسبی 65 درصد و تاریکی ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که رشد نسبی لاروها و حشرات کامل پرتو دیده کاهش معنی­داری داشت (P<0.05)  و شدت آن در لاروها بیش­تر بود. نرخ رشد نسبی حشرات کامل با وجود کاهش، در دزهای 400، 600، 800 و 1000 گری تفاوت معنی‌داری نشان نداد. نرخ مصرف نسبی غذا نیز کاهش معنی‌داری نشان داد که میزان آن با دز پرتو رابطه­ی عکس داشت. آزمایش­ها نشان داد که استفاده از پرتو گاما با دز تا 800 گری هیچ گونه تأثیر معنی‌داری بر شاخص کارآیی تبدیل غذای خورده شده­ی لاروها نداشت و تنها در دز 1000 گری کاهش معنی­دار مشاهده گردید. هم­چنین پرتو گاما اثر بازدارندگی تغذیه‌ای بالایی به ویژه در لاروهای شپشه­ی آرد نشان داد ولی این اثر در بین دزهای 100 تا 800 گری معنی‌دار نبود. براساس نتایج به دست آمده، پرتو گاما با تأثیر ضدتغذیه‌ای که ایجاد می‌کند می‌تواند عامل مؤثر در کنترل شپشه­ی آرد باشد.https://jonsat.nstri.ir/article_393_5c1b79f60d8ef68af5fe53f3cd504ed4.pdfپرتو گامانرخ رشد نسبینرخ مصرف نسبیکارآیی تبدیل غذای خورده شدهشاخص بازدارندگی تغذیهشپشه‌ی آرد
spellingShingle مهرداد احمدی
سعید محرمی‌پور
اثر پرتو گاما بر روی شاخص‌های تغذیه‌ای مراحل لاروی و حشرات کامل شپشه‌ی آرد Tribolium castaneum (Coleoptera: Tenebrionidae)
مجله علوم و فنون هسته‌ای
پرتو گاما
نرخ رشد نسبی
نرخ مصرف نسبی
کارآیی تبدیل غذای خورده شده
شاخص بازدارندگی تغذیه
شپشه‌ی آرد
title اثر پرتو گاما بر روی شاخص‌های تغذیه‌ای مراحل لاروی و حشرات کامل شپشه‌ی آرد Tribolium castaneum (Coleoptera: Tenebrionidae)
title_full اثر پرتو گاما بر روی شاخص‌های تغذیه‌ای مراحل لاروی و حشرات کامل شپشه‌ی آرد Tribolium castaneum (Coleoptera: Tenebrionidae)
title_fullStr اثر پرتو گاما بر روی شاخص‌های تغذیه‌ای مراحل لاروی و حشرات کامل شپشه‌ی آرد Tribolium castaneum (Coleoptera: Tenebrionidae)
title_full_unstemmed اثر پرتو گاما بر روی شاخص‌های تغذیه‌ای مراحل لاروی و حشرات کامل شپشه‌ی آرد Tribolium castaneum (Coleoptera: Tenebrionidae)
title_short اثر پرتو گاما بر روی شاخص‌های تغذیه‌ای مراحل لاروی و حشرات کامل شپشه‌ی آرد Tribolium castaneum (Coleoptera: Tenebrionidae)
title_sort اثر پرتو گاما بر روی شاخص‌های تغذیه‌ای مراحل لاروی و حشرات کامل شپشه‌ی آرد tribolium castaneum coleoptera tenebrionidae
topic پرتو گاما
نرخ رشد نسبی
نرخ مصرف نسبی
کارآیی تبدیل غذای خورده شده
شاخص بازدارندگی تغذیه
شپشه‌ی آرد
url https://jonsat.nstri.ir/article_393_5c1b79f60d8ef68af5fe53f3cd504ed4.pdf
work_keys_str_mv AT mhrdạdạḥmdy ạtẖrprtwgạmạbrrwysẖạkẖṣhạytgẖdẖyhạymrạḥllạrwywḥsẖrạtḵạmlsẖpsẖhyậrdtriboliumcastaneumcoleopteratenebrionidae
AT sʿydmḥrmypwr ạtẖrprtwgạmạbrrwysẖạkẖṣhạytgẖdẖyhạymrạḥllạrwywḥsẖrạtḵạmlsẖpsẖhyậrdtriboliumcastaneumcoleopteratenebrionidae