مبانی کیهانشناسی فارابی
کیهانشناسی فارابی یکی از ابعاد فلسفه فارابی است که بازتابی از جهان‌بینی وی است. فارابی نخستین فیلسوف اسلامی است که در مورد کیهان نظریه منسجم و مدونی را تدوین کرد که الگو و مبنائی برای کیهانشناسی در سنت فلسفه اسلامی قرار گرفت. کیهانشناسی فارابی آمیزه‌ای از دو میراث یونانی اعم از فلسفی و علمی و دیگ...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
University of Zanjan
2023-02-01
|
| Series: | Ta̓ammulāt-i Falsafī |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://phm.znu.ac.ir/article_248609_ebdc6b4672ef85907196a9e6e2f99e78.pdf |
| _version_ | 1811158687439388672 |
|---|---|
| author | بتول احمدی قاسم پورحسن |
| author_facet | بتول احمدی قاسم پورحسن |
| author_sort | بتول احمدی |
| collection | DOAJ |
| description | کیهانشناسی فارابی یکی از ابعاد فلسفه فارابی است که بازتابی از جهان‌بینی وی است. فارابی نخستین فیلسوف اسلامی است که در مورد کیهان نظریه منسجم و مدونی را تدوین کرد که الگو و مبنائی برای کیهانشناسی در سنت فلسفه اسلامی قرار گرفت. کیهانشناسی فارابی آمیزه‌ای از دو میراث یونانی اعم از فلسفی و علمی و دیگری میراث تمدن نوظهور اسلامی است که با نوآوری و ابتکارت خاص وی همراه شده است. فارابی با پذیرش نظریه صدور، نگاه ذات‌گرایانه و ماهوی ارسطو در کیهان-شناسی را کنار زد و با رویکرد هستی‌شناسی، کیهانشناسی مختص به خود را ترسیم کرد. کیهانشناسی فارابی نظامی پارادایمی و الگوی‌محور است که مبدأ آن مشخص است و براساس مبدأ اولیه مقصد نیز قابل ترسیم است، برخلاف نظام ارسطویی که نظامی اکتشافی است و موجودات در مراحل تحقیق و تأمل منکشف می‌شوند. در کیهانشناسی فارابی استلزامات نظیر خداباوری، نظام‌محوری، انسان‌مداری، تقدم هستی‌شناسی بر معرفت‌شناسی و رابطه علّی و معلولی قابل پی‌گیری است. نوشتار پیش‌رو در تلاش است کیهانشناسی فارابی را براساس خاستگاه، مبانی، ابداعات و ابتکارات فارابی توصیف کند و در ادامه استلزامات کیهانشناسی فارابی را بیان کند؛با توجه اینکه کار مستقلی نیز در زمینه انجام نشده است. |
| first_indexed | 2024-04-10T05:28:21Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-ba02c4c064284d9fad0d6f5af8036f35 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2228-5253 2588-3615 |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-04-10T05:28:21Z |
| publishDate | 2023-02-01 |
| publisher | University of Zanjan |
| record_format | Article |
| series | Ta̓ammulāt-i Falsafī |
| spelling | doaj.art-ba02c4c064284d9fad0d6f5af8036f352023-03-07T09:16:04ZfasUniversity of ZanjanTa̓ammulāt-i Falsafī2228-52532588-36152023-02-01122911514410.30470/phm.2022.530057.1991248609مبانی کیهانشناسی فارابیبتول احمدی0قاسم پورحسن1پژوهشگر مستقلگروه آموزشی دانشگاه علامه طباطبایی گروه فلسفهکیهان‌شناسی فارابی یکی از ابعاد فلسفه فارابی است که بازتابی از جهان‌بینی وی است. فارابی نخستین فیلسوف اسلامی است که در مورد کیهان نظریه منسجم و مدونی را تدوین کرد که الگو و مبنائی برای کیهانشناسی در سنت فلسفه اسلامی قرار گرفت. کیهانشناسی فارابی آمیزه‌ای از دو میراث یونانی اعم از فلسفی و علمی و دیگری میراث تمدن نوظهور اسلامی است که با نوآوری و ابتکارت خاص وی همراه شده است. فارابی با پذیرش نظریه صدور، نگاه ذات‌گرایانه و ماهوی ارسطو در کیهان-شناسی را کنار زد و با رویکرد هستی‌شناسی، کیهانشناسی مختص به خود را ترسیم کرد. کیهانشناسی فارابی نظامی پارادایمی و الگوی‌محور است که مبدأ آن مشخص است و براساس مبدأ اولیه مقصد نیز قابل ترسیم است، برخلاف نظام ارسطویی که نظامی اکتشافی است و موجودات در مراحل تحقیق و تأمل منکشف می‌شوند. در کیهانشناسی فارابی استلزامات نظیر خداباوری، نظام‌محوری، انسان‌مداری، تقدم هستی‌شناسی بر معرفت‌شناسی و رابطه علّی و معلولی قابل پی‌گیری است. نوشتار پیش‌رو در تلاش است کیهانشناسی فارابی را براساس خاستگاه، مبانی، ابداعات و ابتکارات فارابی توصیف کند و در ادامه استلزامات کیهانشناسی فارابی را بیان کند؛با توجه اینکه کار مستقلی نیز در زمینه انجام نشده است.http://phm.znu.ac.ir/article_248609_ebdc6b4672ef85907196a9e6e2f99e78.pdfفارابی"کیهانشناسی"جهان‌بینی"نظریه صدور"تعقل""فلک" |
| spellingShingle | بتول احمدی قاسم پورحسن مبانی کیهانشناسی فارابی Ta̓ammulāt-i Falsafī فارابی" کیهانشناسی" جهان‌بینی" نظریه صدور" تعقل" " فلک" |
| title | مبانی کیهانشناسی فارابی |
| title_full | مبانی کیهانشناسی فارابی |
| title_fullStr | مبانی کیهانشناسی فارابی |
| title_full_unstemmed | مبانی کیهانشناسی فارابی |
| title_short | مبانی کیهانشناسی فارابی |
| title_sort | مبانی کیهانشناسی فارابی |
| topic | فارابی" کیهانشناسی" جهان‌بینی" نظریه صدور" تعقل" " فلک" |
| url | http://phm.znu.ac.ir/article_248609_ebdc6b4672ef85907196a9e6e2f99e78.pdf |
| work_keys_str_mv | AT btwlạḥmdy mbạnyḵyhạnsẖnạsyfạrạby AT qạsmpwrḥsn mbạnyḵyhạnsẖnạsyfạrạby |