اثرات نامتقارن تغییرات نرخ ارز و قیمت نفت بر قیمت مواد غذایی و محصولات کشاورزی در ایران: کاربست رهیافت خودتوضیحی با وقفه‌های گسترده غیرخطی

تأمین مواد غذایی اساسی­ترین نیاز انسان بوده و افزایش قیمت آن می­تواند تأثیر منفی قابل ملاحظه­ای بر وضعیت رفاهی جامعه و بویژه قشر فقیر و کم درآمد داشته باشد. از این­رو سیاست­گذاران حساسیت­های زیادی نسبت به تغییرات قیمت مواد غذایی از خود نشان می­دهند. بر این اساس، در این مطالعه تأثیر نوسانات نرخ ارز د...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: قاسم لیانی, سعید مهرجو
Format: Article
Language:fas
Published: Ferdowsi University of Mashhad 2023-05-01
Series:مجله اقتصاد و توسعه کشاورزی
Subjects:
Online Access:https://jead.um.ac.ir/article_42215_fc243d35f83ff4ce173090906bde2dc2.pdf
Description
Summary:تأمین مواد غذایی اساسی­ترین نیاز انسان بوده و افزایش قیمت آن می­تواند تأثیر منفی قابل ملاحظه­ای بر وضعیت رفاهی جامعه و بویژه قشر فقیر و کم درآمد داشته باشد. از این­رو سیاست­گذاران حساسیت­های زیادی نسبت به تغییرات قیمت مواد غذایی از خود نشان می­دهند. بر این اساس، در این مطالعه تأثیر نوسانات نرخ ارز در کنار نوسانات قیمت نفت، سرانه تولید ناخالص داخلی و درجه باز بودن اقتصاد بر شاخص قیمت مواد غذایی در ایران با استفاده از داده­های سال­های 1400-1370 ارزیابی شده است. با توجه به احتمال تأثیر نامتقارن بین  متغیرهای نرخ ارز و قیمت نفت و شاخص قیمت مواد غذایی از رهیافت خودرگرسیو با وقفه­های گسترده غیرخطی استفاده شده است. نتایج آزمون کرانه برای هم انباشتگی نشان داد که متغیرهای اساسی رابطه بلندمدت و معناداری با تغییرات قیمت مواد غذایی دارند. هم‌چنین، نتایج برآورد مدل NARDL گویای این حقیقت است که در بلند مدت یک رابطه مثبت و معنی­دار میان قیمت مواد غذایی و افزایش قیمت ارز برقرار است. افزون بر این، اثر شوک منفی ارزی بر شاخص قیمت مواد غذایی در بلندمدت منفی ارزیابی شد. واکنش قیمت محصولات کشاورزی به شوک منفی ارزی نیز بیش‌تر از شوک­های مثبت است. همچنین اثر تغییرات قیمت نفت بر قیمت مواد غذایی در سطح قابل قبولی معنی دار است. ضریب متغیر آزاد سازی تجاری نیز بیانگر کاهش شاخص قیمت مواد غذایی در نتیجه بهبود روابط تجاری ایران با بازار جهانی است. نتایج مطالعه حاضر می­تواند به سیاست‌گذاران اقتصادی که همواره به دنبال کاهش نرخ تورم، حمایت از اقشار آسیب پذیر جامعه و حفظ امنیت غذایی در کشور می­باشند در تعیین سیاست­های اقتصادی کمک شایان توجهی نماید.
ISSN:2008-4722
2423-3951