بینامتنی اشعار عربی خراسان در قرن‌های چهارم و پنجم با معلّقات

بینامتنی نظریه‌ای است که به روابط بین متون می‌پردازد؛ بدین‌شکل که هر متن را به‌منزلة دگرگون‌سازی متون گوناگون گذشته و یا همزمان با آن می‌داند. بر این اساس، داد و ستدهای ادبی به شکل‌های مختلف در ادبیات ملل وجود دارد و کمتر ادبیاتی را می‌توان یافت که به صورت محدود حرکت کند. اشعار عربی خراسان در قرن‌ها...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: علیرضا حسینی, حسن اعظمی خویرد, مریم بخشنده, پوریا اسمعیلی
Format: Article
Language:fas
Published: Institute for Humanities and Cultural Studies (IHCS) 2019-08-01
Series:ادبیات و پژوهش‌های میان‌رشته‌ای
Subjects:
Online Access:http://lir.ihcs.ac.ir/article_4189_65cd6c1a544d9531f66be94ba7e9a492.pdf
_version_ 1818109259414503424
author علیرضا حسینی
حسن اعظمی خویرد
مریم بخشنده
پوریا اسمعیلی
author_facet علیرضا حسینی
حسن اعظمی خویرد
مریم بخشنده
پوریا اسمعیلی
author_sort علیرضا حسینی
collection DOAJ
description بینامتنی نظریه‌ای است که به روابط بین متون می‌پردازد؛ بدین‌شکل که هر متن را به‌منزلة دگرگون‌سازی متون گوناگون گذشته و یا همزمان با آن می‌داند. بر این اساس، داد و ستدهای ادبی به شکل‌های مختلف در ادبیات ملل وجود دارد و کمتر ادبیاتی را می‌توان یافت که به صورت محدود حرکت کند. اشعار عربی خراسان در قرن‌های چهارم و پنجم، به دلیل تأثیرپذیری از الگوهای پیشین ادبیات عربی، می‌تواند نمونة خوبی برای تأثیرپذیری از شاهکارهای شعر کهن عربی، به‌ویژه معلقات باشد. با بررسی های این اشعار، مجموعه‌ای گسترده از اشعاری مشابه با ساختار و بدنة معلّقات به دست می‌آید که نشان از تأثیرپذیری آن‌ها از معلّقات دارد. در پژوهش حاضر تلاش بر آن است تا با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی جلوه‌های بینامتنیت این اشعار با معلّقات و علل و عوامل آن مورد بررسی قرار گیرد. برداشت نهایی نشان می‌دهد که ظهور اسلام، آمیزش عرب‌ها با خراسانیان، جایگزینی خط عربی به جای خط پهلوی و حمایت حاکمان از محافل ادبی ازجمله عوامل برون‌متنی ایجاد روابط بینامتنی شعرای خراسان با معلقات است و این تأثیرپذیری از بُعد درون‌متنی بیشتر از نوع نفی جزئی بوده و در سویه‌های واژه، ساختار و مضمون مشهود است.
first_indexed 2024-12-11T02:28:25Z
format Article
id doaj.art-bffc6153535a4a5396550b8ba443e884
institution Directory Open Access Journal
issn 2676-6566
2676-6566
language fas
last_indexed 2024-12-11T02:28:25Z
publishDate 2019-08-01
publisher Institute for Humanities and Cultural Studies (IHCS)
record_format Article
series ادبیات و پژوهش‌های میان‌رشته‌ای
spelling doaj.art-bffc6153535a4a5396550b8ba443e8842022-12-22T01:23:52ZfasInstitute for Humanities and Cultural Studies (IHCS)ادبیات و پژوهش‌های میان‌رشته‌ای2676-65662676-65662019-08-0111759810.30465/lir.2019.41894189بینامتنی اشعار عربی خراسان در قرن‌های چهارم و پنجم با معلّقاتعلیرضا حسینی0حسن اعظمی خویرد1مریم بخشنده2پوریا اسمعیلی3استادیار گروه ادبیات عرب و ریاست دانشگاه کوثر بجنوردمدرس مدعو دانشگاه تهرانمدرس مدعو دانشگاه کوثر بجنورددانشجوی دکترای تاریخ ایران دوران اسلامی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)بینامتنی نظریه‌ای است که به روابط بین متون می‌پردازد؛ بدین‌شکل که هر متن را به‌منزلة دگرگون‌سازی متون گوناگون گذشته و یا همزمان با آن می‌داند. بر این اساس، داد و ستدهای ادبی به شکل‌های مختلف در ادبیات ملل وجود دارد و کمتر ادبیاتی را می‌توان یافت که به صورت محدود حرکت کند. اشعار عربی خراسان در قرن‌های چهارم و پنجم، به دلیل تأثیرپذیری از الگوهای پیشین ادبیات عربی، می‌تواند نمونة خوبی برای تأثیرپذیری از شاهکارهای شعر کهن عربی، به‌ویژه معلقات باشد. با بررسی های این اشعار، مجموعه‌ای گسترده از اشعاری مشابه با ساختار و بدنة معلّقات به دست می‌آید که نشان از تأثیرپذیری آن‌ها از معلّقات دارد. در پژوهش حاضر تلاش بر آن است تا با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی جلوه‌های بینامتنیت این اشعار با معلّقات و علل و عوامل آن مورد بررسی قرار گیرد. برداشت نهایی نشان می‌دهد که ظهور اسلام، آمیزش عرب‌ها با خراسانیان، جایگزینی خط عربی به جای خط پهلوی و حمایت حاکمان از محافل ادبی ازجمله عوامل برون‌متنی ایجاد روابط بینامتنی شعرای خراسان با معلقات است و این تأثیرپذیری از بُعد درون‌متنی بیشتر از نوع نفی جزئی بوده و در سویه‌های واژه، ساختار و مضمون مشهود است.http://lir.ihcs.ac.ir/article_4189_65cd6c1a544d9531f66be94ba7e9a492.pdfبینامتنیاشعار عربی خراسانمعلّقاتنفی جزئیمحافل ادبی
spellingShingle علیرضا حسینی
حسن اعظمی خویرد
مریم بخشنده
پوریا اسمعیلی
بینامتنی اشعار عربی خراسان در قرن‌های چهارم و پنجم با معلّقات
ادبیات و پژوهش‌های میان‌رشته‌ای
بینامتنی
اشعار عربی خراسان
معلّقات
نفی جزئی
محافل ادبی
title بینامتنی اشعار عربی خراسان در قرن‌های چهارم و پنجم با معلّقات
title_full بینامتنی اشعار عربی خراسان در قرن‌های چهارم و پنجم با معلّقات
title_fullStr بینامتنی اشعار عربی خراسان در قرن‌های چهارم و پنجم با معلّقات
title_full_unstemmed بینامتنی اشعار عربی خراسان در قرن‌های چهارم و پنجم با معلّقات
title_short بینامتنی اشعار عربی خراسان در قرن‌های چهارم و پنجم با معلّقات
title_sort بینامتنی اشعار عربی خراسان در قرن‌های چهارم و پنجم با معلّقات
topic بینامتنی
اشعار عربی خراسان
معلّقات
نفی جزئی
محافل ادبی
url http://lir.ihcs.ac.ir/article_4189_65cd6c1a544d9531f66be94ba7e9a492.pdf
work_keys_str_mv AT ʿlyrḍạḥsyny bynạmtnyạsẖʿạrʿrbykẖrạsạndrqrnhạycẖhạrmwpnjmbạmʿlqạt
AT ḥsnạʿẓmykẖwyrd bynạmtnyạsẖʿạrʿrbykẖrạsạndrqrnhạycẖhạrmwpnjmbạmʿlqạt
AT mrymbkẖsẖndh bynạmtnyạsẖʿạrʿrbykẖrạsạndrqrnhạycẖhạrmwpnjmbạmʿlqạt
AT pwryạạsmʿyly bynạmtnyạsẖʿạrʿrbykẖrạsạndrqrnhạycẖhạrmwpnjmbạmʿlqạt