Dilbilimsel Otopsi
Amaç: Yazar tanımadan (=author attribution) farklı olarak, yazar tanımlama (=authorship profiling) günümüzde oldukça ayrıntılı işlemler gerektirmektedir. Yazar tanımlama öğeleri, bir şüpheli metindeki yazarın cinsiyetini, yaş grubunu, meslek grubunu, anadili, lokasyonu ve demografik özelliklerini, k...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Adli Tıp Uzmanları Derneği
2019-12-01
|
| Series: | Adli Tıp Bülteni |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://www.adlitipbulteni.com/atb/article/view/1342 |
| _version_ | 1797917819474542592 |
|---|---|
| author | Burcu İlkay Karaman |
| author_facet | Burcu İlkay Karaman |
| author_sort | Burcu İlkay Karaman |
| collection | DOAJ |
| description | Amaç: Yazar tanımadan (=author attribution) farklı olarak, yazar tanımlama (=authorship profiling) günümüzde oldukça ayrıntılı işlemler gerektirmektedir. Yazar tanımlama öğeleri, bir şüpheli metindeki yazarın cinsiyetini, yaş grubunu, meslek grubunu, anadili, lokasyonu ve demografik özelliklerini, kişilik özelliklerini, ruh sağlığını, eğitim düzeyini, etnik kökenini/ırkını, kültür düzeyini/yapısını, sosyal statüsünü, dini inanışını, politik eğilimini ve kültürel değerlerini belirlemeden ibarettir. Bu makalede yazar tanımlama öğelerinden şüpheli bir metindeki yazarın cinsiyetine, yaş grubuna, meslek grubuna, anadili, lokasyonu ve demografik özelliklerine, kişilik özelliklerine ve ruh sağlığına yönelik yöntemlerden bahsedilecektir.
Gereç ve Yöntem: Yöntem olarak adli dilbilimi dilbiliminin kuramsal ve uygulamalı altalanlarından faydalanmaktadır. Bu altalanlar göstergebilimi, sözcükbilimi, sesbilimi/sesbilgisi, biçimbilimi, anlambilimi, edimbilimi, terimbilimi, sözdizimi, metindilbilimi, psikodilbilimi, bilişsel dilbilimi, nörodilbilimi, klinik dilbilimi, toplumdilbilimi, derlemdilbilimi, bilgisayarlı dilbilimi şeklinde sıralanabilir. Söz konusu altalanlarda kullanılan yöntemlerden hareket ederek yazar tanımlama öğeleri için yazar tanımlama ölçütleri geliştirilmiştir. Bunlar şüpheli belgenin yapısal özelliklerini, yazarın ulam önceliğini, metnin okunabilirliğini, sözlükbirimsel özelliklerini, yazarın hatalı kullanımlarını ve metnin konu odaklılığını kapsamaktadır.
Bulgular ve Tartışma: Bu makalede yazar tanımlama öğelerinden yazarın cinsiyetini, yaş grubunu, meslek grubunu, anadili, lokasyonu ve demografisini, kişilik özelliklerini ve ruh sağlığını belirlemede uygulanan yöntemlerden bahsedilirken, her bir öğe için değişken olarak, %60-80 doğruluk oranıyla teşhis konabildiğine de dikkat çekilmiştir. Bu oranın yükselmesi için yeni yöntemlerin geliştirilmesi dilbiliminin ilgili altalanlarındaki gelişmelere bağlı olarak adli dilbilimciler tarafından sağlanabilir. Ancak, Türkiye’de olgulara dair özgün kaynaklara erişim güçlüğü nedeniyle benzetim (=simulation) amaçlı kurgusal veri ve derlemlerle araştırmalar yapma zorunluluğu kaçınılmazdır. |
| first_indexed | 2024-04-10T13:19:27Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-b0426c96871e4f85a13668eb77b04d06 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 1300-865X 2149-4533 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-04-10T13:19:27Z |
| publishDate | 2019-12-01 |
| publisher | Adli Tıp Uzmanları Derneği |
| record_format | Article |
| series | Adli Tıp Bülteni |
| spelling | doaj.art-b0426c96871e4f85a13668eb77b04d062023-02-15T16:12:06ZengAdli Tıp Uzmanları DerneğiAdli Tıp Bülteni1300-865X2149-45332019-12-01243Dilbilimsel OtopsiBurcu İlkay Karaman0Dokuz Eylül Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dilbilim Bölümü Genel Dilbilimi Anabilim Dalı, İzmirAmaç: Yazar tanımadan (=author attribution) farklı olarak, yazar tanımlama (=authorship profiling) günümüzde oldukça ayrıntılı işlemler gerektirmektedir. Yazar tanımlama öğeleri, bir şüpheli metindeki yazarın cinsiyetini, yaş grubunu, meslek grubunu, anadili, lokasyonu ve demografik özelliklerini, kişilik özelliklerini, ruh sağlığını, eğitim düzeyini, etnik kökenini/ırkını, kültür düzeyini/yapısını, sosyal statüsünü, dini inanışını, politik eğilimini ve kültürel değerlerini belirlemeden ibarettir. Bu makalede yazar tanımlama öğelerinden şüpheli bir metindeki yazarın cinsiyetine, yaş grubuna, meslek grubuna, anadili, lokasyonu ve demografik özelliklerine, kişilik özelliklerine ve ruh sağlığına yönelik yöntemlerden bahsedilecektir. Gereç ve Yöntem: Yöntem olarak adli dilbilimi dilbiliminin kuramsal ve uygulamalı altalanlarından faydalanmaktadır. Bu altalanlar göstergebilimi, sözcükbilimi, sesbilimi/sesbilgisi, biçimbilimi, anlambilimi, edimbilimi, terimbilimi, sözdizimi, metindilbilimi, psikodilbilimi, bilişsel dilbilimi, nörodilbilimi, klinik dilbilimi, toplumdilbilimi, derlemdilbilimi, bilgisayarlı dilbilimi şeklinde sıralanabilir. Söz konusu altalanlarda kullanılan yöntemlerden hareket ederek yazar tanımlama öğeleri için yazar tanımlama ölçütleri geliştirilmiştir. Bunlar şüpheli belgenin yapısal özelliklerini, yazarın ulam önceliğini, metnin okunabilirliğini, sözlükbirimsel özelliklerini, yazarın hatalı kullanımlarını ve metnin konu odaklılığını kapsamaktadır. Bulgular ve Tartışma: Bu makalede yazar tanımlama öğelerinden yazarın cinsiyetini, yaş grubunu, meslek grubunu, anadili, lokasyonu ve demografisini, kişilik özelliklerini ve ruh sağlığını belirlemede uygulanan yöntemlerden bahsedilirken, her bir öğe için değişken olarak, %60-80 doğruluk oranıyla teşhis konabildiğine de dikkat çekilmiştir. Bu oranın yükselmesi için yeni yöntemlerin geliştirilmesi dilbiliminin ilgili altalanlarındaki gelişmelere bağlı olarak adli dilbilimciler tarafından sağlanabilir. Ancak, Türkiye’de olgulara dair özgün kaynaklara erişim güçlüğü nedeniyle benzetim (=simulation) amaçlı kurgusal veri ve derlemlerle araştırmalar yapma zorunluluğu kaçınılmazdır.https://www.adlitipbulteni.com/atb/article/view/1342. |
| spellingShingle | Burcu İlkay Karaman Dilbilimsel Otopsi Adli Tıp Bülteni . |
| title | Dilbilimsel Otopsi |
| title_full | Dilbilimsel Otopsi |
| title_fullStr | Dilbilimsel Otopsi |
| title_full_unstemmed | Dilbilimsel Otopsi |
| title_short | Dilbilimsel Otopsi |
| title_sort | dilbilimsel otopsi |
| topic | . |
| url | https://www.adlitipbulteni.com/atb/article/view/1342 |
| work_keys_str_mv | AT burcuilkaykaraman dilbilimselotopsi |