Covid-19 Pandemisi İle Çeşitli Finansal Göstergeler Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği

Aralık 2019 tarihinde Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan ve bütün dünyayı etkisi altına alan Covid-19, 11 Mart 2020 tarihinde Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi olarak ilan edilmiştir. Covid-19 pandemisi yayılmaya başladığı ülkelerde hem ekonomik hem de finansal sistemi olumsuz yönde etkilemişti...

Full description

Bibliographic Details
Main Author: Arzu Özmerdivanlı
Format: Article
Language:English
Published: Ekonomi ve Finansal Araştırmalar Derneği 2021-12-01
Series:Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi
Subjects:
Online Access:https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2077715
_version_ 1797289552702865408
author Arzu Özmerdivanlı
author_facet Arzu Özmerdivanlı
author_sort Arzu Özmerdivanlı
collection DOAJ
description Aralık 2019 tarihinde Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan ve bütün dünyayı etkisi altına alan Covid-19, 11 Mart 2020 tarihinde Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi olarak ilan edilmiştir. Covid-19 pandemisi yayılmaya başladığı ülkelerde hem ekonomik hem de finansal sistemi olumsuz yönde etkilemiştir. Bu çalışmada Covid-19 pandemisi ile çeşitli finansal piyasaları temsil eden altın, BIST 100 Endeksi, Bitcoin, Dolar, Euro, faiz, petrol ve VIX Endeksi gibi göstergeler arasındaki ilişkinin Türkiye açısından incelenmesi amaçlanmaktadır. Türkiye’de ilk Covid-19 vakasının görüldüğü 11 Mart 2020 ile 31 Temmuz 2021 arasındaki döneme ait günlük veriler ve Johansen eş bütünleşme ve VECM’e dayalı nedensellik testleri kullanılarak analiz yapılmıştır. Eş bütünleşme analiz sonuçları, değişkenlerin uzun dönemde birlikte hareket ettiğini göstermektedir. Uzun dönemli nedensellik analizi sonucunda; Altın, Bitcoin, faiz ve petrol değişkenlerinin bağımlı değişken olduğu modellerde uzun dönemli nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. Bununla birlikte kısa dönemli nedensellik analizi sonucunda Euro ve faizden BIST’e; Dolar ve Euro’dan Bitcoin’e; altın, Dolar ve Euro’dan faize; Dolar, Euro, faiz ve vakadan petrole; altın, Bitcoin, Dolar ve Euro’dan vakaya; faizden VIX’e doğru tek yönlü nedensellik olduğu yönünde bulgular elde edilmiştir. Ayrıca nedensellik analizi, BIST ve Dolar arasında çift yönlü nedensellik ilişkisi olduğunu da göstermektedir.
first_indexed 2024-03-07T19:06:38Z
format Article
id doaj.art-b7d89842946a44d8945688d2922d3d71
institution Directory Open Access Journal
issn 2587-151X
language English
last_indexed 2024-03-07T19:06:38Z
publishDate 2021-12-01
publisher Ekonomi ve Finansal Araştırmalar Derneği
record_format Article
series Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi
spelling doaj.art-b7d89842946a44d8945688d2922d3d712024-03-01T08:32:48ZengEkonomi ve Finansal Araştırmalar DerneğiEkonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi2587-151X2021-12-016IERFM Özel Sayısı17219110.30784/epfad.1022647957Covid-19 Pandemisi İle Çeşitli Finansal Göstergeler Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye ÖrneğiArzu Özmerdivanlı0KARAMANOĞLU MEHMETBEY ÜNİVERSİTESİAralık 2019 tarihinde Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan ve bütün dünyayı etkisi altına alan Covid-19, 11 Mart 2020 tarihinde Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi olarak ilan edilmiştir. Covid-19 pandemisi yayılmaya başladığı ülkelerde hem ekonomik hem de finansal sistemi olumsuz yönde etkilemiştir. Bu çalışmada Covid-19 pandemisi ile çeşitli finansal piyasaları temsil eden altın, BIST 100 Endeksi, Bitcoin, Dolar, Euro, faiz, petrol ve VIX Endeksi gibi göstergeler arasındaki ilişkinin Türkiye açısından incelenmesi amaçlanmaktadır. Türkiye’de ilk Covid-19 vakasının görüldüğü 11 Mart 2020 ile 31 Temmuz 2021 arasındaki döneme ait günlük veriler ve Johansen eş bütünleşme ve VECM’e dayalı nedensellik testleri kullanılarak analiz yapılmıştır. Eş bütünleşme analiz sonuçları, değişkenlerin uzun dönemde birlikte hareket ettiğini göstermektedir. Uzun dönemli nedensellik analizi sonucunda; Altın, Bitcoin, faiz ve petrol değişkenlerinin bağımlı değişken olduğu modellerde uzun dönemli nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. Bununla birlikte kısa dönemli nedensellik analizi sonucunda Euro ve faizden BIST’e; Dolar ve Euro’dan Bitcoin’e; altın, Dolar ve Euro’dan faize; Dolar, Euro, faiz ve vakadan petrole; altın, Bitcoin, Dolar ve Euro’dan vakaya; faizden VIX’e doğru tek yönlü nedensellik olduğu yönünde bulgular elde edilmiştir. Ayrıca nedensellik analizi, BIST ve Dolar arasında çift yönlü nedensellik ilişkisi olduğunu da göstermektedir.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2077715covid-19 pandemicfinancial indicatorscointegrationcausalitycovid 19 pandemisifinansal göstergelereşbütünleşmenedensellik
spellingShingle Arzu Özmerdivanlı
Covid-19 Pandemisi İle Çeşitli Finansal Göstergeler Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği
Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi
covid-19 pandemic
financial indicators
cointegration
causality
covid 19 pandemisi
finansal göstergeler
eşbütünleşme
nedensellik
title Covid-19 Pandemisi İle Çeşitli Finansal Göstergeler Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği
title_full Covid-19 Pandemisi İle Çeşitli Finansal Göstergeler Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği
title_fullStr Covid-19 Pandemisi İle Çeşitli Finansal Göstergeler Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği
title_full_unstemmed Covid-19 Pandemisi İle Çeşitli Finansal Göstergeler Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği
title_short Covid-19 Pandemisi İle Çeşitli Finansal Göstergeler Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği
title_sort covid 19 pandemisi ile cesitli finansal gostergeler arasindaki nedensellik iliskisi turkiye ornegi
topic covid-19 pandemic
financial indicators
cointegration
causality
covid 19 pandemisi
finansal göstergeler
eşbütünleşme
nedensellik
url https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2077715
work_keys_str_mv AT arzuozmerdivanlı covid19pandemisiilecesitlifinansalgostergelerarasındakinedensellikiliskisiturkiyeornegi