Patografie empatyczne: O chorobie i umieraniu zwierząt towarzyszących w perspektywie etnografii wielogatunkowej
Konfrontacja z chorobą, starością, związanymi z nimi cierpieniem i wreszcie umieraniem to naturalne elementy życia, wspólne zarówno ludziom, jak i zwierzętom pozaludzkim. Jednocześnie umieranie zwierzęcia stanowi rodzaj doświadczenia, do którego człowiek, ze względu na ograniczone możliwości komuni...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Institute of Archaeology and Ethnology Polish Academy of Sciences
2022-12-01
|
| Series: | Etnografia Polska |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://journals.iaepan.pl/ep/article/view/3069 |
| _version_ | 1797979186143428608 |
|---|---|
| author | Małgorzata Roeske |
| author_facet | Małgorzata Roeske |
| author_sort | Małgorzata Roeske |
| collection | DOAJ |
| description |
Konfrontacja z chorobą, starością, związanymi z nimi cierpieniem i wreszcie umieraniem to naturalne elementy życia, wspólne zarówno ludziom, jak i zwierzętom pozaludzkim. Jednocześnie umieranie zwierzęcia stanowi rodzaj doświadczenia, do którego człowiek, ze względu na ograniczone możliwości komunikacji ze zwierzęciem, ma utrudniony dostęp. Niniejszy artykuł, oparty na badaniach etnograficznych wśród piekunów zwierząt towarzyszących, analizuje kulturowe aspekty paliatywnej opieki nad zwierzęciem, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu okoliczności terminalnej choroby na specyfikę relacji człowiek-zwierzę oraz potencjalnych analogii i różnic pomiędzy doświadczeniem choroby i umierania bliskiego zwierzęcia oraz człowieka. Refleksja
usytuowana jest w obrębie nurtu etnografii wielogatunkowej, postulującej poszerzenie pola zainteresowań antropologii o zwierzęta, pojmowane jako aktorzy społeczni, oraz włączenia ich do procesu badawczego, przy jednoczesnym dążeniu do zachowania ich podmiotowości.
W artykule podejmę próbę rekonstrukcji procesu zachodzącego pomiędzy opiekunem a zwierzęciem towarzyszącym od momentu diagnozy: interpretacji i „odczytywania” sposobów doświadczania choroby przez zwierzę, a także społecznych wyobrażeń na temat dynamiki choroby zwierzęcia i jej indykatorów. Przedstawię następnie reakcje i postawy emocjonalne opiekunów skonfrontowanych z informacją o terminalnym stanie zwierzęcia oraz zanalizuję wpływ choroby i związanej z nią terapii na relację między zwierzęciem i opiekunem. Ramą teoretyczną
dla powyższej analizy będzie zaproponowana przeze mnie kategoria patografii empatycznych, rozumianych jako narracje spełniające zbliżone funkcje do tych, jakie odnaleźć można w pierwszoosobowych opowieściach o przeżywanym przez człowieka doświadczeniu choroby.
|
| first_indexed | 2024-04-11T05:35:00Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-acb263c88c764828acdfb1d90ad9ab22 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 0071-1861 2719-6534 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-04-11T05:35:00Z |
| publishDate | 2022-12-01 |
| publisher | Institute of Archaeology and Ethnology Polish Academy of Sciences |
| record_format | Article |
| series | Etnografia Polska |
| spelling | doaj.art-acb263c88c764828acdfb1d90ad9ab222022-12-22T13:54:04ZengInstitute of Archaeology and Ethnology Polish Academy of SciencesEtnografia Polska0071-18612719-65342022-12-01661-210.23858/EP66.2022.3069Patografie empatyczne: O chorobie i umieraniu zwierząt towarzyszących w perspektywie etnografii wielogatunkowejMałgorzata Roeske0Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UJ Konfrontacja z chorobą, starością, związanymi z nimi cierpieniem i wreszcie umieraniem to naturalne elementy życia, wspólne zarówno ludziom, jak i zwierzętom pozaludzkim. Jednocześnie umieranie zwierzęcia stanowi rodzaj doświadczenia, do którego człowiek, ze względu na ograniczone możliwości komunikacji ze zwierzęciem, ma utrudniony dostęp. Niniejszy artykuł, oparty na badaniach etnograficznych wśród piekunów zwierząt towarzyszących, analizuje kulturowe aspekty paliatywnej opieki nad zwierzęciem, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu okoliczności terminalnej choroby na specyfikę relacji człowiek-zwierzę oraz potencjalnych analogii i różnic pomiędzy doświadczeniem choroby i umierania bliskiego zwierzęcia oraz człowieka. Refleksja usytuowana jest w obrębie nurtu etnografii wielogatunkowej, postulującej poszerzenie pola zainteresowań antropologii o zwierzęta, pojmowane jako aktorzy społeczni, oraz włączenia ich do procesu badawczego, przy jednoczesnym dążeniu do zachowania ich podmiotowości. W artykule podejmę próbę rekonstrukcji procesu zachodzącego pomiędzy opiekunem a zwierzęciem towarzyszącym od momentu diagnozy: interpretacji i „odczytywania” sposobów doświadczania choroby przez zwierzę, a także społecznych wyobrażeń na temat dynamiki choroby zwierzęcia i jej indykatorów. Przedstawię następnie reakcje i postawy emocjonalne opiekunów skonfrontowanych z informacją o terminalnym stanie zwierzęcia oraz zanalizuję wpływ choroby i związanej z nią terapii na relację między zwierzęciem i opiekunem. Ramą teoretyczną dla powyższej analizy będzie zaproponowana przeze mnie kategoria patografii empatycznych, rozumianych jako narracje spełniające zbliżone funkcje do tych, jakie odnaleźć można w pierwszoosobowych opowieściach o przeżywanym przez człowieka doświadczeniu choroby. https://journals.iaepan.pl/ep/article/view/3069patografierelacja człowiek-zwierzęantropologiaśmierćzwierzęta towarzyszące |
| spellingShingle | Małgorzata Roeske Patografie empatyczne: O chorobie i umieraniu zwierząt towarzyszących w perspektywie etnografii wielogatunkowej Etnografia Polska patografie relacja człowiek-zwierzę antropologia śmierć zwierzęta towarzyszące |
| title | Patografie empatyczne: O chorobie i umieraniu zwierząt towarzyszących w perspektywie etnografii wielogatunkowej |
| title_full | Patografie empatyczne: O chorobie i umieraniu zwierząt towarzyszących w perspektywie etnografii wielogatunkowej |
| title_fullStr | Patografie empatyczne: O chorobie i umieraniu zwierząt towarzyszących w perspektywie etnografii wielogatunkowej |
| title_full_unstemmed | Patografie empatyczne: O chorobie i umieraniu zwierząt towarzyszących w perspektywie etnografii wielogatunkowej |
| title_short | Patografie empatyczne: O chorobie i umieraniu zwierząt towarzyszących w perspektywie etnografii wielogatunkowej |
| title_sort | patografie empatyczne o chorobie i umieraniu zwierzat towarzyszacych w perspektywie etnografii wielogatunkowej |
| topic | patografie relacja człowiek-zwierzę antropologia śmierć zwierzęta towarzyszące |
| url | https://journals.iaepan.pl/ep/article/view/3069 |
| work_keys_str_mv | AT małgorzataroeske patografieempatyczneochorobieiumieraniuzwierzattowarzyszacychwperspektywieetnografiiwielogatunkowej |