Antyracjonalizm i rewolucja moralna. Socjalizm etyczny Sorela i Abramowskiego
Celem artykułu jest omówienie i porównanie filozofii społecznej Georges’a Sorela i Edwarda Abramowskiego. W pierwszej części tekstu przedstawione zostaje podejście autorów do racjonalizmu, rozumianego jako stanowisko intelektualne, którego ontologiczne i epistemologiczne przesłanki wpływają na sposó...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | deu |
| Published: |
Lodz University Press
2022-11-01
|
| Series: | Hybris |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://czasopisma.uni.lodz.pl/hybris/article/view/15301 |
| _version_ | 1827769511290339328 |
|---|---|
| author | Michał Gniadek |
| author_facet | Michał Gniadek |
| author_sort | Michał Gniadek |
| collection | DOAJ |
| description | Celem artykułu jest omówienie i porównanie filozofii społecznej Georges’a Sorela i Edwarda Abramowskiego. W pierwszej części tekstu przedstawione zostaje podejście autorów do racjonalizmu, rozumianego jako stanowisko intelektualne, którego ontologiczne i epistemologiczne przesłanki wpływają na sposób myślenia o kwestiach społecznych, moralnych i politycznych. Wnioski z tej analizy wykorzystywane są w drugiej i trzeciej części tekstu, poświęconych odpowiednio pojęciom rewolucji i retrospektywnej utopii, które zarówno dla Sorela, jak i Abramowskiego mają przede wszystkim wartość etyczną. O ile jednak Sorel podporządkowuje przyszłą rewolucję spontanicznemu, irracjonalnemu działaniu proletariatu, któremu przyświeca mit strajku generalnego, o tyle w ujęciu Abramowskiego owa spontaniczność działania ma się realizować w spółdzielniach, syndykatach i ruchach etycznych, które stopniowo wychowują człowieka przyszłości. Obu łączy jednak skłonność do idealizowania wspólnot istniejących w przeszłości, które są dla nich źródłem moralnych ideałów. Ostatecznie okazuje się, że rozum, będący podstawą nowoczesnego społeczeństwa i symbolem postawy skłonnej do uproszczeń i abstrakcji, nie tylko musi zostać zniesiony, ale także zastąpiony ludzką wolnością i kreatywnością. |
| first_indexed | 2024-03-11T12:25:57Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-aea887272a2f4aa29e14245cf2c580a1 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 1689-4286 |
| language | deu |
| last_indexed | 2024-03-11T12:25:57Z |
| publishDate | 2022-11-01 |
| publisher | Lodz University Press |
| record_format | Article |
| series | Hybris |
| spelling | doaj.art-aea887272a2f4aa29e14245cf2c580a12023-11-06T09:32:41ZdeuLodz University PressHybris1689-42862022-11-01583386410.18778/1689-4286.58.0215173Antyracjonalizm i rewolucja moralna. Socjalizm etyczny Sorela i AbramowskiegoMichał Gniadek0https://orcid.org/0000-0001-7800-7200Uniwersytet JagiellońskiCelem artykułu jest omówienie i porównanie filozofii społecznej Georges’a Sorela i Edwarda Abramowskiego. W pierwszej części tekstu przedstawione zostaje podejście autorów do racjonalizmu, rozumianego jako stanowisko intelektualne, którego ontologiczne i epistemologiczne przesłanki wpływają na sposób myślenia o kwestiach społecznych, moralnych i politycznych. Wnioski z tej analizy wykorzystywane są w drugiej i trzeciej części tekstu, poświęconych odpowiednio pojęciom rewolucji i retrospektywnej utopii, które zarówno dla Sorela, jak i Abramowskiego mają przede wszystkim wartość etyczną. O ile jednak Sorel podporządkowuje przyszłą rewolucję spontanicznemu, irracjonalnemu działaniu proletariatu, któremu przyświeca mit strajku generalnego, o tyle w ujęciu Abramowskiego owa spontaniczność działania ma się realizować w spółdzielniach, syndykatach i ruchach etycznych, które stopniowo wychowują człowieka przyszłości. Obu łączy jednak skłonność do idealizowania wspólnot istniejących w przeszłości, które są dla nich źródłem moralnych ideałów. Ostatecznie okazuje się, że rozum, będący podstawą nowoczesnego społeczeństwa i symbolem postawy skłonnej do uproszczeń i abstrakcji, nie tylko musi zostać zniesiony, ale także zastąpiony ludzką wolnością i kreatywnością.https://czasopisma.uni.lodz.pl/hybris/article/view/15301antyracjonalizmrewolucja moralnaprzełom antypozytywistycznyretrospektywna utopiageorges soreledward abramowski |
| spellingShingle | Michał Gniadek Antyracjonalizm i rewolucja moralna. Socjalizm etyczny Sorela i Abramowskiego Hybris antyracjonalizm rewolucja moralna przełom antypozytywistyczny retrospektywna utopia georges sorel edward abramowski |
| title | Antyracjonalizm i rewolucja moralna. Socjalizm etyczny Sorela i Abramowskiego |
| title_full | Antyracjonalizm i rewolucja moralna. Socjalizm etyczny Sorela i Abramowskiego |
| title_fullStr | Antyracjonalizm i rewolucja moralna. Socjalizm etyczny Sorela i Abramowskiego |
| title_full_unstemmed | Antyracjonalizm i rewolucja moralna. Socjalizm etyczny Sorela i Abramowskiego |
| title_short | Antyracjonalizm i rewolucja moralna. Socjalizm etyczny Sorela i Abramowskiego |
| title_sort | antyracjonalizm i rewolucja moralna socjalizm etyczny sorela i abramowskiego |
| topic | antyracjonalizm rewolucja moralna przełom antypozytywistyczny retrospektywna utopia georges sorel edward abramowski |
| url | https://czasopisma.uni.lodz.pl/hybris/article/view/15301 |
| work_keys_str_mv | AT michałgniadek antyracjonalizmirewolucjamoralnasocjalizmetycznysorelaiabramowskiego |