چارچوبی برای تدوین الگوی تاب آوری بوم شناسانه شهر
شهرها به عنوان پیچیدهترین ساخته دست بشر با ریسکهای گستردهای (هم به دلیل وجود دامنه وسیعی از مخاطرات و تغییرات و هم به علت آسیبپذیریهای چندگانهشان) روبهرو هستند. بنابراین پرداختن به رویکردهای نوین مواجهه با اختلالات و بلایا ضروری مینماید. از آنجا که در حال حاضر دیدگاه غالب از تمرکز صرف بر مب...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
University of Kurdistan
2020-01-01
|
| Series: | مطالعات شهری |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://urbstudies.uok.ac.ir/article_61307_3771087a8ea75bc23f5628d3dab54fd4.pdf |
| _version_ | 1797901058890006528 |
|---|---|
| author | سپیده موحد منوچهر طبیبیان |
| author_facet | سپیده موحد منوچهر طبیبیان |
| author_sort | سپیده موحد |
| collection | DOAJ |
| description | شهرها به عنوان پیچیدهترین ساخته دست بشر با ریسکهای گستردهای (هم به دلیل وجود دامنه وسیعی از مخاطرات و تغییرات و هم به علت آسیبپذیریهای چندگانهشان) روبهرو هستند. بنابراین پرداختن به رویکردهای نوین مواجهه با اختلالات و بلایا ضروری مینماید. از آنجا که در حال حاضر دیدگاه غالب از تمرکز صرف بر مبنای آسیبپذیری و مقاومسازی به افزایش تابآوری در برابر اختلالات تغییر پیدا کرده، این مقاله در صدد است که با مطرح کردن بحث تابآوری در حوزه شهرسازی با تدوین الگویی منسجم بتواند به ارتقای توانایی شهرها به عنوان نظامهای پویا و خود سازمانده در مقابله با اختلالات به ویژه بحرانهای زیست محیطی بپردازد. در این راستا هدف مقاله حاضر، تحلیل و تعیین مؤلفههای تأثیرگذار بر تابآوری بوم شناسانه براساس تفکر بومشناسی شهری، دستیابی به معیارها و ایجاد الگویی برای ارتقای تابآوری بوم شناسانه شهرهاست. روش تحقیق در این مقاله کیفی است و بهمنظور شناخت و تحلیل دادهها از روش تحلیل مضمون و ابزار تحلیلی شبکه مضامین و تحلیل مقایسهای بهره گرفته شده است. بر مبنای تحلیل کیفی انجام شده، مجموعهای از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر تابآوری به عنوان مقولات اصلی شکل دهنده الگوی پیشنهادی تابآوری بوم شناسانه شهر در قالب شش زمینه اصلی (ساختار طبیعی، عملکردها و فرآیندهای بوم ساخت، عملکردها و فرآیندهای اجتماعی_اقتصادی، شکل شهر، نهادها و دانش و آگاهی) تبیین شدهاند. نتایج مقاله نشان میدهد که تابآوری بوم شناسانه شهرها بر مبنای دانش بومشناسی شهری، تحت تأثیر برهمکنشهای پویا میان فرآیندهای اجتماعی_اقتصادی و زیستی_فیزیکی قرار دارد که الگوی تدوین شده و معیارهای تنظیم شده در این مقاله، امکان ارتقای تابآوری شهرها را میسر میسازد. الگوی پیشنهادی راهنمای کلی برای برنامهریزان، طراحان و مدیران شهری در راستای دستیابی به تابآوری بوم شناسانه در شهرهاست. همچنین با توجه به یکپارچهسازی مقولات تأثیرگذار بر تابآوری، خلأ شناسایی شده ناشی از عدم وجود چارچوبی منسجم در خصوص بعد بوم شناسانه تابآوری را نیز پوشش میدهد. |
| first_indexed | 2024-04-10T08:55:58Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-bcb8c9ed02a14319a732dfe14c597197 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2322-2875 2717-4417 |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-04-10T08:55:58Z |
| publishDate | 2020-01-01 |
| publisher | University of Kurdistan |
| record_format | Article |
| series | مطالعات شهری |
| spelling | doaj.art-bcb8c9ed02a14319a732dfe14c5971972023-02-21T15:28:13ZfasUniversity of Kurdistanمطالعات شهری2322-28752717-44172020-01-0193310912610.34785/J011.2019.86561307چارچوبی برای تدوین الگوی تاب آوری بوم شناسانه شهرسپیده موحد0منوچهر طبیبیان1دانش آموخته دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قزوین، گروه شهرسازی، قزوین، ایراناستاد، گروه شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران (مسوول مکاتبات).شهرها به عنوان پیچیدهترین ساخته دست بشر با ریسکهای گستردهای (هم به دلیل وجود دامنه وسیعی از مخاطرات و تغییرات و هم به علت آسیبپذیریهای چندگانهشان) روبهرو هستند. بنابراین پرداختن به رویکردهای نوین مواجهه با اختلالات و بلایا ضروری مینماید. از آنجا که در حال حاضر دیدگاه غالب از تمرکز صرف بر مبنای آسیبپذیری و مقاومسازی به افزایش تابآوری در برابر اختلالات تغییر پیدا کرده، این مقاله در صدد است که با مطرح کردن بحث تابآوری در حوزه شهرسازی با تدوین الگویی منسجم بتواند به ارتقای توانایی شهرها به عنوان نظامهای پویا و خود سازمانده در مقابله با اختلالات به ویژه بحرانهای زیست محیطی بپردازد. در این راستا هدف مقاله حاضر، تحلیل و تعیین مؤلفههای تأثیرگذار بر تابآوری بوم شناسانه براساس تفکر بومشناسی شهری، دستیابی به معیارها و ایجاد الگویی برای ارتقای تابآوری بوم شناسانه شهرهاست. روش تحقیق در این مقاله کیفی است و بهمنظور شناخت و تحلیل دادهها از روش تحلیل مضمون و ابزار تحلیلی شبکه مضامین و تحلیل مقایسهای بهره گرفته شده است. بر مبنای تحلیل کیفی انجام شده، مجموعهای از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر تابآوری به عنوان مقولات اصلی شکل دهنده الگوی پیشنهادی تابآوری بوم شناسانه شهر در قالب شش زمینه اصلی (ساختار طبیعی، عملکردها و فرآیندهای بوم ساخت، عملکردها و فرآیندهای اجتماعی_اقتصادی، شکل شهر، نهادها و دانش و آگاهی) تبیین شدهاند. نتایج مقاله نشان میدهد که تابآوری بوم شناسانه شهرها بر مبنای دانش بومشناسی شهری، تحت تأثیر برهمکنشهای پویا میان فرآیندهای اجتماعی_اقتصادی و زیستی_فیزیکی قرار دارد که الگوی تدوین شده و معیارهای تنظیم شده در این مقاله، امکان ارتقای تابآوری شهرها را میسر میسازد. الگوی پیشنهادی راهنمای کلی برای برنامهریزان، طراحان و مدیران شهری در راستای دستیابی به تابآوری بوم شناسانه در شهرهاست. همچنین با توجه به یکپارچهسازی مقولات تأثیرگذار بر تابآوری، خلأ شناسایی شده ناشی از عدم وجود چارچوبی منسجم در خصوص بعد بوم شناسانه تابآوری را نیز پوشش میدهد.https://urbstudies.uok.ac.ir/article_61307_3771087a8ea75bc23f5628d3dab54fd4.pdfتاب آوریبوم شناسی شهرینظام‌های اجتماعی-بوم شناسانهخدمات بوم ساخت |
| spellingShingle | سپیده موحد منوچهر طبیبیان چارچوبی برای تدوین الگوی تاب آوری بوم شناسانه شهر مطالعات شهری تاب آوری بوم شناسی شهری نظامهای اجتماعی-بوم شناسانه خدمات بوم ساخت |
| title | چارچوبی برای تدوین الگوی تاب آوری بوم شناسانه شهر |
| title_full | چارچوبی برای تدوین الگوی تاب آوری بوم شناسانه شهر |
| title_fullStr | چارچوبی برای تدوین الگوی تاب آوری بوم شناسانه شهر |
| title_full_unstemmed | چارچوبی برای تدوین الگوی تاب آوری بوم شناسانه شهر |
| title_short | چارچوبی برای تدوین الگوی تاب آوری بوم شناسانه شهر |
| title_sort | چارچوبی برای تدوین الگوی تاب آوری بوم شناسانه شهر |
| topic | تاب آوری بوم شناسی شهری نظامهای اجتماعی-بوم شناسانه خدمات بوم ساخت |
| url | https://urbstudies.uok.ac.ir/article_61307_3771087a8ea75bc23f5628d3dab54fd4.pdf |
| work_keys_str_mv | AT spydhmwḥd cẖạrcẖwbybrạytdwynạlgwytạbậwrybwmsẖnạsạnhsẖhr AT mnwcẖhrṭbybyạn cẖạrcẖwbybrạytdwynạlgwytạbậwrybwmsẖnạsạnhsẖhr |