مشارکت سیاسی در نظم‌های غیرمردم‏سالار (نظم ولایت، خلافت و سلطنت)

<strong>مشارکت سیاسی مردم در گونه‌های متفاوت از نظام سیاسی و متناسب با مبانی و ساختار آن نظام، رویکرد متفاوت یافته است. در حالی ‌که در نظام‌های مردم‌سالار، مردم، رکن اساسی در تعیین کارگزاران و تصمیم‌سازی شمرده می‌شوند، در نظام‌های غیرمردم‌سالار نیز مردم از جایگاهی متناسب با ساختار آن نظام برخو...

Full description

Bibliographic Details
Main Author: سیدسجاد ایزدهی
Format: Article
Language:fas
Published: Bagher al-Olum University 2018-08-01
Series:علوم سیاسی
Subjects:
Online Access:http://psq.bou.ac.ir/article_66173_d25395c0827b36ba73ba9737f0bef949.pdf
_version_ 1831598651975139328
author سیدسجاد ایزدهی
author_facet سیدسجاد ایزدهی
author_sort سیدسجاد ایزدهی
collection DOAJ
description <strong>مشارکت سیاسی مردم در گونه‌های متفاوت از نظام سیاسی و متناسب با مبانی و ساختار آن نظام، رویکرد متفاوت یافته است. در حالی ‌که در نظام‌های مردم‌سالار، مردم، رکن اساسی در تعیین کارگزاران و تصمیم‌سازی شمرده می‌شوند، در نظام‌های غیرمردم‌سالار نیز مردم از جایگاهی متناسب با ساختار آن نظام برخوردارند. برخلاف نظام ولایی که گستره مناسبی از جایگاه مردم و مشارکت سیاسیِ آنان را باور دارد، در نظام خلافت و سلطنت، نه‏تنها جایگاه مضیّقی برای مشارکت سیاسی مردم در نظر گرفته شده، بلکه نظام سیاسی به‌ گونه‌ای است که ظلم و نابرابری (تعدی به حقوق مردم) در ساختار آن به ‌صورت نهادینه وجود دارد. این مقاله، ضمن تبیین و توصیف مؤلفه‌های سه گونه نظام سیاسی ولایت، خلافت و سلطنت، جایگاه مردم و ظرفیّت‌های هرکدام از این نظام‌های سیاسی را در خصوص مشارکت سیاسی مردم ـ بر اساس سیر تحوّل تاریخ‌مدار شکل حکومت در تاریخ اسلام، یعنی نبوّت، ولایت، خلافت و سلطنت ـ مورد بررسی و مقایسه قرار ‌می‌دهد؛ گرچه حداکثری یا حداقلی بودن مشارکت سیاسی، دلیلی بر مطلوبیّت گونه نظام سیاسی نیست و این قضیه ملاک ارزشیابی نظام سیاسی نخواهد بود، بلکه آنچه ملاک ارزیابی و مطلوبیّت نظام است، مبانی و هنجارهایی است که گونه متفاوت و متمایز مشارکت سیاسی بر آن‌ مبتنی است.</strong>
first_indexed 2024-12-18T14:09:21Z
format Article
id doaj.art-af520216679d4a47b506d59fbeb96d8e
institution Directory Open Access Journal
issn 1735-0557
2645-5773
language fas
last_indexed 2024-12-18T14:09:21Z
publishDate 2018-08-01
publisher Bagher al-Olum University
record_format Article
series علوم سیاسی
spelling doaj.art-af520216679d4a47b506d59fbeb96d8e2022-12-21T21:05:11ZfasBagher al-Olum Universityعلوم سیاسی1735-05572645-57732018-08-0121شماره 82 - تابستان 9773010.22081/psq.2018.6617366173مشارکت سیاسی در نظم‌های غیرمردم‏سالار (نظم ولایت، خلافت و سلطنت)سیدسجاد ایزدهی0دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی<strong>مشارکت سیاسی مردم در گونه‌های متفاوت از نظام سیاسی و متناسب با مبانی و ساختار آن نظام، رویکرد متفاوت یافته است. در حالی ‌که در نظام‌های مردم‌سالار، مردم، رکن اساسی در تعیین کارگزاران و تصمیم‌سازی شمرده می‌شوند، در نظام‌های غیرمردم‌سالار نیز مردم از جایگاهی متناسب با ساختار آن نظام برخوردارند. برخلاف نظام ولایی که گستره مناسبی از جایگاه مردم و مشارکت سیاسیِ آنان را باور دارد، در نظام خلافت و سلطنت، نه‏تنها جایگاه مضیّقی برای مشارکت سیاسی مردم در نظر گرفته شده، بلکه نظام سیاسی به‌ گونه‌ای است که ظلم و نابرابری (تعدی به حقوق مردم) در ساختار آن به ‌صورت نهادینه وجود دارد. این مقاله، ضمن تبیین و توصیف مؤلفه‌های سه گونه نظام سیاسی ولایت، خلافت و سلطنت، جایگاه مردم و ظرفیّت‌های هرکدام از این نظام‌های سیاسی را در خصوص مشارکت سیاسی مردم ـ بر اساس سیر تحوّل تاریخ‌مدار شکل حکومت در تاریخ اسلام، یعنی نبوّت، ولایت، خلافت و سلطنت ـ مورد بررسی و مقایسه قرار ‌می‌دهد؛ گرچه حداکثری یا حداقلی بودن مشارکت سیاسی، دلیلی بر مطلوبیّت گونه نظام سیاسی نیست و این قضیه ملاک ارزشیابی نظام سیاسی نخواهد بود، بلکه آنچه ملاک ارزیابی و مطلوبیّت نظام است، مبانی و هنجارهایی است که گونه متفاوت و متمایز مشارکت سیاسی بر آن‌ مبتنی است.</strong>http://psq.bou.ac.ir/article_66173_d25395c0827b36ba73ba9737f0bef949.pdfمشارکت سیاسیمردم‌سالارینظام ولایتنظام خلافتنظام سلطنت
spellingShingle سیدسجاد ایزدهی
مشارکت سیاسی در نظم‌های غیرمردم‏سالار (نظم ولایت، خلافت و سلطنت)
علوم سیاسی
مشارکت سیاسی
مردم‌سالاری
نظام ولایت
نظام خلافت
نظام سلطنت
title مشارکت سیاسی در نظم‌های غیرمردم‏سالار (نظم ولایت، خلافت و سلطنت)
title_full مشارکت سیاسی در نظم‌های غیرمردم‏سالار (نظم ولایت، خلافت و سلطنت)
title_fullStr مشارکت سیاسی در نظم‌های غیرمردم‏سالار (نظم ولایت، خلافت و سلطنت)
title_full_unstemmed مشارکت سیاسی در نظم‌های غیرمردم‏سالار (نظم ولایت، خلافت و سلطنت)
title_short مشارکت سیاسی در نظم‌های غیرمردم‏سالار (نظم ولایت، خلافت و سلطنت)
title_sort مشارکت سیاسی در نظم‌های غیرمردم‏سالار نظم ولایت، خلافت و سلطنت
topic مشارکت سیاسی
مردم‌سالاری
نظام ولایت
نظام خلافت
نظام سلطنت
url http://psq.bou.ac.ir/article_66173_d25395c0827b36ba73ba9737f0bef949.pdf
work_keys_str_mv AT sydsjạdạyzdhy msẖạrḵtsyạsydrnẓmhạygẖyrmrdmsạlạrnẓmwlạytkẖlạftwslṭnt