مقایسه درصد و اجزای اسانس دو ژنوتیپ ریحان افریقایی (Ocimum gratissimum L.) در دو فصل بهار و پائیز

ژنتیک گیاه دارای نقش مهم در تعیین نوع و میزان متابولیت‌های ثانویه در گیاهان دارویی می‌باشد و بر همین اساس همواره شناخت گونه‌ها و ارقام دارای توانمندی ژنتیکی بالا در تولید متابولیت‌های دلخواه در صدر برنامه‌های اصلاحی گیاهان دارویی قرار دارد. تحقیق حاضر با هدف بررسی تغییرات پروفایل شیمیایی اسانس دو ژن...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: فرنوش ملکشاهی, علی اشرف مهرابی اولادی, الهه توکل, خسرو مهدی خانلو, وحید شریعتی
Format: Article
Language:fas
Published: Ferdowsi University of Mashhad 2021-08-01
Series:Majallah-i ̒Ulum-i Bāghbānī
Subjects:
Online Access:https://jhs.um.ac.ir/article_39801_fdc3167f36b4d2c52e3d76f4c7437fd8.pdf
_version_ 1818722682721533952
author فرنوش ملکشاهی
علی اشرف مهرابی اولادی
الهه توکل
خسرو مهدی خانلو
وحید شریعتی
author_facet فرنوش ملکشاهی
علی اشرف مهرابی اولادی
الهه توکل
خسرو مهدی خانلو
وحید شریعتی
author_sort فرنوش ملکشاهی
collection DOAJ
description ژنتیک گیاه دارای نقش مهم در تعیین نوع و میزان متابولیت‌های ثانویه در گیاهان دارویی می‌باشد و بر همین اساس همواره شناخت گونه‌ها و ارقام دارای توانمندی ژنتیکی بالا در تولید متابولیت‌های دلخواه در صدر برنامه‌های اصلاحی گیاهان دارویی قرار دارد. تحقیق حاضر با هدف بررسی تغییرات پروفایل شیمیایی اسانس دو ژنوتیپ با کد بذر 278 و 296 گیاه ریحان گونه گراتیسیموم (Ocimum gratissimum L.) طی فصل‌های بهار و پائیز سال 1398، در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز در قالب طرح کرت های خرد شده در زمان انجام شد. بخش هوایی گیاهان در زمان‌های فوق در مرحله تمام گل برداشت و در سایه و دمای محیط خشک شدند. اسانس گیاهان خشک شده به روش تقطیر با آب و دستگاه کلونجر استخراج و کمیت و کیفیت اجزای اسانس گیاه با دستگاه GC-MS مورد آنالیز قرار گرفت. بر اساس نتایج آنالیز کیفی اسانس، 50 ترکیب مختلف در اسانس ژنوتیپ‌های 278 و 296گیاه دارویی ریحان گراتیسیموم شناسایی شد. بیش از 98 درصد ترکیبات شناسایی شده در اسانس این دو ژنوتیپ در پنج کلاس شیمیایی شامل مونوترپن­های هیدروکربنه و اکسیژن‌دار و سزکوئی‌ترپن‌های هیدروکربنه و اکسیژن‌دار و فنیل پروپانوئیدها قرار داشتند. تیمول جزء غالب اسانس ژنوتیپ 278 در ماه­های خرداد (48/35 درصد) و آبان (85/45 درصد) بود، ترکیب گاما ترپینن در ژنوتیپ 278 از 15/13 درصد در خرداد ماه به 80/25 درصد در آبان ماه، افزایش یافت. تیمول در اسانس ژنوتیپ 296 وجود نداشت و ترکیب دی‌هیدرواوژنول که به کلاس شیمیایی فنیل پروپانوئیدها تعلق دارد، به عنوان ترکیب اصلی اسانس ژنوتیپ 296 گیاه ریحان گراتیسیموم شناخته شد و مقدار آن در دو برداشت تغییر معنی‌داری نداشت. در مجموع، با توجه به اجزای اصلی اسانس دو ژنوتیپ و رشد مناسب آن­ها بصورت چندساله و امکان چندین برداشت در طول سال، تحقیقات بیشتر جهت کشت آنها در سطح وسیع در شرایط استان خوزستان توصیه می­شود.
first_indexed 2024-12-17T20:58:31Z
format Article
id doaj.art-b9201930fdcf4b72a30f25f47caad08a
institution Directory Open Access Journal
issn 2008-4730
2423-3986
language fas
last_indexed 2024-12-17T20:58:31Z
publishDate 2021-08-01
publisher Ferdowsi University of Mashhad
record_format Article
series Majallah-i ̒Ulum-i Bāghbānī
spelling doaj.art-b9201930fdcf4b72a30f25f47caad08a2022-12-21T21:32:48ZfasFerdowsi University of MashhadMajallah-i ̒Ulum-i Bāghbānī2008-47302423-39862021-08-0135220922110.22067/jhs.2021.61739.039801مقایسه درصد و اجزای اسانس دو ژنوتیپ ریحان افریقایی (Ocimum gratissimum L.) در دو فصل بهار و پائیزفرنوش ملکشاهی0علی اشرف مهرابی اولادی1الهه توکل2خسرو مهدی خانلو3وحید شریعتی4گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلامدانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام و دانشیار پژوهش، بخش زیست فناوری، موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و توسعه کشاورزی، تهراندانشکده کشاورزی، دانشگاه شیرازدانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهوازپژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری کرجژنتیک گیاه دارای نقش مهم در تعیین نوع و میزان متابولیت‌های ثانویه در گیاهان دارویی می‌باشد و بر همین اساس همواره شناخت گونه‌ها و ارقام دارای توانمندی ژنتیکی بالا در تولید متابولیت‌های دلخواه در صدر برنامه‌های اصلاحی گیاهان دارویی قرار دارد. تحقیق حاضر با هدف بررسی تغییرات پروفایل شیمیایی اسانس دو ژنوتیپ با کد بذر 278 و 296 گیاه ریحان گونه گراتیسیموم (Ocimum gratissimum L.) طی فصل‌های بهار و پائیز سال 1398، در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز در قالب طرح کرت های خرد شده در زمان انجام شد. بخش هوایی گیاهان در زمان‌های فوق در مرحله تمام گل برداشت و در سایه و دمای محیط خشک شدند. اسانس گیاهان خشک شده به روش تقطیر با آب و دستگاه کلونجر استخراج و کمیت و کیفیت اجزای اسانس گیاه با دستگاه GC-MS مورد آنالیز قرار گرفت. بر اساس نتایج آنالیز کیفی اسانس، 50 ترکیب مختلف در اسانس ژنوتیپ‌های 278 و 296گیاه دارویی ریحان گراتیسیموم شناسایی شد. بیش از 98 درصد ترکیبات شناسایی شده در اسانس این دو ژنوتیپ در پنج کلاس شیمیایی شامل مونوترپن­های هیدروکربنه و اکسیژن‌دار و سزکوئی‌ترپن‌های هیدروکربنه و اکسیژن‌دار و فنیل پروپانوئیدها قرار داشتند. تیمول جزء غالب اسانس ژنوتیپ 278 در ماه­های خرداد (48/35 درصد) و آبان (85/45 درصد) بود، ترکیب گاما ترپینن در ژنوتیپ 278 از 15/13 درصد در خرداد ماه به 80/25 درصد در آبان ماه، افزایش یافت. تیمول در اسانس ژنوتیپ 296 وجود نداشت و ترکیب دی‌هیدرواوژنول که به کلاس شیمیایی فنیل پروپانوئیدها تعلق دارد، به عنوان ترکیب اصلی اسانس ژنوتیپ 296 گیاه ریحان گراتیسیموم شناخته شد و مقدار آن در دو برداشت تغییر معنی‌داری نداشت. در مجموع، با توجه به اجزای اصلی اسانس دو ژنوتیپ و رشد مناسب آن­ها بصورت چندساله و امکان چندین برداشت در طول سال، تحقیقات بیشتر جهت کشت آنها در سطح وسیع در شرایط استان خوزستان توصیه می­شود.https://jhs.um.ac.ir/article_39801_fdc3167f36b4d2c52e3d76f4c7437fd8.pdfاسانساوژنولتیمولریحانژنوتیپ
spellingShingle فرنوش ملکشاهی
علی اشرف مهرابی اولادی
الهه توکل
خسرو مهدی خانلو
وحید شریعتی
مقایسه درصد و اجزای اسانس دو ژنوتیپ ریحان افریقایی (Ocimum gratissimum L.) در دو فصل بهار و پائیز
Majallah-i ̒Ulum-i Bāghbānī
اسانس
اوژنول
تیمول
ریحان
ژنوتیپ
title مقایسه درصد و اجزای اسانس دو ژنوتیپ ریحان افریقایی (Ocimum gratissimum L.) در دو فصل بهار و پائیز
title_full مقایسه درصد و اجزای اسانس دو ژنوتیپ ریحان افریقایی (Ocimum gratissimum L.) در دو فصل بهار و پائیز
title_fullStr مقایسه درصد و اجزای اسانس دو ژنوتیپ ریحان افریقایی (Ocimum gratissimum L.) در دو فصل بهار و پائیز
title_full_unstemmed مقایسه درصد و اجزای اسانس دو ژنوتیپ ریحان افریقایی (Ocimum gratissimum L.) در دو فصل بهار و پائیز
title_short مقایسه درصد و اجزای اسانس دو ژنوتیپ ریحان افریقایی (Ocimum gratissimum L.) در دو فصل بهار و پائیز
title_sort مقایسه درصد و اجزای اسانس دو ژنوتیپ ریحان افریقایی ocimum gratissimum l در دو فصل بهار و پائیز
topic اسانس
اوژنول
تیمول
ریحان
ژنوتیپ
url https://jhs.um.ac.ir/article_39801_fdc3167f36b4d2c52e3d76f4c7437fd8.pdf
work_keys_str_mv AT frnwsẖmlḵsẖạhy mqạyshdrṣdwạjzạyạsạnsdwzẖnwtypryḥạnạfryqạyyocimumgratissimumldrdwfṣlbhạrwpạỷyz
AT ʿlyạsẖrfmhrạbyạwlạdy mqạyshdrṣdwạjzạyạsạnsdwzẖnwtypryḥạnạfryqạyyocimumgratissimumldrdwfṣlbhạrwpạỷyz
AT ạlhhtwḵl mqạyshdrṣdwạjzạyạsạnsdwzẖnwtypryḥạnạfryqạyyocimumgratissimumldrdwfṣlbhạrwpạỷyz
AT kẖsrwmhdykẖạnlw mqạyshdrṣdwạjzạyạsạnsdwzẖnwtypryḥạnạfryqạyyocimumgratissimumldrdwfṣlbhạrwpạỷyz
AT wḥydsẖryʿty mqạyshdrṣdwạjzạyạsạnsdwzẖnwtypryḥạnạfryqạyyocimumgratissimumldrdwfṣlbhạrwpạỷyz