Liberalizm i etatyzm w praktyce gospodarczej krajów Unii Europejskiej
Celem badań była identyfikacja i pomiar wolności gospodarczej w krajach Unii Europejskiej na przełomie XX i XXI w. Na tym tle szczególną uwagę zwrócono na zmiany (liberalizację) zachodzące w polskiej gospodarce. Podstawą analizy porównawczej między 25 krajami UE (poza Maltą i Cyprem) był materiał li...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
University of Warsaw, Centre for European Regional and Local Studies (EUROREG)
2009-10-01
|
| Series: | Studia Regionalne i Lokalne |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://studreg.uw.edu.pl/pl/archiwum,liberalizm-i-etatyzm-w-praktyce-gospodarczej-krajow-unii-europejskiej |
| _version_ | 1811242914285617152 |
|---|---|
| author | Janusz Heller |
| author_facet | Janusz Heller |
| author_sort | Janusz Heller |
| collection | DOAJ |
| description | Celem badań była identyfikacja i pomiar wolności gospodarczej w krajach Unii Europejskiej na przełomie XX i XXI w. Na tym tle szczególną uwagę zwrócono na zmiany (liberalizację) zachodzące w polskiej gospodarce. Podstawą analizy porównawczej między 25 krajami UE (poza Maltą i Cyprem) był materiał liczbowy uzyskany z corocznych badań wolności ekonomicznej, prowadzonych przez Heritage Foundation i Wall Street Journal w latach 1996–2008. Na łączny wskaźnik (indeks) wolności gospodarczej składała się średnia ocena dziesięciu różnych cech – kryteriów bardziej szczegółowych. Średni wskaźnik uzyskany z wszystkich 10 cech pozwalał natomiast ocenić kraj pod względem stopnia liberalizmu (wolności) gospodarki lub poziomu etatyzmu. Zaproponowane podejście metodyczne, w którym dokonuje się podziału na dwa nurty: etatyzm i liberalizm, okazało się szczególnie przydatne przy ocenie procesów zachodzących również w polskiej gospodarce. W wyniku badań stwierdzono, że wśród 15 krajów tzw. dawnej UE 10 zalicza się do grona bardziej liberalnych. W tej grupie jest też najbardziej liberalna w UE Irlandia, natomiast drugą grupę stanowi pięć państw wyraźnie mniej liberalnych: Hiszpania, Francja, Portugalia, Włochy i Grecja. Polska to kraj najbardziej etatystyczny spośród wszystkich członków UE, chociaż w pierwszych latach transformacji należała nawet – obok Czech i Estonii – do trzech liderów pod tym względem. Trudno więc utożsamiać gospodarkę polską z zaawansowanym bądź nadmiernym liberalizmem. Jest to – zgodnie ze współczesnymi standardami – raczej gospodarka etatystyczna, z pewnymi, i to nielicznymi, elementami liberalizmu. Badania wskazują, że kryzysu gospodarczego, który ujawnił się w połowie 2007 r., nie można utożsamiać wyłącznie z gospodarką liberalną, chociaż za takim źródłem przemawiają przyjmowane metody wychodzenia z zapaści gospodarczej. Przeważają tu rozwiązania etatystyczne, ale w wyraźnej mniejszości pojawiają się również metody liberalne. Rozstrzygnięcia należy jednak oczekiwać dopiero po kilku latach. |
| first_indexed | 2024-04-12T13:58:09Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-b38be3f302234d089e60d6d1c3bccba3 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 1509-4995 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-04-12T13:58:09Z |
| publishDate | 2009-10-01 |
| publisher | University of Warsaw, Centre for European Regional and Local Studies (EUROREG) |
| record_format | Article |
| series | Studia Regionalne i Lokalne |
| spelling | doaj.art-b38be3f302234d089e60d6d1c3bccba32022-12-22T03:30:18ZengUniversity of Warsaw, Centre for European Regional and Local Studies (EUROREG)Studia Regionalne i Lokalne1509-49952009-10-013372745Liberalizm i etatyzm w praktyce gospodarczej krajów Unii EuropejskiejJanusz Heller0Katedra Makroekonomii, Wydział Nauk Ekonomicznych UWM w OlsztynieCelem badań była identyfikacja i pomiar wolności gospodarczej w krajach Unii Europejskiej na przełomie XX i XXI w. Na tym tle szczególną uwagę zwrócono na zmiany (liberalizację) zachodzące w polskiej gospodarce. Podstawą analizy porównawczej między 25 krajami UE (poza Maltą i Cyprem) był materiał liczbowy uzyskany z corocznych badań wolności ekonomicznej, prowadzonych przez Heritage Foundation i Wall Street Journal w latach 1996–2008. Na łączny wskaźnik (indeks) wolności gospodarczej składała się średnia ocena dziesięciu różnych cech – kryteriów bardziej szczegółowych. Średni wskaźnik uzyskany z wszystkich 10 cech pozwalał natomiast ocenić kraj pod względem stopnia liberalizmu (wolności) gospodarki lub poziomu etatyzmu. Zaproponowane podejście metodyczne, w którym dokonuje się podziału na dwa nurty: etatyzm i liberalizm, okazało się szczególnie przydatne przy ocenie procesów zachodzących również w polskiej gospodarce. W wyniku badań stwierdzono, że wśród 15 krajów tzw. dawnej UE 10 zalicza się do grona bardziej liberalnych. W tej grupie jest też najbardziej liberalna w UE Irlandia, natomiast drugą grupę stanowi pięć państw wyraźnie mniej liberalnych: Hiszpania, Francja, Portugalia, Włochy i Grecja. Polska to kraj najbardziej etatystyczny spośród wszystkich członków UE, chociaż w pierwszych latach transformacji należała nawet – obok Czech i Estonii – do trzech liderów pod tym względem. Trudno więc utożsamiać gospodarkę polską z zaawansowanym bądź nadmiernym liberalizmem. Jest to – zgodnie ze współczesnymi standardami – raczej gospodarka etatystyczna, z pewnymi, i to nielicznymi, elementami liberalizmu. Badania wskazują, że kryzysu gospodarczego, który ujawnił się w połowie 2007 r., nie można utożsamiać wyłącznie z gospodarką liberalną, chociaż za takim źródłem przemawiają przyjmowane metody wychodzenia z zapaści gospodarczej. Przeważają tu rozwiązania etatystyczne, ale w wyraźnej mniejszości pojawiają się również metody liberalne. Rozstrzygnięcia należy jednak oczekiwać dopiero po kilku latach.https://studreg.uw.edu.pl/pl/archiwum,liberalizm-i-etatyzm-w-praktyce-gospodarczej-krajow-unii-europejskiejwolność gospodarczaunia europejskaliberalizacjaetatyzmkryzys gospodarczy |
| spellingShingle | Janusz Heller Liberalizm i etatyzm w praktyce gospodarczej krajów Unii Europejskiej Studia Regionalne i Lokalne wolność gospodarcza unia europejska liberalizacja etatyzm kryzys gospodarczy |
| title | Liberalizm i etatyzm w praktyce gospodarczej krajów Unii Europejskiej |
| title_full | Liberalizm i etatyzm w praktyce gospodarczej krajów Unii Europejskiej |
| title_fullStr | Liberalizm i etatyzm w praktyce gospodarczej krajów Unii Europejskiej |
| title_full_unstemmed | Liberalizm i etatyzm w praktyce gospodarczej krajów Unii Europejskiej |
| title_short | Liberalizm i etatyzm w praktyce gospodarczej krajów Unii Europejskiej |
| title_sort | liberalizm i etatyzm w praktyce gospodarczej krajow unii europejskiej |
| topic | wolność gospodarcza unia europejska liberalizacja etatyzm kryzys gospodarczy |
| url | https://studreg.uw.edu.pl/pl/archiwum,liberalizm-i-etatyzm-w-praktyce-gospodarczej-krajow-unii-europejskiej |
| work_keys_str_mv | AT januszheller liberalizmietatyzmwpraktycegospodarczejkrajowuniieuropejskiej |