بررسی اثرات مخرب و راهکارهای محیط‌‏زیستی برداشت شن و ماسه از رودخانه نازلوچای ارومیه

برداشت بی‎رویه‎ شن و ماسه از بستر رودخانه‎ها مشکلات محیط‌‏زیستی فراوانی به همراه دارد. در این مقاله پیامدهای مخرب محیط‌‏زیستی برداشت بی‎رویه شن و ماسه از بستر رودخانه نازلوچای بررسی شده است. مطالعه کیفی و آنالیز فیزیکی و شیمیایی آب رودخانه نازلوچای در دو ایستگاه نمونه‌‏‏برداری، نشان‏‌دهنده تاثیر منف...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: سجاد چهره قانی, حجت حسین زاده قره‌قشلاق, علیرضا عابدی
Format: Article
Language:fas
Published: Ferdowsi University of Mashhad 2020-08-01
Series:آب و توسعه پایدار
Subjects:
Online Access:https://jwsd.um.ac.ir/article_32624_62b965dd85f11a49873ab43d081c56be.pdf
_version_ 1818263844136419328
author سجاد چهره قانی
حجت حسین زاده قره‌قشلاق
علیرضا عابدی
author_facet سجاد چهره قانی
حجت حسین زاده قره‌قشلاق
علیرضا عابدی
author_sort سجاد چهره قانی
collection DOAJ
description برداشت بی‎رویه‎ شن و ماسه از بستر رودخانه‎ها مشکلات محیط‌‏زیستی فراوانی به همراه دارد. در این مقاله پیامدهای مخرب محیط‌‏زیستی برداشت بی‎رویه شن و ماسه از بستر رودخانه نازلوچای بررسی شده است. مطالعه کیفی و آنالیز فیزیکی و شیمیایی آب رودخانه نازلوچای در دو ایستگاه نمونه‌‏‏برداری، نشان‏‌دهنده تاثیر منفی فعالیت کارگاه‌‏های شن و ماسه است. به‌‏طوری‏که با افزایش میزان ذرات معلق از 20 به 98 میلی‏گرم در لیتر، میزان ذرات جامد معلق افزایش 5 برابری داشته و به تبع آن کدری آب در ایستگاه دوم 14 برابر شده است. کدری بیش از حد آب رودخانه نازلوچای و ته‌‏نشست لای و لجن در طبقات زیرین و همچنین ناپایداری بستر رودخانه در اثر برداشت شن و ماسه سبب شده است، جمعیت گیاهان آبزی نظیر جلبک‏‌ها و ماکروفیت‏‌ها به شدت کاهش یافته و حتی به مرز نابودی برسد. از دیگر پیامدهای محیط‏زیستی کاهش کیفیت تفریحی، ورزشی، توریستی چشم‏‌انداز رودخانه نازلوچای، فرسایش بستر و ساحل رودخانه و بسیاری از عوامل دیگر را می‌‏توان نام برد. در حال حاضر کارخانه ماسه‏‌شویی آب‏بند نازلوچای با 1800 تن خوراک روزانه و مصرف بیش از 1650 مترمکعب آب تازه، حدود 1500 تن شن و ماسه دانه‌‏بندی شده تولید می‏‌کند. پساب این کارخانه ماسه‏‌شویی با درصد جامد حدود 10-15 درصد در محل یکی از گودهای برداشت مصالح به‌‏عنوان سد باطله و رسوب‏گیر تخلیه می‏‌شود. در صورت استفاده این کارخانه از سیستم تیکنر برای آبگیری پساب و استفاده مجدد از آب برگشتی، درصد جامد پساب خروجی حدود 45 درصد و میزان آب مصرفی آن حدود 450 متر مکعب خواهد بود که به 27 درصد وضعیت مصرف فعلی کاهش می‏‌یابد. همچنین اگر سیستم باطله خمیری در این کارخانه به‏‌کار گرفته شود، مقدار مصرف آب تنها حدود 220 مترمکعب در روز خواهد بود که فقط 13 درصد مصرف کنونی است.
first_indexed 2024-12-12T19:25:28Z
format Article
id doaj.art-b34546e656b549dbb53af2216433eae8
institution Directory Open Access Journal
issn 2423-5474
2717-3321
language fas
last_indexed 2024-12-12T19:25:28Z
publishDate 2020-08-01
publisher Ferdowsi University of Mashhad
record_format Article
series آب و توسعه پایدار
spelling doaj.art-b34546e656b549dbb53af2216433eae82022-12-22T00:14:32ZfasFerdowsi University of Mashhadآب و توسعه پایدار2423-54742717-33212020-08-0172637210.22067/jwsd.v7i2.8405932624بررسی اثرات مخرب و راهکارهای محیط‌‏زیستی برداشت شن و ماسه از رودخانه نازلوچای ارومیهسجاد چهره قانی0حجت حسین زاده قره‌قشلاق1علیرضا عابدی2دانشگاه ارومیهدانشگاه صنعتی ارومیهدانشگاه ارومیهبرداشت بی‎رویه‎ شن و ماسه از بستر رودخانه‎ها مشکلات محیط‌‏زیستی فراوانی به همراه دارد. در این مقاله پیامدهای مخرب محیط‌‏زیستی برداشت بی‎رویه شن و ماسه از بستر رودخانه نازلوچای بررسی شده است. مطالعه کیفی و آنالیز فیزیکی و شیمیایی آب رودخانه نازلوچای در دو ایستگاه نمونه‌‏‏برداری، نشان‏‌دهنده تاثیر منفی فعالیت کارگاه‌‏های شن و ماسه است. به‌‏طوری‏که با افزایش میزان ذرات معلق از 20 به 98 میلی‏گرم در لیتر، میزان ذرات جامد معلق افزایش 5 برابری داشته و به تبع آن کدری آب در ایستگاه دوم 14 برابر شده است. کدری بیش از حد آب رودخانه نازلوچای و ته‌‏نشست لای و لجن در طبقات زیرین و همچنین ناپایداری بستر رودخانه در اثر برداشت شن و ماسه سبب شده است، جمعیت گیاهان آبزی نظیر جلبک‏‌ها و ماکروفیت‏‌ها به شدت کاهش یافته و حتی به مرز نابودی برسد. از دیگر پیامدهای محیط‏زیستی کاهش کیفیت تفریحی، ورزشی، توریستی چشم‏‌انداز رودخانه نازلوچای، فرسایش بستر و ساحل رودخانه و بسیاری از عوامل دیگر را می‌‏توان نام برد. در حال حاضر کارخانه ماسه‏‌شویی آب‏بند نازلوچای با 1800 تن خوراک روزانه و مصرف بیش از 1650 مترمکعب آب تازه، حدود 1500 تن شن و ماسه دانه‌‏بندی شده تولید می‏‌کند. پساب این کارخانه ماسه‏‌شویی با درصد جامد حدود 10-15 درصد در محل یکی از گودهای برداشت مصالح به‌‏عنوان سد باطله و رسوب‏گیر تخلیه می‏‌شود. در صورت استفاده این کارخانه از سیستم تیکنر برای آبگیری پساب و استفاده مجدد از آب برگشتی، درصد جامد پساب خروجی حدود 45 درصد و میزان آب مصرفی آن حدود 450 متر مکعب خواهد بود که به 27 درصد وضعیت مصرف فعلی کاهش می‏‌یابد. همچنین اگر سیستم باطله خمیری در این کارخانه به‏‌کار گرفته شود، مقدار مصرف آب تنها حدود 220 مترمکعب در روز خواهد بود که فقط 13 درصد مصرف کنونی است.https://jwsd.um.ac.ir/article_32624_62b965dd85f11a49873ab43d081c56be.pdfشن و ماسهمحیط زیستنازلوچایتیکنرباطله خمیری
spellingShingle سجاد چهره قانی
حجت حسین زاده قره‌قشلاق
علیرضا عابدی
بررسی اثرات مخرب و راهکارهای محیط‌‏زیستی برداشت شن و ماسه از رودخانه نازلوچای ارومیه
آب و توسعه پایدار
شن و ماسه
محیط زیست
نازلوچای
تیکنر
باطله خمیری
title بررسی اثرات مخرب و راهکارهای محیط‌‏زیستی برداشت شن و ماسه از رودخانه نازلوچای ارومیه
title_full بررسی اثرات مخرب و راهکارهای محیط‌‏زیستی برداشت شن و ماسه از رودخانه نازلوچای ارومیه
title_fullStr بررسی اثرات مخرب و راهکارهای محیط‌‏زیستی برداشت شن و ماسه از رودخانه نازلوچای ارومیه
title_full_unstemmed بررسی اثرات مخرب و راهکارهای محیط‌‏زیستی برداشت شن و ماسه از رودخانه نازلوچای ارومیه
title_short بررسی اثرات مخرب و راهکارهای محیط‌‏زیستی برداشت شن و ماسه از رودخانه نازلوچای ارومیه
title_sort بررسی اثرات مخرب و راهکارهای محیط‌‏زیستی برداشت شن و ماسه از رودخانه نازلوچای ارومیه
topic شن و ماسه
محیط زیست
نازلوچای
تیکنر
باطله خمیری
url https://jwsd.um.ac.ir/article_32624_62b965dd85f11a49873ab43d081c56be.pdf
work_keys_str_mv AT sjạdcẖhrhqạny brrsyạtẖrạtmkẖrbwrạhḵạrhạymḥyṭzystybrdạsẖtsẖnwmạshạzrwdkẖạnhnạzlwcẖạyạrwmyh
AT ḥjtḥsynzạdhqrhqsẖlạq brrsyạtẖrạtmkẖrbwrạhḵạrhạymḥyṭzystybrdạsẖtsẖnwmạshạzrwdkẖạnhnạzlwcẖạyạrwmyh
AT ʿlyrḍạʿạbdy brrsyạtẖrạtmkẖrbwrạhḵạrhạymḥyṭzystybrdạsẖtsẖnwmạshạzrwdkẖạnhnạzlwcẖạyạrwmyh