بهینه یابی مناسب‌ترین مدل برآورد رسوب معلق رودخانه سد آبشینه همدان

مدل­ های ریاضی با استفاده از معادلات حاکم بر انتقال، توزیع و انباشت رسوب­، یکی از روش‌های کارآمد برای پیش‌بینی و برآورد بار معلق رودخانه­ ها محسوب می‌شوند. در این بررسی بار معلق رودخانه سد آبشینه همدان با استفاده از مدل ­های USBR، منحنی حد وسط دسته­ ها، منحنی سنجه فصلی و FAO برآورد و ضمن نمونه ­بردا...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: علیرضا ایلدرمی, مهران محمدپناه مقدم
Format: Article
Language:fas
Published: University of Tabriz 2021-08-01
Series:هیدروژئومورفولوژی
Subjects:
Online Access:https://hyd.tabrizu.ac.ir/article_13433_df627e2e7bb365c0d57fe8d0fc15274d.pdf
_version_ 1817993287226621952
author علیرضا ایلدرمی
مهران محمدپناه مقدم
author_facet علیرضا ایلدرمی
مهران محمدپناه مقدم
author_sort علیرضا ایلدرمی
collection DOAJ
description مدل­ های ریاضی با استفاده از معادلات حاکم بر انتقال، توزیع و انباشت رسوب­، یکی از روش‌های کارآمد برای پیش‌بینی و برآورد بار معلق رودخانه­ ها محسوب می‌شوند. در این بررسی بار معلق رودخانه سد آبشینه همدان با استفاده از مدل ­های USBR، منحنی حد وسط دسته­ ها، منحنی سنجه فصلی و FAO برآورد و ضمن نمونه ­برداری مستقیم از بار معلق، مدل‌ها با روش اصلاحی تبدیل لگاریتمی (CF1, CF2) و مدل آماری GS+ ارزیابی و مناسب‌ترین مدل برآورد بار معلق رودخانه انتخاب شد. نتایج نشان داد که مدل فائو به دلیل بررسی پارامترهای بیشتر در شرایط مرزی و کمترین مقدار ضرایب تصحیح CF1 و­CF2 و خطای کمتر میزان رسوبات بار معلق را با دقت و کارایی قابل‌قبول‌تری محاسبه نموده ­و از برازش و تطابق بیشتری با مقادیر رسوب مشاهداتی برخوردار است­­­. بررسی­ ها نشان می­ دهد که مدل‌های ﻣﺨﺘﻠﻒ هیدرولوژیکی ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺩﺍشته و­ تقسیم ­بندی داده ­ها برحسب زمان وقوع­، تأثیر فراوانی در کاهش خطا دارد­، به­ طوری­ که مدل فائو با کمترین درصد خطای نسبی و میانگین توان دوم خطابه ترتیب به میزان 58/99 درصد و 0001/0 به‌عنوان روش بهینه و مدل دوره­ ی مشابه هیدرولوژیکی با بیشترین درصد خطای نسبی به میزان 34/100و ضریب همبستگی پایین به‌عنوان نامناسب­­ ترین مدل برآورد رسوب معلق رودخانه­ ی آبشینه انتخاب شدند. نتایج نشان داد که مدل فائو در برآورد میزان رسوب معلق رودخانه با ضرایب تصحیح  CF1=1.24و CF2=1.46 وکمترین میزان خطا نسبت به مدل USBR خطی با­CF1=1.87 و CF2=1.97 و حد وسط با­CF1=2.43 و CF2=3.01از دقت بیشتری برخوردار است. پیشنهاد می­شود در مدل‌های برآورد بار معلق رودخانه‌ها بازنگری و از مدل‌های با کمترین خطا استفاده گردد.
first_indexed 2024-04-14T01:36:57Z
format Article
id doaj.art-c3bdc8accdb94615a0cd0c8c77e20c3d
institution Directory Open Access Journal
issn 2383-3254
2676-4571
language fas
last_indexed 2024-04-14T01:36:57Z
publishDate 2021-08-01
publisher University of Tabriz
record_format Article
series هیدروژئومورفولوژی
spelling doaj.art-c3bdc8accdb94615a0cd0c8c77e20c3d2022-12-22T02:19:54ZfasUniversity of Tabrizهیدروژئومورفولوژی2383-32542676-45712021-08-01827573710.22034/hyd.2021.41680.154613433بهینه یابی مناسب‌ترین مدل برآورد رسوب معلق رودخانه سد آبشینه همدانعلیرضا ایلدرمی0مهران محمدپناه مقدم1دانشیار دانشگاهدانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه ملایر، ایرانمدل­ های ریاضی با استفاده از معادلات حاکم بر انتقال، توزیع و انباشت رسوب­، یکی از روش‌های کارآمد برای پیش‌بینی و برآورد بار معلق رودخانه­ ها محسوب می‌شوند. در این بررسی بار معلق رودخانه سد آبشینه همدان با استفاده از مدل ­های USBR، منحنی حد وسط دسته­ ها، منحنی سنجه فصلی و FAO برآورد و ضمن نمونه ­برداری مستقیم از بار معلق، مدل‌ها با روش اصلاحی تبدیل لگاریتمی (CF1, CF2) و مدل آماری GS+ ارزیابی و مناسب‌ترین مدل برآورد بار معلق رودخانه انتخاب شد. نتایج نشان داد که مدل فائو به دلیل بررسی پارامترهای بیشتر در شرایط مرزی و کمترین مقدار ضرایب تصحیح CF1 و­CF2 و خطای کمتر میزان رسوبات بار معلق را با دقت و کارایی قابل‌قبول‌تری محاسبه نموده ­و از برازش و تطابق بیشتری با مقادیر رسوب مشاهداتی برخوردار است­­­. بررسی­ ها نشان می­ دهد که مدل‌های ﻣﺨﺘﻠﻒ هیدرولوژیکی ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺩﺍشته و­ تقسیم ­بندی داده ­ها برحسب زمان وقوع­، تأثیر فراوانی در کاهش خطا دارد­، به­ طوری­ که مدل فائو با کمترین درصد خطای نسبی و میانگین توان دوم خطابه ترتیب به میزان 58/99 درصد و 0001/0 به‌عنوان روش بهینه و مدل دوره­ ی مشابه هیدرولوژیکی با بیشترین درصد خطای نسبی به میزان 34/100و ضریب همبستگی پایین به‌عنوان نامناسب­­ ترین مدل برآورد رسوب معلق رودخانه­ ی آبشینه انتخاب شدند. نتایج نشان داد که مدل فائو در برآورد میزان رسوب معلق رودخانه با ضرایب تصحیح  CF1=1.24و CF2=1.46 وکمترین میزان خطا نسبت به مدل USBR خطی با­CF1=1.87 و CF2=1.97 و حد وسط با­CF1=2.43 و CF2=3.01از دقت بیشتری برخوردار است. پیشنهاد می­شود در مدل‌های برآورد بار معلق رودخانه‌ها بازنگری و از مدل‌های با کمترین خطا استفاده گردد.https://hyd.tabrizu.ac.ir/article_13433_df627e2e7bb365c0d57fe8d0fc15274d.pdfبارمعلقمدل فائومدل usbr‌رودخانه آبشینهمنحنی سنجه رسوبهمدان
spellingShingle علیرضا ایلدرمی
مهران محمدپناه مقدم
بهینه یابی مناسب‌ترین مدل برآورد رسوب معلق رودخانه سد آبشینه همدان
هیدروژئومورفولوژی
بارمعلق
مدل فائو
مدل usbr‌
رودخانه آبشینه
منحنی سنجه رسوب
همدان
title بهینه یابی مناسب‌ترین مدل برآورد رسوب معلق رودخانه سد آبشینه همدان
title_full بهینه یابی مناسب‌ترین مدل برآورد رسوب معلق رودخانه سد آبشینه همدان
title_fullStr بهینه یابی مناسب‌ترین مدل برآورد رسوب معلق رودخانه سد آبشینه همدان
title_full_unstemmed بهینه یابی مناسب‌ترین مدل برآورد رسوب معلق رودخانه سد آبشینه همدان
title_short بهینه یابی مناسب‌ترین مدل برآورد رسوب معلق رودخانه سد آبشینه همدان
title_sort بهینه یابی مناسب‌ترین مدل برآورد رسوب معلق رودخانه سد آبشینه همدان
topic بارمعلق
مدل فائو
مدل usbr‌
رودخانه آبشینه
منحنی سنجه رسوب
همدان
url https://hyd.tabrizu.ac.ir/article_13433_df627e2e7bb365c0d57fe8d0fc15274d.pdf
work_keys_str_mv AT ʿlyrḍạạyldrmy bhynhyạbymnạsbtrynmdlbrậwrdrswbmʿlqrwdkẖạnhsdậbsẖynhhmdạn
AT mhrạnmḥmdpnạhmqdm bhynhyạbymnạsbtrynmdlbrậwrdrswbmʿlqrwdkẖạnhsdậbsẖynhhmdạn