KÖPRÜÖREN HAVZASI (KÜTAHYA) SU KAYNAKLARININ ÇEVRESEL İZOTOPLAR İLE İNCELEMESİ
Bu çalışmada Kütahya Köprüören Havzası’nda bulunan su kaynaklarının izotopik özellikleri ortaya konulmuştur. İncelenen örneklerin δ18O ve δD içerikleri sırasıyla kurak dönemde -10.84‰ ile -7.09‰ ve -73. 6‰ ile -53.3‰ arasında, yağışlı dönemde ise -10.81‰ ile -4.71‰ ve -73.3‰ ile -41.5‰ arasında deği...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
General Directorate of Mineral Research and Exploration
2016-10-01
|
| Series: | Bulletin of the Mineral Research and Exploration |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://dergipark.gov.tr/bulletinofmre/issue/26489/278810?publisher=mta |
| Summary: | Bu
çalışmada Kütahya Köprüören Havzası’nda bulunan su kaynaklarının izotopik
özellikleri ortaya konulmuştur. İncelenen örneklerin δ18O ve δD içerikleri
sırasıyla kurak dönemde -10.84‰ ile -7.09‰ ve -73. 6‰ ile -53.3‰ arasında,
yağışlı dönemde ise -10.81‰ ile -4.71‰ ve -73.3‰ ile -41.5‰ arasında
değişmektedir. Örneklerin çoğu Küresel Meteorik Su Doğrusu üzerinde olduğu
halde bazıları bu doğrudan sapma göstermektedir. Bu sapmanın nedeni söz konusu
örneklerin δ18O ve δD imzalarının buharlaşma ile değişmiş olmasına
bağlanmıştır. Termal su örnekleri için su-kayaç etkileşiminin örneklerin δ18O
içeriğinde değişikliğe neden olmadığı belirlenmiştir. Bunun nedeni sıcak su
örneklerinin kuyubaşı ve rezervuar sıcaklıklarının düşük olmasına bağlanmıştır.
Örneklerde belirlenmiş trityum içerikleri yağışlı dönemde ~0 ile 6 TU, kurak
dönemde ise ~0 ile 8 TU arasında değişmektedir. Buna göre, yeraltısuyu
örneklerinin bazıları güncel yağışlar ile beslenmiş, akiferde uzun süre
kalmamış, sığ dolaşımlı sulardır. Bunun yanı sıra, düşük trityum içeriğine
sahip örnekler (sıcak sular ve iki adet yeraltısuyu örneği) akifere nükleer
denemeler öncesinde girmiş, nispeten uzun dolaşımlı sulardır. Bu örneklerin
yeraltında kalış süresi ile ilgili daha detaylı bilgiye sahip olunabilmesi için
δ13C ve 14C’den yararlanılmıştır. 5 örnekte belirlenmiş δ13C ve modern karbon
içerikleri sırasıyla -5‰ ile -14.6‰ ve 8.2 ile 78 pmc arasında değişmektedir.
Bu örnekler için karbonat çözünmesine karşı düzeltilmiş 14C yaşlarına göre
suların yeraltında kalış süreleri günümüzden 11500 yıl öncesine kadar
uzanmaktadır. Dolayısıyla, havzada derin dolaşımlı ve yaşlı suların (paleo su)
varlığından bahsedilebilir. δ13C verilerine göre sıcak suların 14C
konsantrasyonları su-kayaç etkileşimi sonucunda seyrelmiştir. |
|---|---|
| ISSN: | 0026-4563 2651-3048 |