Uticaj sociodemografskih karakteristika na samoprocenu zdravlja stanovništva Srbije
Percepcija sopstvenog zdravlja jeste dobar izvor informacija o zdravstvenom stanju i često se koristi u kombinaciji sa objektivnim pokazateljima u oceni zdravlja na nacionalnom nivou. U upotrebi je još od 1950-ih godina u zdravstvenim i gerontološkim istraživanjima. Odnosi se na individualnu evalua...
| Main Authors: | , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Institute of Social Science, Belgrade
2022-07-01
|
| Series: | Stanovništvo |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://stnv.idn.org.rs/STNV/article/view/471 |
| _version_ | 1827079800018173952 |
|---|---|
| author | Biljana Radivojević Nataša Pavlović Biljana Jovanović Gavrilović Mirjana Gligorić Matić |
| author_facet | Biljana Radivojević Nataša Pavlović Biljana Jovanović Gavrilović Mirjana Gligorić Matić |
| author_sort | Biljana Radivojević |
| collection | DOAJ |
| description |
Percepcija sopstvenog zdravlja jeste dobar izvor informacija o zdravstvenom stanju i često se koristi u kombinaciji sa objektivnim pokazateljima u oceni zdravlja na nacionalnom nivou. U upotrebi je još od 1950-ih godina u zdravstvenim i gerontološkim istraživanjima. Odnosi se na individualnu evaluaciju sopstvenog zdravlja u celini, kao i njegovih pojedinih aspekata, tj. fizičkog, psihičkog i socijalnog blagostanja. Samoprocena zdravlja preporučena je od strane SZO i Komisije EU kao globalni pokazatelj zdravstvenog stanja stanovnika. Rezultati anketnih istraživanja o samoproceni sopstvenog zdravstvenog stanja veoma su korisni u kreiranju i praćenju zdravstvene politike.
U radu je analiziran uticaj različitih demografskih i socioekonomskih karakteristika na samoprocenu zdravlja stanovništva Srbije. Analizirani su bračno stanje, nivo obrazovanja i zanimanje. Korišćeni su podaci dobijeni anketom pod nazivom „Survey on income and living conditions”, koju je sproveo Republički zavod za statistiku Srbije tokom 2013. godine. Neophodni podaci za analizu dobijeni su na zvaničan zahtev upućen Zavodu za statistiku, s obzirom na to da ta vrsta podataka nije javno dostupna. Testiranje je sprovedeno metodom three way ANOVA.
Rezultati statističke analize pokazali su da svako od izabranih obeležja značajno utiče na subjektivni doživljaj zdravstvenog stanja pri nivou značajnosti od p=0,05. Posmatrano prema polu, jedino bračno stanje ima uticaj na samoprocenu zdravlja kod oba pola. Kod muškaraca je to još i obrazovanje, a kod žena vrsta zanimanja. Po pitanju bračnog stanja neoženjeni/neudate najpovoljnije su ocenili svoje zdravstveno stanje, što je delom i posledica objektivne činjenice da je u pitanju mlađe stanovništvo, koje je, po pravilu, i zdravije. Kod obrazovanja, bolja percepcija zdravlja zabeležena je kod osoba sa srednjim i najvišim nivoima obrazovanja. Rezultat je u skladu sa činjenicom da osobe sa višim stepenom obrazovanja jesu zdravstveno obrazovanije. One imaju jasniji uvid u značaj naročito prevencije određenih bolesti i pravovremenog odlaska kod lekara. Istovremeno, pretpostavka je da su i na pozicijama bolje plaćenih poslova i sa višim životnim standardom. S tim u vezi stoji i rezultat koji se tiče zanimanja i njegovog uticaja na percepciju sopstvenog zdravlja. Lica koja obavljaju ili su tokom svog života obavljala zanimanja iz grupe „rukovodioci, funkcioneri, zakonodavci, stručnjaci, umetnici, inženjeri, stručni saradnici i tehničari”, najbolje ocenjuju svoje zdravstveno stanje, jer su u pitanju zanimanja koja uglavnom zahtevaju i viši nivo obrazovanja. Specifičnost u percipiranju sopstvenog zdravlja kod starije populacije Srbije (60+) ogleda se u tome što je zanimanje jedini faktor koji je od uticaja za subjektivni doživljaj zdravstvenog stanja. U pitanju je deo populacije kod kojeg se u većoj ili manjoj meri i objektivno javljaju simptomi koji mogu ukazivati na pogoršanje zdravlja, a mogući uzroci najčešće se povezuju sa vrstom i težinom posla koji je lice obavljalo tokom života ili sa rizicima koje određeno zanimanje podrazumeva.
|
| first_indexed | 2024-03-08T09:05:52Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-bf8d6086073e4086a544e9e5eaf808be |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 0038-982X 2217-3986 |
| language | English |
| last_indexed | 2025-03-20T02:51:19Z |
| publishDate | 2022-07-01 |
| publisher | Institute of Social Science, Belgrade |
| record_format | Article |
| series | Stanovništvo |
| spelling | doaj.art-bf8d6086073e4086a544e9e5eaf808be2024-10-03T07:27:29ZengInstitute of Social Science, BelgradeStanovništvo0038-982X2217-39862022-07-0160110.2298/STNV2201037RUticaj sociodemografskih karakteristika na samoprocenu zdravlja stanovništva SrbijeBiljana Radivojević0Nataša Pavlović1Biljana Jovanović Gavrilović2Mirjana Gligorić Matić3Ekonomski fakultet, Univerzitet u Beogradu, BeogradPoljoprivredni fakultet, Univerzitet u Beogradu, BeogradEkonomski fakultet, Univerzitet u Beogradu, BeogradEkonomski fakultet, Univerzitet u Beogradu, Beograd Percepcija sopstvenog zdravlja jeste dobar izvor informacija o zdravstvenom stanju i često se koristi u kombinaciji sa objektivnim pokazateljima u oceni zdravlja na nacionalnom nivou. U upotrebi je još od 1950-ih godina u zdravstvenim i gerontološkim istraživanjima. Odnosi se na individualnu evaluaciju sopstvenog zdravlja u celini, kao i njegovih pojedinih aspekata, tj. fizičkog, psihičkog i socijalnog blagostanja. Samoprocena zdravlja preporučena je od strane SZO i Komisije EU kao globalni pokazatelj zdravstvenog stanja stanovnika. Rezultati anketnih istraživanja o samoproceni sopstvenog zdravstvenog stanja veoma su korisni u kreiranju i praćenju zdravstvene politike. U radu je analiziran uticaj različitih demografskih i socioekonomskih karakteristika na samoprocenu zdravlja stanovništva Srbije. Analizirani su bračno stanje, nivo obrazovanja i zanimanje. Korišćeni su podaci dobijeni anketom pod nazivom „Survey on income and living conditions”, koju je sproveo Republički zavod za statistiku Srbije tokom 2013. godine. Neophodni podaci za analizu dobijeni su na zvaničan zahtev upućen Zavodu za statistiku, s obzirom na to da ta vrsta podataka nije javno dostupna. Testiranje je sprovedeno metodom three way ANOVA. Rezultati statističke analize pokazali su da svako od izabranih obeležja značajno utiče na subjektivni doživljaj zdravstvenog stanja pri nivou značajnosti od p=0,05. Posmatrano prema polu, jedino bračno stanje ima uticaj na samoprocenu zdravlja kod oba pola. Kod muškaraca je to još i obrazovanje, a kod žena vrsta zanimanja. Po pitanju bračnog stanja neoženjeni/neudate najpovoljnije su ocenili svoje zdravstveno stanje, što je delom i posledica objektivne činjenice da je u pitanju mlađe stanovništvo, koje je, po pravilu, i zdravije. Kod obrazovanja, bolja percepcija zdravlja zabeležena je kod osoba sa srednjim i najvišim nivoima obrazovanja. Rezultat je u skladu sa činjenicom da osobe sa višim stepenom obrazovanja jesu zdravstveno obrazovanije. One imaju jasniji uvid u značaj naročito prevencije određenih bolesti i pravovremenog odlaska kod lekara. Istovremeno, pretpostavka je da su i na pozicijama bolje plaćenih poslova i sa višim životnim standardom. S tim u vezi stoji i rezultat koji se tiče zanimanja i njegovog uticaja na percepciju sopstvenog zdravlja. Lica koja obavljaju ili su tokom svog života obavljala zanimanja iz grupe „rukovodioci, funkcioneri, zakonodavci, stručnjaci, umetnici, inženjeri, stručni saradnici i tehničari”, najbolje ocenjuju svoje zdravstveno stanje, jer su u pitanju zanimanja koja uglavnom zahtevaju i viši nivo obrazovanja. Specifičnost u percipiranju sopstvenog zdravlja kod starije populacije Srbije (60+) ogleda se u tome što je zanimanje jedini faktor koji je od uticaja za subjektivni doživljaj zdravstvenog stanja. U pitanju je deo populacije kod kojeg se u većoj ili manjoj meri i objektivno javljaju simptomi koji mogu ukazivati na pogoršanje zdravlja, a mogući uzroci najčešće se povezuju sa vrstom i težinom posla koji je lice obavljalo tokom života ili sa rizicima koje određeno zanimanje podrazumeva. https://stnv.idn.org.rs/STNV/article/view/471sociodemografske karakteristikesamoprocena zdravljastanovništvo Srbijethree way ANOVA |
| spellingShingle | Biljana Radivojević Nataša Pavlović Biljana Jovanović Gavrilović Mirjana Gligorić Matić Uticaj sociodemografskih karakteristika na samoprocenu zdravlja stanovništva Srbije Stanovništvo sociodemografske karakteristike samoprocena zdravlja stanovništvo Srbije three way ANOVA |
| title | Uticaj sociodemografskih karakteristika na samoprocenu zdravlja stanovništva Srbije |
| title_full | Uticaj sociodemografskih karakteristika na samoprocenu zdravlja stanovništva Srbije |
| title_fullStr | Uticaj sociodemografskih karakteristika na samoprocenu zdravlja stanovništva Srbije |
| title_full_unstemmed | Uticaj sociodemografskih karakteristika na samoprocenu zdravlja stanovništva Srbije |
| title_short | Uticaj sociodemografskih karakteristika na samoprocenu zdravlja stanovništva Srbije |
| title_sort | uticaj sociodemografskih karakteristika na samoprocenu zdravlja stanovnistva srbije |
| topic | sociodemografske karakteristike samoprocena zdravlja stanovništvo Srbije three way ANOVA |
| url | https://stnv.idn.org.rs/STNV/article/view/471 |
| work_keys_str_mv | AT biljanaradivojevic uticajsociodemografskihkarakteristikanasamoprocenuzdravljastanovnistvasrbije AT natasapavlovic uticajsociodemografskihkarakteristikanasamoprocenuzdravljastanovnistvasrbije AT biljanajovanovicgavrilovic uticajsociodemografskihkarakteristikanasamoprocenuzdravljastanovnistvasrbije AT mirjanagligoricmatic uticajsociodemografskihkarakteristikanasamoprocenuzdravljastanovnistvasrbije |