Idea demokracji w przekształceniach ustrojowych samorządu terytorialnego
Celem artykułu jest ukazanie idei demokracji jako podstawowego warunku urzeczywistnienia decentralizacji i samorządu terytorialnego, a także zagrożeń, które towarzyszą procesom demokratyzacji i uświadamiają potrzebę ich ochrony. Demokracja pojmowana zarazem jako wartość i zasada współtworzy wraz z...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Adam Mickiewicz University, Poznan
2015-01-01
|
| Series: | Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rpeis/article/view/3046 |
| _version_ | 1797855081567092736 |
|---|---|
| author | Jan Jeżewski |
| author_facet | Jan Jeżewski |
| author_sort | Jan Jeżewski |
| collection | DOAJ |
| description |
Celem artykułu jest ukazanie idei demokracji jako podstawowego warunku urzeczywistnienia decentralizacji i samorządu terytorialnego, a także zagrożeń, które towarzyszą procesom demokratyzacji i uświadamiają potrzebę ich ochrony.
Demokracja pojmowana zarazem jako wartość i zasada współtworzy wraz z zasadą wolności i zasadą państwa prawnego jeden z podstawowych standardów aksjologicznych i ustrojowych we współczesnej Europie. Próby określenia demokracji podejmowane w nauce poszczególnych państw ukazują różne postacie, w jakich się ona przejawia; w następstwie mnożą się definicje zasady demokracji i samego państwa demokratycznego. Różnorodność ujęć nie osłabia siły oddziaływania idei demokracji, a zwłaszcza jej siły inspiracji. W państwie prawnym demokracja chroni wszystkie prawa i wolności jednostki wiązane z liberalizmem politycznym. Poczynając od Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela z 1789 r. kształtowało się w Europie pojęcie decentralizacji; umacniało się przekonanie, że demokracja jest jej warunkiem, a samorząd ‒ formą instytucjonalną udziału obywateli w rządzeniu, służącą budowaniu demokracji od dołu. Znalazło ono wyraz w pojęciu demokracji lokalnej najczęściej w połączeniu z procesem przemian ustrojowych: jako pozytywny efekt tych przemian lub jako cel (wartość), o którą należy zabiegać w projektowanych reformach. W artykule zostały zarazem wskazane immanentne słabości procedur demokratycznych, które mogą być wykorzystywane w sposób koniunkturalny i w celach odległych od idei demokracji. Demokracji lokalnej zagrażają m.in.: indyferentyzm polityczny wyborców, tyrania większości, populizm, upartyjnienie samorządu terytorialnego.
|
| first_indexed | 2024-04-09T20:17:51Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-b2c753c8395e46f3b1f196439c393098 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 0035-9629 2543-9170 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-04-09T20:17:51Z |
| publishDate | 2015-01-01 |
| publisher | Adam Mickiewicz University, Poznan |
| record_format | Article |
| series | Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny |
| spelling | doaj.art-b2c753c8395e46f3b1f196439c3930982023-03-31T06:42:56ZengAdam Mickiewicz University, PoznanRuch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny0035-96292543-91702015-01-0177310.14746/rpeis.2015.77.3.6Idea demokracji w przekształceniach ustrojowych samorządu terytorialnegoJan Jeżewski0Wyższa Szkoła Zarządzania i Finansów w Warszawie, em. profesor Uniwersytetu Wrocławskiego Celem artykułu jest ukazanie idei demokracji jako podstawowego warunku urzeczywistnienia decentralizacji i samorządu terytorialnego, a także zagrożeń, które towarzyszą procesom demokratyzacji i uświadamiają potrzebę ich ochrony. Demokracja pojmowana zarazem jako wartość i zasada współtworzy wraz z zasadą wolności i zasadą państwa prawnego jeden z podstawowych standardów aksjologicznych i ustrojowych we współczesnej Europie. Próby określenia demokracji podejmowane w nauce poszczególnych państw ukazują różne postacie, w jakich się ona przejawia; w następstwie mnożą się definicje zasady demokracji i samego państwa demokratycznego. Różnorodność ujęć nie osłabia siły oddziaływania idei demokracji, a zwłaszcza jej siły inspiracji. W państwie prawnym demokracja chroni wszystkie prawa i wolności jednostki wiązane z liberalizmem politycznym. Poczynając od Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela z 1789 r. kształtowało się w Europie pojęcie decentralizacji; umacniało się przekonanie, że demokracja jest jej warunkiem, a samorząd ‒ formą instytucjonalną udziału obywateli w rządzeniu, służącą budowaniu demokracji od dołu. Znalazło ono wyraz w pojęciu demokracji lokalnej najczęściej w połączeniu z procesem przemian ustrojowych: jako pozytywny efekt tych przemian lub jako cel (wartość), o którą należy zabiegać w projektowanych reformach. W artykule zostały zarazem wskazane immanentne słabości procedur demokratycznych, które mogą być wykorzystywane w sposób koniunkturalny i w celach odległych od idei demokracji. Demokracji lokalnej zagrażają m.in.: indyferentyzm polityczny wyborców, tyrania większości, populizm, upartyjnienie samorządu terytorialnego. https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rpeis/article/view/3046demokracjaidealiberalizmsamorząd terytorialnydecentralizacjacentralizm |
| spellingShingle | Jan Jeżewski Idea demokracji w przekształceniach ustrojowych samorządu terytorialnego Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny demokracja idea liberalizm samorząd terytorialny decentralizacja centralizm |
| title | Idea demokracji w przekształceniach ustrojowych samorządu terytorialnego |
| title_full | Idea demokracji w przekształceniach ustrojowych samorządu terytorialnego |
| title_fullStr | Idea demokracji w przekształceniach ustrojowych samorządu terytorialnego |
| title_full_unstemmed | Idea demokracji w przekształceniach ustrojowych samorządu terytorialnego |
| title_short | Idea demokracji w przekształceniach ustrojowych samorządu terytorialnego |
| title_sort | idea demokracji w przeksztalceniach ustrojowych samorzadu terytorialnego |
| topic | demokracja idea liberalizm samorząd terytorialny decentralizacja centralizm |
| url | https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rpeis/article/view/3046 |
| work_keys_str_mv | AT janjezewski ideademokracjiwprzekształceniachustrojowychsamorzaduterytorialnego |