Bodas de plata: 25 años de la primera demostración del efecto directo del fósforo en la célula paratiroidea

Resumen: Aunque el fósforo es un elemento indispensable para la vida, en la naturaleza no se encuentra en estado nativo sino combinado en forma de fosfatos inorgánicos (PO43−), con niveles plasmáticos estrechamente regulados que se asocian a efectos deletéreos y mortalidad cuando estos se encuentran...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: Jordi Bover, Pedro Trinidad, Aquiles Jara, Jordi Soler-Majoral, Alejandro Martín-Malo, Armando Torres, João Frazão, Pablo Ureña, Adriana Dusso, Carolt Arana, Fredzzia Graterol, Gregorio Romero, Maribel Troya, Diana Samaniego, Luis D’Marco, José Manuel Valdivielso, Elvira Fernández, María Dolores Arenas, Vicente Torregrosa, Juan F. Navarro-González, María Jesús Lloret, J.A. Ballarín, Ricardo J. Bosch, José L. Górriz, Angel Luis Martin de Francisco, Orlando Gutiérrez, Jordi Ara, Arnold Felsenfeld, Antonio Canalejo, Yolanda Almadén
Format: Article
Language:Spanish
Published: Elsevier 2022-11-01
Series:Nefrología
Subjects:
Online Access:http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0211699522000030
_version_ 1828097290330439680
author Jordi Bover
Pedro Trinidad
Aquiles Jara
Jordi Soler-Majoral
Alejandro Martín-Malo
Armando Torres
João Frazão
Pablo Ureña
Adriana Dusso
Carolt Arana
Fredzzia Graterol
Gregorio Romero
Maribel Troya
Diana Samaniego
Luis D’Marco
José Manuel Valdivielso
Elvira Fernández
María Dolores Arenas
Vicente Torregrosa
Juan F. Navarro-González
María Jesús Lloret
J.A. Ballarín
Ricardo J. Bosch
José L. Górriz
Angel Luis Martin de Francisco
Orlando Gutiérrez
Jordi Ara
Arnold Felsenfeld
Antonio Canalejo
Yolanda Almadén
author_facet Jordi Bover
Pedro Trinidad
Aquiles Jara
Jordi Soler-Majoral
Alejandro Martín-Malo
Armando Torres
João Frazão
Pablo Ureña
Adriana Dusso
Carolt Arana
Fredzzia Graterol
Gregorio Romero
Maribel Troya
Diana Samaniego
Luis D’Marco
José Manuel Valdivielso
Elvira Fernández
María Dolores Arenas
Vicente Torregrosa
Juan F. Navarro-González
María Jesús Lloret
J.A. Ballarín
Ricardo J. Bosch
José L. Górriz
Angel Luis Martin de Francisco
Orlando Gutiérrez
Jordi Ara
Arnold Felsenfeld
Antonio Canalejo
Yolanda Almadén
author_sort Jordi Bover
collection DOAJ
description Resumen: Aunque el fósforo es un elemento indispensable para la vida, en la naturaleza no se encuentra en estado nativo sino combinado en forma de fosfatos inorgánicos (PO43−), con niveles plasmáticos estrechamente regulados que se asocian a efectos deletéreos y mortalidad cuando estos se encuentran fuera de la normalidad. El interés creciente sobre el acúmulo de PO43− en la fisiopatología humana se originó en el papel que se le atribuyó en la patogenia del hiperparatiroidismo secundario a la enfermedad renal crónica. En este artículo revisamos los mecanismos por los cuales se justificaba dicho efecto y conmemoramos la importante contribución de un grupo español liderado por el Dr. M. Rodríguez, ahora hace justo 25 años, cuando demostraron por primera vez el efecto directo del PO43− sobre la regulación de la síntesis y secreción de hormona paratiroidea (manteniendo la integridad estructural de las glándulas paratiroides en su nuevo modelo experimental. Además de demostrar la importancia del ácido araquidónico (AA) y la vía de la fosfolipasa A2-AA como mediadora de respuestas en la glándula paratiroidea, estos hallazgos fueron predecesores de la reciente descripción del importante papel del PO43− sobre la actividad del receptor-sensor de calcio y alimentaron asimismo diversas líneas de investigación sobre la importancia de la sobrecarga de PO43−, no solo en la fisiopatología del hiperparatiroidismo secundario sino también en su papel patogénico sistémico. Abstract: Although phosphorus is an essential element for life, it is not found in nature in its native state but rather combined in the form of inorganic phosphates (PO43−), with tightly regulated plasma levels that are associated with deleterious effects and mortality when these are out of bounds. The growing interest in the accumulation of PO43− in human pathophysiology originated in its attributed role in the pathogenesis of secondary hyperparathyroidism in chronic kidney disease. In this article, we review the mechanisms by which this effect was justified and we commemorate the important contribution of a Spanish group led by Dr. M. Rodríguez, just 25 years ago, when they first demonstrated the direct effect of PO43− on the regulation of the synthesis and secretion of parathyroid hormone by maintaining the structural integrity of the parathyroid glands in their original experimental model. In addition to demonstrating the importance of arachidonic acid (AA) and the phospholipase A2-AA pathway as a mediator of parathyroid gland response, these findings were predecessors of the recent description of the important role of PO43− on the activity of the calcium sensor-receptor, and also fueled various lines of research on the importance of PO43− overload not only for the pathophysiology of secondary hyperparathyroidism but also of its systemic pathogenic role.
first_indexed 2024-04-11T07:44:12Z
format Article
id doaj.art-af2ac017997a45088e0f90b81b9be0c8
institution Directory Open Access Journal
issn 0211-6995
language Spanish
last_indexed 2024-04-11T07:44:12Z
publishDate 2022-11-01
publisher Elsevier
record_format Article
series Nefrología
spelling doaj.art-af2ac017997a45088e0f90b81b9be0c82022-12-22T04:36:23ZspaElsevierNefrología0211-69952022-11-01426645655Bodas de plata: 25 años de la primera demostración del efecto directo del fósforo en la célula paratiroideaJordi Bover0Pedro Trinidad1Aquiles Jara2Jordi Soler-Majoral3Alejandro Martín-Malo4Armando Torres5João Frazão6Pablo Ureña7Adriana Dusso8Carolt Arana9Fredzzia Graterol10Gregorio Romero11Maribel Troya12Diana Samaniego13Luis D’Marco14José Manuel Valdivielso15Elvira Fernández16María Dolores Arenas17Vicente Torregrosa18Juan F. Navarro-González19María Jesús Lloret20J.A. Ballarín21Ricardo J. Bosch22José L. Górriz23Angel Luis Martin de Francisco24Orlando Gutiérrez25Jordi Ara26Arnold Felsenfeld27Antonio Canalejo28Yolanda Almadén29Servicio de Nefrología, Hospital Universitario Germans Trias i Pujol, RICORS, Institut d’Investigació en Ciències de la Salut Germans Trias i Pujol (IGTP), Universitat Autònoma de Barcelona, Badalona, Barcelona, España; Autor de correspondencia.Departamento de Nefrología, HECMN siglo XXI, IMSS, Ciudad de México, MéxicoDepartamento de Nefrología, Facultad de Medicina, Pontificia Universidad Católica de Chile, Santiago, ChileServicio de Nefrología, Hospital Universitario Germans Trias i Pujol, RICORS, Institut d’Investigació en Ciències de la Salut Germans Trias i Pujol (IGTP), Universitat Autònoma de Barcelona, Badalona, Barcelona, EspañaUnidad de Gestión Clínica Nefrología, Instituto Maimónides de Investigación Biomédica de Córdoba (IMIBIC), Hospital Universitario Reina Sofía, Universidad de Córdoba, España, Red Nacional de Investigación en Nefrología (REDinREN), Instituto de Salud Carlos III, EspañaServicio de Nefrología, Hospital Universitario de Canarias, Instituto de Tecnologías Biomédicas, Universidad de La Laguna, Tenerife, EspañaDepartment of Nephrology, Centro Hospitalar Universitário São João, Institute for Innovation and Health Research (I3S), Institute of Biomedical Engineering (INEB), Nephrology and Infectious Diseases Research Group, University of Porto, Porto, PortugalAURA Nord Saint Ouen Dialysis Service, Saint Ouen, Francia y Service d’Explorations Fonctionnelles Rénales, Hôpital Necker, Université Paris V, René Descartes, París, FranciaDivision of Endocrinology, Metabolism and Lipid Research, Washington University School of Medicine, St Louis, MO, EE. UU.Departamento de Nefrología y Trasplante Renal, Hospital Clínic, Barcelona, EspañaServicio de Nefrología, Hospital Universitario Germans Trias i Pujol, RICORS, Institut d’Investigació en Ciències de la Salut Germans Trias i Pujol (IGTP), Universitat Autònoma de Barcelona, Badalona, Barcelona, EspañaServicio de Nefrología, Hospital Universitario Germans Trias i Pujol, RICORS, Institut d’Investigació en Ciències de la Salut Germans Trias i Pujol (IGTP), Universitat Autònoma de Barcelona, Badalona, Barcelona, EspañaServicio de Nefrología, Hospital Universitario Germans Trias i Pujol, RICORS, Institut d’Investigació en Ciències de la Salut Germans Trias i Pujol (IGTP), Universitat Autònoma de Barcelona, Badalona, Barcelona, EspañaServicio de Nefrología, Hospital Universitario Germans Trias i Pujol, RICORS, Institut d’Investigació en Ciències de la Salut Germans Trias i Pujol (IGTP), Universitat Autònoma de Barcelona, Badalona, Barcelona, EspañaCEU Cardenal Herrera University, Valencia, EspañaVascular and Renal Translational Research Group, Biomedical Research Institute, IRBLLEIDA, Lleida, España, Red Nacional de Investigación en Nefrología (REDinREN, RETIC), Instituto de Salud Carlos III, EspañaVascular and Renal Translational Research Group, Biomedical Research Institute, IRBLLEIDA, Lleida, España, Red Nacional de Investigación en Nefrología (REDinREN, RETIC), Instituto de Salud Carlos III, España; Grupo de Investigación Traslacional Vascular y Renal, Fundación Renal Jaume Arnó, Lleida, EspañaServicio de Nefrología, Fundación Renal Iñigo Álvarez de Toledo, Madrid, EspañaDepartamento de Nefrología y Trasplante Renal, Hospital Clínic, Barcelona, EspañaUnidad de Investigación y Servicio de Nefrología, Hospital Universitario Nuestra Señora de la Candelaria; Instituto Universitario de Tecnologías Biomédicas, Universidad de La Laguna, Santa Cruz de Tenerife, España, Red Nacional de Investigación en Nefrología (REDinREN, RICORS), Instituto de Salud Carlos III, EspañaServicio de Nefrología, Fundació Puigvert, IIB Sant Pau, Barcelona, EspañaServicio de Nefrología, Fundació Puigvert, IIB Sant Pau, Barcelona, EspañaUnidad de Fisiología, Departamento de Biología de Sistemas, Facultad de Medicina, Universidad de Alcalá, Alcalá de Henares, Madrid, EspañaServicio de Nefrología, Hospital Clínico Universitario, INCLIVA, Universidad de Valencia, Valencia, EspañaUniversidad de Cantabria, Santander, EspañaDivision of Nephrology, Department of Medicine, Universidad de Alabama en Birmingham, Birmingham, EE. UU.Servicio de Nefrología, Hospital Universitario Germans Trias i Pujol, RICORS, Institut d’Investigació en Ciències de la Salut Germans Trias i Pujol (IGTP), Universitat Autònoma de Barcelona, Badalona, Barcelona, EspañaDepartment of Medicine, Veterans Affairs Greater Los Ángeles Healthcare System and David Geffen School of Medicine, University of California, Los Ángeles, California, EE. UU.Departamento de Ciencias Integradas/Centro de investigación RENSMA, Facultad de Ciencias Experimentales, Universidad de Huelva, Huelva, EspañaInstituto Maimónides de Investigación Biomédica de Córdoba (IMIBIC), Hospital Universitario Reina Sofía, Universidad de Córdoba, Córdoba, EspañaResumen: Aunque el fósforo es un elemento indispensable para la vida, en la naturaleza no se encuentra en estado nativo sino combinado en forma de fosfatos inorgánicos (PO43−), con niveles plasmáticos estrechamente regulados que se asocian a efectos deletéreos y mortalidad cuando estos se encuentran fuera de la normalidad. El interés creciente sobre el acúmulo de PO43− en la fisiopatología humana se originó en el papel que se le atribuyó en la patogenia del hiperparatiroidismo secundario a la enfermedad renal crónica. En este artículo revisamos los mecanismos por los cuales se justificaba dicho efecto y conmemoramos la importante contribución de un grupo español liderado por el Dr. M. Rodríguez, ahora hace justo 25 años, cuando demostraron por primera vez el efecto directo del PO43− sobre la regulación de la síntesis y secreción de hormona paratiroidea (manteniendo la integridad estructural de las glándulas paratiroides en su nuevo modelo experimental. Además de demostrar la importancia del ácido araquidónico (AA) y la vía de la fosfolipasa A2-AA como mediadora de respuestas en la glándula paratiroidea, estos hallazgos fueron predecesores de la reciente descripción del importante papel del PO43− sobre la actividad del receptor-sensor de calcio y alimentaron asimismo diversas líneas de investigación sobre la importancia de la sobrecarga de PO43−, no solo en la fisiopatología del hiperparatiroidismo secundario sino también en su papel patogénico sistémico. Abstract: Although phosphorus is an essential element for life, it is not found in nature in its native state but rather combined in the form of inorganic phosphates (PO43−), with tightly regulated plasma levels that are associated with deleterious effects and mortality when these are out of bounds. The growing interest in the accumulation of PO43− in human pathophysiology originated in its attributed role in the pathogenesis of secondary hyperparathyroidism in chronic kidney disease. In this article, we review the mechanisms by which this effect was justified and we commemorate the important contribution of a Spanish group led by Dr. M. Rodríguez, just 25 years ago, when they first demonstrated the direct effect of PO43− on the regulation of the synthesis and secretion of parathyroid hormone by maintaining the structural integrity of the parathyroid glands in their original experimental model. In addition to demonstrating the importance of arachidonic acid (AA) and the phospholipase A2-AA pathway as a mediator of parathyroid gland response, these findings were predecessors of the recent description of the important role of PO43− on the activity of the calcium sensor-receptor, and also fueled various lines of research on the importance of PO43− overload not only for the pathophysiology of secondary hyperparathyroidism but also of its systemic pathogenic role.http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0211699522000030PhosphorusPhosphateParathyroid hormonePTHPTH receptorCKD-MBD
spellingShingle Jordi Bover
Pedro Trinidad
Aquiles Jara
Jordi Soler-Majoral
Alejandro Martín-Malo
Armando Torres
João Frazão
Pablo Ureña
Adriana Dusso
Carolt Arana
Fredzzia Graterol
Gregorio Romero
Maribel Troya
Diana Samaniego
Luis D’Marco
José Manuel Valdivielso
Elvira Fernández
María Dolores Arenas
Vicente Torregrosa
Juan F. Navarro-González
María Jesús Lloret
J.A. Ballarín
Ricardo J. Bosch
José L. Górriz
Angel Luis Martin de Francisco
Orlando Gutiérrez
Jordi Ara
Arnold Felsenfeld
Antonio Canalejo
Yolanda Almadén
Bodas de plata: 25 años de la primera demostración del efecto directo del fósforo en la célula paratiroidea
Nefrología
Phosphorus
Phosphate
Parathyroid hormone
PTH
PTH receptor
CKD-MBD
title Bodas de plata: 25 años de la primera demostración del efecto directo del fósforo en la célula paratiroidea
title_full Bodas de plata: 25 años de la primera demostración del efecto directo del fósforo en la célula paratiroidea
title_fullStr Bodas de plata: 25 años de la primera demostración del efecto directo del fósforo en la célula paratiroidea
title_full_unstemmed Bodas de plata: 25 años de la primera demostración del efecto directo del fósforo en la célula paratiroidea
title_short Bodas de plata: 25 años de la primera demostración del efecto directo del fósforo en la célula paratiroidea
title_sort bodas de plata 25 anos de la primera demostracion del efecto directo del fosforo en la celula paratiroidea
topic Phosphorus
Phosphate
Parathyroid hormone
PTH
PTH receptor
CKD-MBD
url http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0211699522000030
work_keys_str_mv AT jordibover bodasdeplata25anosdelaprimerademostraciondelefectodirectodelfosforoenlacelulaparatiroidea
AT pedrotrinidad bodasdeplata25anosdelaprimerademostraciondelefectodirectodelfosforoenlacelulaparatiroidea
AT aquilesjara bodasdeplata25anosdelaprimerademostraciondelefectodirectodelfosforoenlacelulaparatiroidea
AT jordisolermajoral bodasdeplata25anosdelaprimerademostraciondelefectodirectodelfosforoenlacelulaparatiroidea
AT alejandromartinmalo bodasdeplata25anosdelaprimerademostraciondelefectodirectodelfosforoenlacelulaparatiroidea
AT armandotorres bodasdeplata25anosdelaprimerademostraciondelefectodirectodelfosforoenlacelulaparatiroidea
AT joaofrazao bodasdeplata25anosdelaprimerademostraciondelefectodirectodelfosforoenlacelulaparatiroidea
AT pablourena bodasdeplata25anosdelaprimerademostraciondelefectodirectodelfosforoenlacelulaparatiroidea
AT adrianadusso bodasdeplata25anosdelaprimerademostraciondelefectodirectodelfosforoenlacelulaparatiroidea
AT caroltarana bodasdeplata25anosdelaprimerademostraciondelefectodirectodelfosforoenlacelulaparatiroidea
AT fredzziagraterol bodasdeplata25anosdelaprimerademostraciondelefectodirectodelfosforoenlacelulaparatiroidea
AT gregorioromero bodasdeplata25anosdelaprimerademostraciondelefectodirectodelfosforoenlacelulaparatiroidea
AT maribeltroya bodasdeplata25anosdelaprimerademostraciondelefectodirectodelfosforoenlacelulaparatiroidea
AT dianasamaniego bodasdeplata25anosdelaprimerademostraciondelefectodirectodelfosforoenlacelulaparatiroidea
AT luisdmarco bodasdeplata25anosdelaprimerademostraciondelefectodirectodelfosforoenlacelulaparatiroidea
AT josemanuelvaldivielso bodasdeplata25anosdelaprimerademostraciondelefectodirectodelfosforoenlacelulaparatiroidea
AT elvirafernandez bodasdeplata25anosdelaprimerademostraciondelefectodirectodelfosforoenlacelulaparatiroidea
AT mariadoloresarenas bodasdeplata25anosdelaprimerademostraciondelefectodirectodelfosforoenlacelulaparatiroidea
AT vicentetorregrosa bodasdeplata25anosdelaprimerademostraciondelefectodirectodelfosforoenlacelulaparatiroidea
AT juanfnavarrogonzalez bodasdeplata25anosdelaprimerademostraciondelefectodirectodelfosforoenlacelulaparatiroidea
AT mariajesuslloret bodasdeplata25anosdelaprimerademostraciondelefectodirectodelfosforoenlacelulaparatiroidea
AT jaballarin bodasdeplata25anosdelaprimerademostraciondelefectodirectodelfosforoenlacelulaparatiroidea
AT ricardojbosch bodasdeplata25anosdelaprimerademostraciondelefectodirectodelfosforoenlacelulaparatiroidea
AT joselgorriz bodasdeplata25anosdelaprimerademostraciondelefectodirectodelfosforoenlacelulaparatiroidea
AT angelluismartindefrancisco bodasdeplata25anosdelaprimerademostraciondelefectodirectodelfosforoenlacelulaparatiroidea
AT orlandogutierrez bodasdeplata25anosdelaprimerademostraciondelefectodirectodelfosforoenlacelulaparatiroidea
AT jordiara bodasdeplata25anosdelaprimerademostraciondelefectodirectodelfosforoenlacelulaparatiroidea
AT arnoldfelsenfeld bodasdeplata25anosdelaprimerademostraciondelefectodirectodelfosforoenlacelulaparatiroidea
AT antoniocanalejo bodasdeplata25anosdelaprimerademostraciondelefectodirectodelfosforoenlacelulaparatiroidea
AT yolandaalmaden bodasdeplata25anosdelaprimerademostraciondelefectodirectodelfosforoenlacelulaparatiroidea