Osmanlı Kaynaklarına Göre Gedik Ahmed Paşa’nın Kırım Seferi
II. Murad döneminde iç oğlan olarak Enderun’a intisap eden Gedik Ahmed Paşa, Arnavut asıllı bir devlet adamıdır. Kaynaklarda 1461’den itibaren adı geçmeye başlayan Paşa’nın Larende, Ermenek, Alaiyye ve Silifke’nin zaptında gösterdiği başarılar onun devlet kademelerinde hızla yükselmesine sebep olaca...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Vakanüvis Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi
2017-11-01
|
| Series: | Vakanüvis Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/pub/vakanuvis/issue/32134/356257?publisher=vakanuvis |
| _version_ | 1797916250403241984 |
|---|---|
| author | Nur AKBAŞ |
| author_facet | Nur AKBAŞ |
| author_sort | Nur AKBAŞ |
| collection | DOAJ |
| description | II. Murad
döneminde iç oğlan olarak Enderun’a intisap eden Gedik Ahmed Paşa, Arnavut
asıllı bir devlet adamıdır. Kaynaklarda 1461’den itibaren adı geçmeye başlayan
Paşa’nın Larende, Ermenek, Alaiyye ve Silifke’nin zaptında gösterdiği başarılar
onun devlet kademelerinde hızla yükselmesine sebep olacaktır. Ayrıca devşirme
olması da sarayda baş gösteren rekabette onun lehine olan önemli unsurlardan
birisidir. Fatih Sultan Mehmed’in Karadeniz’i bir Türk gölü haline getirme düşüncesi
doğrultusunda 1475’de Kırım’a gönderilmiş ve Kefe, Azak, Menkub gibi yörenin
önemli şehirlerini zapt etmeyi başarmıştır. Bu arada Kırım Hanlığı da resmen
Osmanlılara tabi hale getirilmiştir ki bu hal üç asır devam edecektir.
Esasen Trabzon’un
fethiyle Acara bölgesine kadar bütün güney Karadeniz sahilleri Osmanlı’nın
eline geçerken Asya, Avrupa ve İskandinavya ile ticarette önemli bir merkez
konumunda bulunan Kırım’ın da zaptı kaçınılmaz hale gelmişti. Ayrıca mümbit
topraklara da sahip olan Kırım, daha önce Ceneviz-Venedik rekabeti yüzünden her
yönden yıpranmıştı. Dolayısıyla bu rekabete de son vermek de gerekiyordu. Neticede
uzun bir süredir gelişmeleri sabırla izleyen Fatih Sultan Mehmed, Kırım’da Eminek
Bey önderliğinde başlatılan isyanı bahane ederek Gedik Ahmed Paşa vasıtasıyla Basarapya‘dan
Yabugermen’e kadar Karadeniz’in kuzey sahillerine de hâkim olacaktır.
18 Kasım 1482’de idam edilen Ahmed Paşa’nın Cem
Sultan’ın lalalığını yapmış olması hasebiyle II. Bayezid’in gazabına uğradığı
yönünde bir görüş mevcut ise de esas meselenin Otlukbeli Muharebesi’nin hemen
öncesinde Gedik Ahmed Paşa ile Şehzade II. Bayezid’in aralarında geçen tartışma
olmalıdır. O arada ülkenin değişik yerlerinde pek çok hayratın da bânîsi olan Ahmed
Paşa, Osmanlı kroniklerinde önemli bir yer işgal eder ve hiç savaş kaybetmemiş
paşalardan birisi olarak zikredilir. |
| first_indexed | 2024-04-10T12:54:16Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-c333e5a34f554805bdca61b2dcaabff3 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2149-9535 2636-7777 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-04-10T12:54:16Z |
| publishDate | 2017-11-01 |
| publisher | Vakanüvis Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi |
| record_format | Article |
| series | Vakanüvis Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi |
| spelling | doaj.art-c333e5a34f554805bdca61b2dcaabff32023-02-15T16:13:35ZengVakanüvis Uluslararası Tarih Araştırmaları DergisiVakanüvis Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi2149-95352636-77772017-11-012142610.24186/vakanuvis.356257552Osmanlı Kaynaklarına Göre Gedik Ahmed Paşa’nın Kırım SeferiNur AKBAŞII. Murad döneminde iç oğlan olarak Enderun’a intisap eden Gedik Ahmed Paşa, Arnavut asıllı bir devlet adamıdır. Kaynaklarda 1461’den itibaren adı geçmeye başlayan Paşa’nın Larende, Ermenek, Alaiyye ve Silifke’nin zaptında gösterdiği başarılar onun devlet kademelerinde hızla yükselmesine sebep olacaktır. Ayrıca devşirme olması da sarayda baş gösteren rekabette onun lehine olan önemli unsurlardan birisidir. Fatih Sultan Mehmed’in Karadeniz’i bir Türk gölü haline getirme düşüncesi doğrultusunda 1475’de Kırım’a gönderilmiş ve Kefe, Azak, Menkub gibi yörenin önemli şehirlerini zapt etmeyi başarmıştır. Bu arada Kırım Hanlığı da resmen Osmanlılara tabi hale getirilmiştir ki bu hal üç asır devam edecektir. Esasen Trabzon’un fethiyle Acara bölgesine kadar bütün güney Karadeniz sahilleri Osmanlı’nın eline geçerken Asya, Avrupa ve İskandinavya ile ticarette önemli bir merkez konumunda bulunan Kırım’ın da zaptı kaçınılmaz hale gelmişti. Ayrıca mümbit topraklara da sahip olan Kırım, daha önce Ceneviz-Venedik rekabeti yüzünden her yönden yıpranmıştı. Dolayısıyla bu rekabete de son vermek de gerekiyordu. Neticede uzun bir süredir gelişmeleri sabırla izleyen Fatih Sultan Mehmed, Kırım’da Eminek Bey önderliğinde başlatılan isyanı bahane ederek Gedik Ahmed Paşa vasıtasıyla Basarapya‘dan Yabugermen’e kadar Karadeniz’in kuzey sahillerine de hâkim olacaktır. 18 Kasım 1482’de idam edilen Ahmed Paşa’nın Cem Sultan’ın lalalığını yapmış olması hasebiyle II. Bayezid’in gazabına uğradığı yönünde bir görüş mevcut ise de esas meselenin Otlukbeli Muharebesi’nin hemen öncesinde Gedik Ahmed Paşa ile Şehzade II. Bayezid’in aralarında geçen tartışma olmalıdır. O arada ülkenin değişik yerlerinde pek çok hayratın da bânîsi olan Ahmed Paşa, Osmanlı kroniklerinde önemli bir yer işgal eder ve hiç savaş kaybetmemiş paşalardan birisi olarak zikredilir.https://dergipark.org.tr/tr/pub/vakanuvis/issue/32134/356257?publisher=vakanuvisgedik ahmed paşafatih sultan mehmedkırımosmanlıgedik ahmed pashafatih sultan mehmedcrimeaottoman |
| spellingShingle | Nur AKBAŞ Osmanlı Kaynaklarına Göre Gedik Ahmed Paşa’nın Kırım Seferi Vakanüvis Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi gedik ahmed paşa fatih sultan mehmed kırım osmanlı gedik ahmed pasha fatih sultan mehmed crimea ottoman |
| title | Osmanlı Kaynaklarına Göre Gedik Ahmed Paşa’nın Kırım Seferi |
| title_full | Osmanlı Kaynaklarına Göre Gedik Ahmed Paşa’nın Kırım Seferi |
| title_fullStr | Osmanlı Kaynaklarına Göre Gedik Ahmed Paşa’nın Kırım Seferi |
| title_full_unstemmed | Osmanlı Kaynaklarına Göre Gedik Ahmed Paşa’nın Kırım Seferi |
| title_short | Osmanlı Kaynaklarına Göre Gedik Ahmed Paşa’nın Kırım Seferi |
| title_sort | osmanli kaynaklarina gore gedik ahmed pasa nin kirim seferi |
| topic | gedik ahmed paşa fatih sultan mehmed kırım osmanlı gedik ahmed pasha fatih sultan mehmed crimea ottoman |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/pub/vakanuvis/issue/32134/356257?publisher=vakanuvis |
| work_keys_str_mv | AT nurakbas osmanlıkaynaklarınagoregedikahmedpasanınkırımseferi |