جایگاه زنان در سیاست نامه خواجه نظام‌الملک براساس نظریۀ تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف

امروزه وضعیت زنان در هر کشوری شاخصی مهم جهت بررسی رشد و توسعة انسانی در آن کشور محسوب می‏شود. در‌واقع، بررسی پیشینة تاریخی جایگاه زنان تاریخچة فراز و فرود حیات فردی و اجتماعی آنان را روشن و مسیر ایشان را در راه رسیدن به توسعه آشکار می‏کند. اما آنچه ‏چنین مطالعاتی را کامل‏تر می‏کند، بررسی واکنش مردان...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: منصوره شهریاری, غلامرضا جمشیدیها, اکرم جودی نعمتی
Format: Article
Language:fas
Published: Center for women's and family Studies ,University of Tehran 2020-12-01
Series:زن در توسعه و سیاست
Subjects:
Online Access:https://jwdp.ut.ac.ir/article_80039_7510f5ccbe84aa22a13bd7d65d805ee2.pdf
_version_ 1797376160717340672
author منصوره شهریاری
غلامرضا جمشیدیها
اکرم جودی نعمتی
author_facet منصوره شهریاری
غلامرضا جمشیدیها
اکرم جودی نعمتی
author_sort منصوره شهریاری
collection DOAJ
description امروزه وضعیت زنان در هر کشوری شاخصی مهم جهت بررسی رشد و توسعة انسانی در آن کشور محسوب می‏شود. در‌واقع، بررسی پیشینة تاریخی جایگاه زنان تاریخچة فراز و فرود حیات فردی و اجتماعی آنان را روشن و مسیر ایشان را در راه رسیدن به توسعه آشکار می‏کند. اما آنچه ‏چنین مطالعاتی را کامل‏تر می‏کند، بررسی واکنش مردان سیاستمدار در هر دورة تاریخی نسبت به حضور و فعالیت‏های اجتماعی زنان آن دوره است. به این منظور، در این مقاله کتاب سیاست‌نامة خواجه نظام‏الملک طوسی، وزیر مقتدر سلجوقیان در قرن پنجم هجری، برای مطالعة وضعیت زنان این دورة تاریخی و همچنین شناخت دیدگاه‏های نظام‌الملک دربارة ایشان برگزیده شده است. این پژوهش با روش توصیفی‌ـ تحلیلی و براساس نظریة تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف و در سه سطح واژگان، تفسیر و تبیین صورت گرفته است. سؤال‏هایی که این پژوهش در پی پاسخ گفتن به آن‌هاست عبارت‌اند از: حضور زنان در سیاست‌نامه چگونه است؟ خواجه نظام‌الملک چه واکنشی به حضور ایشان نشان می‏دهد؟ و علت واکنش‏های وی چیست؟ نتایج پژوهش حاکی از آن است که برخلاف نظر برخی پژوهشگران، خواجه نظام‌الملک به‌طور‌کلی نگاه منفی به نوع زنان ندارد، اما دخالت‏های بعضی زنان دربار، به‌ویژه ترکان‌خاتون، همسر ملکشاه سلجوقی، در امر سلطنت و حوزة اقتدار وزیر سبب می‏شده وی برای حفظ قدرت و سلطة سیاسی خود و طرد مخالفان و رقبای سیاسی، به انتقادهای کوبنده از زنان و برحذر داشتن سلطان از نفوذ ایشان بپردازد.
first_indexed 2024-03-08T19:34:40Z
format Article
id doaj.art-bd41b5e43ace48ab8c772c5aab61a9ed
institution Directory Open Access Journal
issn 2538-3124
2538-3132
language fas
last_indexed 2024-03-08T19:34:40Z
publishDate 2020-12-01
publisher Center for women's and family Studies ,University of Tehran
record_format Article
series زن در توسعه و سیاست
spelling doaj.art-bd41b5e43ace48ab8c772c5aab61a9ed2023-12-26T07:33:41ZfasCenter for women's and family Studies ,University of Tehranزن در توسعه و سیاست2538-31242538-31322020-12-0118457959910.22059/jwdp.2021.300923.100781580039جایگاه زنان در سیاست نامه خواجه نظام‌الملک براساس نظریۀ تحلیل گفتمان انتقادی فرکلافمنصوره شهریاری0غلامرضا جمشیدیها1اکرم جودی نعمتی2دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبائیهیئت علمی گروه علوم اجتماعی اسلامی، دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه تهراندانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه امام صادق(ع)امروزه وضعیت زنان در هر کشوری شاخصی مهم جهت بررسی رشد و توسعة انسانی در آن کشور محسوب می‏شود. در‌واقع، بررسی پیشینة تاریخی جایگاه زنان تاریخچة فراز و فرود حیات فردی و اجتماعی آنان را روشن و مسیر ایشان را در راه رسیدن به توسعه آشکار می‏کند. اما آنچه ‏چنین مطالعاتی را کامل‏تر می‏کند، بررسی واکنش مردان سیاستمدار در هر دورة تاریخی نسبت به حضور و فعالیت‏های اجتماعی زنان آن دوره است. به این منظور، در این مقاله کتاب سیاست‌نامة خواجه نظام‏الملک طوسی، وزیر مقتدر سلجوقیان در قرن پنجم هجری، برای مطالعة وضعیت زنان این دورة تاریخی و همچنین شناخت دیدگاه‏های نظام‌الملک دربارة ایشان برگزیده شده است. این پژوهش با روش توصیفی‌ـ تحلیلی و براساس نظریة تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف و در سه سطح واژگان، تفسیر و تبیین صورت گرفته است. سؤال‏هایی که این پژوهش در پی پاسخ گفتن به آن‌هاست عبارت‌اند از: حضور زنان در سیاست‌نامه چگونه است؟ خواجه نظام‌الملک چه واکنشی به حضور ایشان نشان می‏دهد؟ و علت واکنش‏های وی چیست؟ نتایج پژوهش حاکی از آن است که برخلاف نظر برخی پژوهشگران، خواجه نظام‌الملک به‌طور‌کلی نگاه منفی به نوع زنان ندارد، اما دخالت‏های بعضی زنان دربار، به‌ویژه ترکان‌خاتون، همسر ملکشاه سلجوقی، در امر سلطنت و حوزة اقتدار وزیر سبب می‏شده وی برای حفظ قدرت و سلطة سیاسی خود و طرد مخالفان و رقبای سیاسی، به انتقادهای کوبنده از زنان و برحذر داشتن سلطان از نفوذ ایشان بپردازد.https://jwdp.ut.ac.ir/article_80039_7510f5ccbe84aa22a13bd7d65d805ee2.pdfتحلیل گفتمان انتقادیزنخواجه نظام‌الملکسلجوقیانسیاست‏نامهنظریة فرکلاف
spellingShingle منصوره شهریاری
غلامرضا جمشیدیها
اکرم جودی نعمتی
جایگاه زنان در سیاست نامه خواجه نظام‌الملک براساس نظریۀ تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف
زن در توسعه و سیاست
تحلیل گفتمان انتقادی
زن
خواجه نظام‌الملک
سلجوقیان
سیاست‏نامه
نظریة فرکلاف
title جایگاه زنان در سیاست نامه خواجه نظام‌الملک براساس نظریۀ تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف
title_full جایگاه زنان در سیاست نامه خواجه نظام‌الملک براساس نظریۀ تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف
title_fullStr جایگاه زنان در سیاست نامه خواجه نظام‌الملک براساس نظریۀ تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف
title_full_unstemmed جایگاه زنان در سیاست نامه خواجه نظام‌الملک براساس نظریۀ تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف
title_short جایگاه زنان در سیاست نامه خواجه نظام‌الملک براساس نظریۀ تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف
title_sort جایگاه زنان در سیاست نامه خواجه نظام‌الملک براساس نظریۀ تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف
topic تحلیل گفتمان انتقادی
زن
خواجه نظام‌الملک
سلجوقیان
سیاست‏نامه
نظریة فرکلاف
url https://jwdp.ut.ac.ir/article_80039_7510f5ccbe84aa22a13bd7d65d805ee2.pdf
work_keys_str_mv AT mnṣwrhsẖhryạry jạygạhznạndrsyạstnạmhkẖwạjhnẓạmạlmlḵbrạsạsnẓryەtḥlylgftmạnạntqạdyfrḵlạf
AT gẖlạmrḍạjmsẖydyhạ jạygạhznạndrsyạstnạmhkẖwạjhnẓạmạlmlḵbrạsạsnẓryەtḥlylgftmạnạntqạdyfrḵlạf
AT ạḵrmjwdynʿmty jạygạhznạndrsyạstnạmhkẖwạjhnẓạmạlmlḵbrạsạsnẓryەtḥlylgftmạnạntqạdyfrḵlạf