SOVYET RESMİ TARİHÇİLİĞİNDE MÜSAVATÇILARA ve AZERBAYCAN DEMOKRATİK CUMHURİYETİ'NE YAKLAŞIM
1960’lı yılların başlarından itibaren Sovyet resmi tarihçiliğinin ve yine aynı dönemde Azerbaycan’da okutulan tarih ders kitaplarının 20. yüzyıl Azerbaycan milli tarihinde önemli bir yere sahip olan Müsavatçılara ve Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti’ne yaklaşımını ortaya koymayı amaçlayan bu araştır...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Ahmet Simsek
2019-05-01
|
| Series: | Turkish History Education Journal |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/pub/tuhed/issue/43050/555329?publisher=asimsek-home-anadolu-edu-tr |
| _version_ | 1797704484680368128 |
|---|---|
| author | Refik TURAN |
| author_facet | Refik TURAN |
| author_sort | Refik TURAN |
| collection | DOAJ |
| description | 1960’lı
yılların başlarından itibaren Sovyet resmi tarihçiliğinin ve yine aynı dönemde
Azerbaycan’da okutulan tarih ders kitaplarının 20. yüzyıl Azerbaycan milli
tarihinde önemli bir yere sahip olan Müsavatçılara ve Azerbaycan Demokratik
Cumhuriyeti’ne yaklaşımını ortaya koymayı amaçlayan bu araştırmada “genel
tarama modeli” ve “doküman analizi” tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırmada
yayınlandığı yıldan, SSCB’nin yıkılışına kadar geçen dönemde Sovyet resmi
bakışını yansıtan bir eser olma özelliği taşıyan ve Azerbaycan SSC İlimler
Akademisi tarafından yayınlanan üç ciltlik “Azerbaycan Tarihi” isimli eser ve
1960-1980 yılları arasında Azerbaycan’da okutulan tarih ders kitaplarından
oluşturulan bir örneklem üzerinde çalışılmıştır. Araştırma sonunda Sovyet resmi
tarihçiliğinin Azerbaycan’ın 1917-1920 yılları arasındaki tarihsel olay ve
süreçlere genel olarak Bolşeviklerle yabancı emperyalistler arasındaki
mücadeleler şeklinde yaklaştığı anlaşılmıştır. Böylece söz konusu dönemde
Bolşeviklerin gücü ve Azerbaycan tarihinde oynadıkları rol olduğundan daha
büyük gösterilirken, Azerbaycan milli hareketinin temsilcisi Müsavat
Partisi’nin rolü ise Azerbaycan halkının özgürlük hareketini engellemeye
çalışan yabancı işgalcilerin işbirlikçisi konumuna indirgenerek tarihsel rolü
ve önemi gözden kaçırılmakta ve değersizleştirilmektedir. Azerbaycan Demokratik
Cumhuriyeti de burjuva ve büyük toprak sahiplerinin hükümeti olarak
nitelendirilmekte, uyguladığı politikalar ise irtica, karşıdevrim ve
Osmanlılaştırma hareketleri olarak görülmekte ve eleştirilmektedir. Sovyet
tarihçiliğinin Müsavatçılara ve Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti’ne karşı
yaklaşımı SSCB’de okutulan tarih ders kitaplarına da aynen yansıtılmıştır. |
| first_indexed | 2024-03-12T05:21:04Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-bbf7bdf220be46f6982f018b5a51cfe7 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2147-4516 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-03-12T05:21:04Z |
| publishDate | 2019-05-01 |
| publisher | Ahmet Simsek |
| record_format | Article |
| series | Turkish History Education Journal |
| spelling | doaj.art-bbf7bdf220be46f6982f018b5a51cfe72023-09-03T07:41:35ZengAhmet SimsekTurkish History Education Journal2147-45162019-05-018126328910.17497/tuhed.555329753SOVYET RESMİ TARİHÇİLİĞİNDE MÜSAVATÇILARA ve AZERBAYCAN DEMOKRATİK CUMHURİYETİ'NE YAKLAŞIMRefik TURAN0AKSARAY ÜNİVERSİTESİ1960’lı yılların başlarından itibaren Sovyet resmi tarihçiliğinin ve yine aynı dönemde Azerbaycan’da okutulan tarih ders kitaplarının 20. yüzyıl Azerbaycan milli tarihinde önemli bir yere sahip olan Müsavatçılara ve Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti’ne yaklaşımını ortaya koymayı amaçlayan bu araştırmada “genel tarama modeli” ve “doküman analizi” tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırmada yayınlandığı yıldan, SSCB’nin yıkılışına kadar geçen dönemde Sovyet resmi bakışını yansıtan bir eser olma özelliği taşıyan ve Azerbaycan SSC İlimler Akademisi tarafından yayınlanan üç ciltlik “Azerbaycan Tarihi” isimli eser ve 1960-1980 yılları arasında Azerbaycan’da okutulan tarih ders kitaplarından oluşturulan bir örneklem üzerinde çalışılmıştır. Araştırma sonunda Sovyet resmi tarihçiliğinin Azerbaycan’ın 1917-1920 yılları arasındaki tarihsel olay ve süreçlere genel olarak Bolşeviklerle yabancı emperyalistler arasındaki mücadeleler şeklinde yaklaştığı anlaşılmıştır. Böylece söz konusu dönemde Bolşeviklerin gücü ve Azerbaycan tarihinde oynadıkları rol olduğundan daha büyük gösterilirken, Azerbaycan milli hareketinin temsilcisi Müsavat Partisi’nin rolü ise Azerbaycan halkının özgürlük hareketini engellemeye çalışan yabancı işgalcilerin işbirlikçisi konumuna indirgenerek tarihsel rolü ve önemi gözden kaçırılmakta ve değersizleştirilmektedir. Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti de burjuva ve büyük toprak sahiplerinin hükümeti olarak nitelendirilmekte, uyguladığı politikalar ise irtica, karşıdevrim ve Osmanlılaştırma hareketleri olarak görülmekte ve eleştirilmektedir. Sovyet tarihçiliğinin Müsavatçılara ve Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti’ne karşı yaklaşımı SSCB’de okutulan tarih ders kitaplarına da aynen yansıtılmıştır.https://dergipark.org.tr/tr/pub/tuhed/issue/43050/555329?publisher=asimsek-home-anadolu-edu-trsscbazerbaycan sscmüsavat partisiazerbaycan demokratik cumhuriyetimarksist tarih anlayışısovyet tarihyazımıussrazerbaijan sscmusavat partydemocratic republic of azerbaijanmarxist history approachsoviet historiography |
| spellingShingle | Refik TURAN SOVYET RESMİ TARİHÇİLİĞİNDE MÜSAVATÇILARA ve AZERBAYCAN DEMOKRATİK CUMHURİYETİ'NE YAKLAŞIM Turkish History Education Journal sscb azerbaycan ssc müsavat partisi azerbaycan demokratik cumhuriyeti marksist tarih anlayışı sovyet tarihyazımı ussr azerbaijan ssc musavat party democratic republic of azerbaijan marxist history approach soviet historiography |
| title | SOVYET RESMİ TARİHÇİLİĞİNDE MÜSAVATÇILARA ve AZERBAYCAN DEMOKRATİK CUMHURİYETİ'NE YAKLAŞIM |
| title_full | SOVYET RESMİ TARİHÇİLİĞİNDE MÜSAVATÇILARA ve AZERBAYCAN DEMOKRATİK CUMHURİYETİ'NE YAKLAŞIM |
| title_fullStr | SOVYET RESMİ TARİHÇİLİĞİNDE MÜSAVATÇILARA ve AZERBAYCAN DEMOKRATİK CUMHURİYETİ'NE YAKLAŞIM |
| title_full_unstemmed | SOVYET RESMİ TARİHÇİLİĞİNDE MÜSAVATÇILARA ve AZERBAYCAN DEMOKRATİK CUMHURİYETİ'NE YAKLAŞIM |
| title_short | SOVYET RESMİ TARİHÇİLİĞİNDE MÜSAVATÇILARA ve AZERBAYCAN DEMOKRATİK CUMHURİYETİ'NE YAKLAŞIM |
| title_sort | sovyet resmi tarihciliginde musavatcilara ve azerbaycan demokratik cumhuriyeti ne yaklasim |
| topic | sscb azerbaycan ssc müsavat partisi azerbaycan demokratik cumhuriyeti marksist tarih anlayışı sovyet tarihyazımı ussr azerbaijan ssc musavat party democratic republic of azerbaijan marxist history approach soviet historiography |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/pub/tuhed/issue/43050/555329?publisher=asimsek-home-anadolu-edu-tr |
| work_keys_str_mv | AT refikturan sovyetresmitarihciligindemusavatcilaraveazerbaycandemokratikcumhuriyetineyaklasim |