Osmanlı Müzeciliğinin İşleyişine Bir Örnek: Müze-i Hümâyûn Kurşun Mühür Kataloğu
Osmanlı’da klasik çağdan beri ön hazırlıkları bulunan müzecilik faaliyetleri 19. Yüzyılda hızlı bir kurumsallaşma sürecine girmiştir. Bu sürecin en somut kazanımı olarak Osmanlı’nın ilk emperyal/milli müzesi olan “Müze-i Hümâyûn” 1889 yılında özerk bir devlet kurumu olarak varlık kazanmıştır. Modern...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Gaziantep University
2021-01-01
|
| Series: | Gaziantep University Journal of Social Sciences |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/pub/jss/issue/60155/610417 |
| _version_ | 1797919458202746880 |
|---|---|
| author | Ayşe Ersay Yüksel |
| author_facet | Ayşe Ersay Yüksel |
| author_sort | Ayşe Ersay Yüksel |
| collection | DOAJ |
| description | Osmanlı’da klasik çağdan beri ön hazırlıkları bulunan müzecilik faaliyetleri 19. Yüzyılda hızlı bir kurumsallaşma sürecine girmiştir. Bu sürecin en somut kazanımı olarak Osmanlı’nın ilk emperyal/milli müzesi olan “Müze-i Hümâyûn” 1889 yılında özerk bir devlet kurumu olarak varlık kazanmıştır. Modern sanat kurumlarının ortaya çıkışında kendi tarihinin dinamiklerini esas alan, özgün bir oluşum sistemine sahip Batılılaşma devri Osmanlı sanatının önemli sembollerinden biri olan Osmanlı müzesinin ortaya çıkması ve kurumsallaşmasının belgelerini çeşitli tarihsel kayıtlardan izlemektedir. Bu bağlamda dönemin Osmanlı müzesi müdür yardımcısı nümizmist Halil Edhem’in kaleme aldığı, H.1321/M.1904 tarihli “Müze-i Hümâyûn Kurşun Mühür Kataloğu” adlı katalog Osmanlı müzesinin ilk dönem yayınlarından biri olmasıyla önem taşır. Osman Hamdi Bey’in ön sözünü yazdığı, yaklaşık seksen sayfadan oluşan bu katalogda yer alan Arap, Arap-Bizans ve Osmanlı mühürleri incelenmiş ve resimlenmiştir. Şimdiye kadar araştırmacılar tarafından değerlendirilmemiş olan bu katalogda Osmanlı müzesinde mühürlerin nasıl bulunduğu, korunduğu, tasvir edildiği hakkında bilgiler yanında, kataloğun ortaya çıkmasında kullanılan yöntem, kaynaklar, dünya müzelerindeki çeşitli eserler ile yapılan karşılaştırmalar ve müze kavramına bakış açısı konusunda önemli ayrıntılar göze çarpmaktadır. Makalemizde bu katalogdaki koleksiyon bilgileri yanında, Osmanlı müzeciliğinin 20. yüzyılın başındaki durumu ile dünyadaki diğer müzelerle olan ilişkisi ve müzecilik anlayışı da değerlendirilecektir |
| first_indexed | 2024-04-10T13:45:51Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-ab3845ffbb5847f192066c9a0ccd892a |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 1303-0094 2149-5459 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-04-10T13:45:51Z |
| publishDate | 2021-01-01 |
| publisher | Gaziantep University |
| record_format | Article |
| series | Gaziantep University Journal of Social Sciences |
| spelling | doaj.art-ab3845ffbb5847f192066c9a0ccd892a2023-02-15T16:10:58ZengGaziantep UniversityGaziantep University Journal of Social Sciences1303-00942149-54592021-01-0120121223810.21547/jss.610417136Osmanlı Müzeciliğinin İşleyişine Bir Örnek: Müze-i Hümâyûn Kurşun Mühür KataloğuAyşe Ersay Yüksel0ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ, İLAHİYAT FAKÜLTESİ, İSLAM TARİHİ VE SANATLARI BÖLÜMÜOsmanlı’da klasik çağdan beri ön hazırlıkları bulunan müzecilik faaliyetleri 19. Yüzyılda hızlı bir kurumsallaşma sürecine girmiştir. Bu sürecin en somut kazanımı olarak Osmanlı’nın ilk emperyal/milli müzesi olan “Müze-i Hümâyûn” 1889 yılında özerk bir devlet kurumu olarak varlık kazanmıştır. Modern sanat kurumlarının ortaya çıkışında kendi tarihinin dinamiklerini esas alan, özgün bir oluşum sistemine sahip Batılılaşma devri Osmanlı sanatının önemli sembollerinden biri olan Osmanlı müzesinin ortaya çıkması ve kurumsallaşmasının belgelerini çeşitli tarihsel kayıtlardan izlemektedir. Bu bağlamda dönemin Osmanlı müzesi müdür yardımcısı nümizmist Halil Edhem’in kaleme aldığı, H.1321/M.1904 tarihli “Müze-i Hümâyûn Kurşun Mühür Kataloğu” adlı katalog Osmanlı müzesinin ilk dönem yayınlarından biri olmasıyla önem taşır. Osman Hamdi Bey’in ön sözünü yazdığı, yaklaşık seksen sayfadan oluşan bu katalogda yer alan Arap, Arap-Bizans ve Osmanlı mühürleri incelenmiş ve resimlenmiştir. Şimdiye kadar araştırmacılar tarafından değerlendirilmemiş olan bu katalogda Osmanlı müzesinde mühürlerin nasıl bulunduğu, korunduğu, tasvir edildiği hakkında bilgiler yanında, kataloğun ortaya çıkmasında kullanılan yöntem, kaynaklar, dünya müzelerindeki çeşitli eserler ile yapılan karşılaştırmalar ve müze kavramına bakış açısı konusunda önemli ayrıntılar göze çarpmaktadır. Makalemizde bu katalogdaki koleksiyon bilgileri yanında, Osmanlı müzeciliğinin 20. yüzyılın başındaki durumu ile dünyadaki diğer müzelerle olan ilişkisi ve müzecilik anlayışı da değerlendirilecektirhttps://dergipark.org.tr/tr/pub/jss/issue/60155/610417müze-i hümâyûnhalil edhem beylead sealottoman museumhalil edhem beymüze-i hümâyûnkurşun mühürosmanlı müzeciliğihalil edhem bey |
| spellingShingle | Ayşe Ersay Yüksel Osmanlı Müzeciliğinin İşleyişine Bir Örnek: Müze-i Hümâyûn Kurşun Mühür Kataloğu Gaziantep University Journal of Social Sciences müze-i hümâyûn halil edhem bey lead seal ottoman museum halil edhem bey müze-i hümâyûn kurşun mühür osmanlı müzeciliği halil edhem bey |
| title | Osmanlı Müzeciliğinin İşleyişine Bir Örnek: Müze-i Hümâyûn Kurşun Mühür Kataloğu |
| title_full | Osmanlı Müzeciliğinin İşleyişine Bir Örnek: Müze-i Hümâyûn Kurşun Mühür Kataloğu |
| title_fullStr | Osmanlı Müzeciliğinin İşleyişine Bir Örnek: Müze-i Hümâyûn Kurşun Mühür Kataloğu |
| title_full_unstemmed | Osmanlı Müzeciliğinin İşleyişine Bir Örnek: Müze-i Hümâyûn Kurşun Mühür Kataloğu |
| title_short | Osmanlı Müzeciliğinin İşleyişine Bir Örnek: Müze-i Hümâyûn Kurşun Mühür Kataloğu |
| title_sort | osmanli muzeciliginin isleyisine bir ornek muze i humayun kursun muhur katalogu |
| topic | müze-i hümâyûn halil edhem bey lead seal ottoman museum halil edhem bey müze-i hümâyûn kurşun mühür osmanlı müzeciliği halil edhem bey |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/pub/jss/issue/60155/610417 |
| work_keys_str_mv | AT ayseersayyuksel osmanlımuzeciligininisleyisinebirornekmuzeihumayunkursunmuhurkatalogu |