تحول وجودی معرفت شناختی نفس بر اساس عقل فعال ملا صدرا و مقایسه آن با مفهوم مطلق هگل
صرفنظر ازوجود نفسی ، ملاصدرا با معرفی وجود أنفسی یا وجود رابطی عقل فعال در اشراق الثالث شاهد سوم از مشهد سوم کتاب الشواهد الربوبیه چشم انداز نوینی در نظرگاه صیرورت نفس پدید آورد .او نشان می دهد که گرچه وجود فی نفسه عقل فعال عین وجود آن برای نفس است و لذا شأنی از شئون آن است اما غایت و کمال نفس نیز ب...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
University of Qom
2016-12-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi Falsafī- Kalāmī |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://pfk.qom.ac.ir/article_793_8b2a565999594fb3ec30323c97b78db6.pdf |
| _version_ | 1797699884621496320 |
|---|---|
| author | عبدالرضا صفری امراله معین |
| author_facet | عبدالرضا صفری امراله معین |
| author_sort | عبدالرضا صفری |
| collection | DOAJ |
| description | صرفنظر ازوجود نفسی ، ملاصدرا با معرفی وجود أنفسی یا وجود رابطی عقل فعال در اشراق الثالث شاهد سوم از مشهد سوم کتاب الشواهد الربوبیه چشم انداز نوینی در نظرگاه صیرورت نفس پدید آورد .او نشان می دهد که گرچه وجود فی نفسه عقل فعال عین وجود آن برای نفس است و لذا شأنی از شئون آن است اما غایت و کمال نفس نیز به شمار می آید .ازاین لحاظ او تلاش می کند تأثیر و انفعال نفس از وجود أنفسی عقل فعال و سرانجام اتصال و بلکه اتحاد نفس با آن را توجیه کند . براین اساس عقل فعال هم فاعل وجود نفس است هم غایت آن .هگل نیز بر اساس مفهوم مطلق نشان می دهد که «مطلق» ماهیت یکسانی با سوژه دارد، لذا این طبیعت «سوژه» است و غایت سوژه تبدیل شدن به مطلق و مطلق شدن است . گویی مطلق نیز شأنی از شئون سوژه است. « نفس» ، در نتیجه به صورت معقول خود خوداندیش یعنی« روح» و خودآگاهی محض تبدیل می شود و به تعبیر دقیق تر با آن اتحاد می یابد . به این سان در این تحول ، سبب و غایت ، هویت واحدی دارند : مطلق، خودش را از رهگذر اندیشیدن به خود ( خودآگاهی ) می آفریند تا در فرآیندی زمانمند ، روح گردد . هدف مقاله حاضر آن است که پس از تحلیل و تطبیق این دو نظرگاه نشان دهد که به رغم تفاوتها ، این دو با استفاده از مفهوم خودآگاهی ، دگرگونی شناختی نفس را تبیین می کند. |
| first_indexed | 2024-03-12T04:15:25Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-bf4643bde70547da8322fa24355dfd31 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 1735-9791 2538-2500 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-03-12T04:15:25Z |
| publishDate | 2016-12-01 |
| publisher | University of Qom |
| record_format | Article |
| series | Pizhūhish/hā-yi Falsafī- Kalāmī |
| spelling | doaj.art-bf4643bde70547da8322fa24355dfd312023-09-03T10:40:29ZengUniversity of QomPizhūhish/hā-yi Falsafī- Kalāmī1735-97912538-25002016-12-01187015317810.22091/pfk.2016.793793تحول وجودی معرفت شناختی نفس بر اساس عقل فعال ملا صدرا و مقایسه آن با مفهوم مطلق هگلعبدالرضا صفری0امراله معین1استادیار گروه الهیات و علوم اسلامی دانشگاه پیام نوراستادیار گروه الهیات دانشگاه شهرکردصرفنظر ازوجود نفسی ، ملاصدرا با معرفی وجود أنفسی یا وجود رابطی عقل فعال در اشراق الثالث شاهد سوم از مشهد سوم کتاب الشواهد الربوبیه چشم انداز نوینی در نظرگاه صیرورت نفس پدید آورد .او نشان می دهد که گرچه وجود فی نفسه عقل فعال عین وجود آن برای نفس است و لذا شأنی از شئون آن است اما غایت و کمال نفس نیز به شمار می آید .ازاین لحاظ او تلاش می کند تأثیر و انفعال نفس از وجود أنفسی عقل فعال و سرانجام اتصال و بلکه اتحاد نفس با آن را توجیه کند . براین اساس عقل فعال هم فاعل وجود نفس است هم غایت آن .هگل نیز بر اساس مفهوم مطلق نشان می دهد که «مطلق» ماهیت یکسانی با سوژه دارد، لذا این طبیعت «سوژه» است و غایت سوژه تبدیل شدن به مطلق و مطلق شدن است . گویی مطلق نیز شأنی از شئون سوژه است. « نفس» ، در نتیجه به صورت معقول خود خوداندیش یعنی« روح» و خودآگاهی محض تبدیل می شود و به تعبیر دقیق تر با آن اتحاد می یابد . به این سان در این تحول ، سبب و غایت ، هویت واحدی دارند : مطلق، خودش را از رهگذر اندیشیدن به خود ( خودآگاهی ) می آفریند تا در فرآیندی زمانمند ، روح گردد . هدف مقاله حاضر آن است که پس از تحلیل و تطبیق این دو نظرگاه نشان دهد که به رغم تفاوتها ، این دو با استفاده از مفهوم خودآگاهی ، دگرگونی شناختی نفس را تبیین می کند.http://pfk.qom.ac.ir/article_793_8b2a565999594fb3ec30323c97b78db6.pdf"عقل فعال "ٰ"مطلق "" ملاصدرا""هگل ""روح ""خودآگاهی" |
| spellingShingle | عبدالرضا صفری امراله معین تحول وجودی معرفت شناختی نفس بر اساس عقل فعال ملا صدرا و مقایسه آن با مفهوم مطلق هگل Pizhūhish/hā-yi Falsafī- Kalāmī "عقل فعال "ٰ "مطلق " " ملاصدرا" "هگل " "روح " "خودآگاهی" |
| title | تحول وجودی معرفت شناختی نفس بر اساس عقل فعال ملا صدرا و مقایسه آن با مفهوم مطلق هگل |
| title_full | تحول وجودی معرفت شناختی نفس بر اساس عقل فعال ملا صدرا و مقایسه آن با مفهوم مطلق هگل |
| title_fullStr | تحول وجودی معرفت شناختی نفس بر اساس عقل فعال ملا صدرا و مقایسه آن با مفهوم مطلق هگل |
| title_full_unstemmed | تحول وجودی معرفت شناختی نفس بر اساس عقل فعال ملا صدرا و مقایسه آن با مفهوم مطلق هگل |
| title_short | تحول وجودی معرفت شناختی نفس بر اساس عقل فعال ملا صدرا و مقایسه آن با مفهوم مطلق هگل |
| title_sort | تحول وجودی معرفت شناختی نفس بر اساس عقل فعال ملا صدرا و مقایسه آن با مفهوم مطلق هگل |
| topic | "عقل فعال "ٰ "مطلق " " ملاصدرا" "هگل " "روح " "خودآگاهی" |
| url | http://pfk.qom.ac.ir/article_793_8b2a565999594fb3ec30323c97b78db6.pdf |
| work_keys_str_mv | AT ʿbdạlrḍạṣfry tḥwlwjwdymʿrftsẖnạkẖtynfsbrạsạsʿqlfʿạlmlạṣdrạwmqạyshậnbạmfhwmmṭlqhgl AT ạmrạlhmʿyn tḥwlwjwdymʿrftsẖnạkẖtynfsbrạsạsʿqlfʿạlmlạṣdrạwmqạyshậnbạmfhwmmṭlqhgl |