اولویت‌بندی حفاظتی منابع آب سطحی ایران براساس حساسیت اکولوژیک
حفاظت از منابع آبی از ویژگی‌های اصلی توسعه پایدار است و در اسناد بین‌المللی و ملی بر لزوم حمایت از آنها در مناطق تحت حفاظت با هدف حفظ تنوع‌زیستی و خدمات بسیار آنها نظیر تأمین آب شرب تاکید شده است. در گام نخست مطالعه حاضر، منابع آبی سطحی کشور شامل پیکره‌های آبی مهم، رودخانه‌های دائمی و مناطق یخچالی...
| Main Authors: | , , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Ferdowsi University of Mashhad
2021-08-01
|
| Series: | آب و توسعه پایدار |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jwsd.um.ac.ir/article_40674_fc31bc413827e2c9cf330fb1f3321667.pdf |
| _version_ | 1818015263875923968 |
|---|---|
| author | منا عزیزی جلیلیان افشین دانه کار عبدالرسول سلمان ماهینی کامران شایسته فریدون طاهری سرتشنیزی |
| author_facet | منا عزیزی جلیلیان افشین دانه کار عبدالرسول سلمان ماهینی کامران شایسته فریدون طاهری سرتشنیزی |
| author_sort | منا عزیزی جلیلیان |
| collection | DOAJ |
| description | حفاظت از منابع آبی از ویژگی‌های اصلی توسعه پایدار است و در اسناد بین‌المللی و ملی بر لزوم حمایت از آنها در مناطق تحت حفاظت با هدف حفظ تنوع‌زیستی و خدمات بسیار آنها نظیر تأمین آب شرب تاکید شده است. در گام نخست مطالعه حاضر، منابع آبی سطحی کشور شامل پیکره‌های آبی مهم، رودخانه‌های دائمی و مناطق یخچالی بررسی و پس از تهیه نقشه‌های وضع موجود این منابع، حساسیت اکولوژیک آنها با توجه به معیار‌های پیشنهادی و نظرات کارشناسی مشخص شد. در گام دوم، میزان پوشش‌دهی هر سه منبع آب سطحی توسط شبکه مناطق تحت حفاظت بررسی شد. نتایج نشان داد، معیار‌های رژیم جریان، طبیعی بودن، وسعت، غنای گونه‌ای ماهی‌ها/پرندگان، و وضعیت مدیریت حفاظتی در اولویت توجه برای مدیریت این منابع قرار گرفتند. همچنین، براساس این معیارها، تالاب‌های بختگان، ارژن، میانکاله، چغاخور، شادگان و انزلی و رودخانه‌های کر، کرج، سردآبرود، چهلگرد و سفیدرود حساس‌ترین منابع آبی شناخته شدند. این نتیجه به‌دست آمد که دو طبقه مدیریتی منطقه حفاظت شده و اثر طبیعی ملی نسبت به سایر طبقه‌ها در پوشش‌دهی منابع آبی ضعیف‌تر عمل می‌کنند و رودخانه‌ها نسبت به سایر منابع، کمتر در شبکه مناطق حضور دارند. یافته‌های مطالعه حاضر می‌تواند به‌عنوان راهنمای برنامه‌ریزان حفاظت سرزمین به منظور توجه مناسب به منابع آبی حساس در انتخاب مناطق تحت حفاظت در کشور استفاده شود. |
| first_indexed | 2024-04-14T06:54:38Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-c3dc4247ceb94bc78cf032a318c8ac1a |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2423-5474 2717-3321 |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-04-14T06:54:38Z |
| publishDate | 2021-08-01 |
| publisher | Ferdowsi University of Mashhad |
| record_format | Article |
| series | آب و توسعه پایدار |
| spelling | doaj.art-c3dc4247ceb94bc78cf032a318c8ac1a2022-12-22T02:06:56ZfasFerdowsi University of Mashhadآب و توسعه پایدار2423-54742717-33212021-08-0182334610.22067/jwsd.v8i2.8926840674اولویت‌بندی حفاظتی منابع آب سطحی ایران براساس حساسیت اکولوژیکمنا عزیزی جلیلیان0افشین دانه کار1عبدالرسول سلمان ماهینی2کامران شایسته3فریدون طاهری سرتشنیزی4دانشکده منابع طبیعی و محیطزیست، دانشگاه ملایر، ایراندانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایراندانشکده شیلات و علوم محیطزیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایراندانشکده منابع طبیعی و محیطزیست، دانشگاه ملایر، ایراندانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران‌حفاظت از منابع آبی از ویژگی‌های اصلی توسعه پایدار است و در اسناد بین‌المللی و ملی بر لزوم حمایت از آنها در مناطق تحت حفاظت با هدف حفظ تنوع‌زیستی و خدمات بسیار آنها نظیر تأمین آب شرب تاکید شده است. در گام نخست مطالعه حاضر، منابع آبی سطحی کشور شامل پیکره‌های آبی مهم، رودخانه‌های دائمی و مناطق یخچالی بررسی و پس از تهیه نقشه‌های وضع موجود این منابع، حساسیت اکولوژیک آنها با توجه به معیار‌های پیشنهادی و نظرات کارشناسی مشخص شد. در گام دوم، میزان پوشش‌دهی هر سه منبع آب سطحی توسط شبکه مناطق تحت حفاظت بررسی شد. نتایج نشان داد، معیار‌های رژیم جریان، طبیعی بودن، وسعت، غنای گونه‌ای ماهی‌ها/پرندگان، و وضعیت مدیریت حفاظتی در اولویت توجه برای مدیریت این منابع قرار گرفتند. همچنین، براساس این معیارها، تالاب‌های بختگان، ارژن، میانکاله، چغاخور، شادگان و انزلی و رودخانه‌های کر، کرج، سردآبرود، چهلگرد و سفیدرود حساس‌ترین منابع آبی شناخته شدند. این نتیجه به‌دست آمد که دو طبقه مدیریتی منطقه حفاظت شده و اثر طبیعی ملی نسبت به سایر طبقه‌ها در پوشش‌دهی منابع آبی ضعیف‌تر عمل می‌کنند و رودخانه‌ها نسبت به سایر منابع، کمتر در شبکه مناطق حضور دارند. یافته‌های مطالعه حاضر می‌تواند به‌عنوان راهنمای برنامه‌ریزان حفاظت سرزمین به منظور توجه مناسب به منابع آبی حساس در انتخاب مناطق تحت حفاظت در کشور استفاده شود.https://jwsd.um.ac.ir/article_40674_fc31bc413827e2c9cf330fb1f3321667.pdfمنابع آبی سطحی حساسحفاظت منابع آبیشبکه مناطق تحت حفاظتاولویت‌بندی حساسیت |
| spellingShingle | منا عزیزی جلیلیان افشین دانه کار عبدالرسول سلمان ماهینی کامران شایسته فریدون طاهری سرتشنیزی اولویت‌بندی حفاظتی منابع آب سطحی ایران براساس حساسیت اکولوژیک آب و توسعه پایدار منابع آبی سطحی حساس حفاظت منابع آبی شبکه مناطق تحت حفاظت اولویت‌بندی حساسیت |
| title | اولویت‌بندی حفاظتی منابع آب سطحی ایران براساس حساسیت اکولوژیک |
| title_full | اولویت‌بندی حفاظتی منابع آب سطحی ایران براساس حساسیت اکولوژیک |
| title_fullStr | اولویت‌بندی حفاظتی منابع آب سطحی ایران براساس حساسیت اکولوژیک |
| title_full_unstemmed | اولویت‌بندی حفاظتی منابع آب سطحی ایران براساس حساسیت اکولوژیک |
| title_short | اولویت‌بندی حفاظتی منابع آب سطحی ایران براساس حساسیت اکولوژیک |
| title_sort | اولویت‌بندی حفاظتی منابع آب سطحی ایران براساس حساسیت اکولوژیک |
| topic | منابع آبی سطحی حساس حفاظت منابع آبی شبکه مناطق تحت حفاظت اولویت‌بندی حساسیت |
| url | https://jwsd.um.ac.ir/article_40674_fc31bc413827e2c9cf330fb1f3321667.pdf |
| work_keys_str_mv | AT mnạʿzyzyjlylyạn ạwlwytbndyḥfạẓtymnạbʿậbsṭḥyạyrạnbrạsạsḥsạsytạḵwlwzẖyḵ AT ạfsẖyndạnhḵạr ạwlwytbndyḥfạẓtymnạbʿậbsṭḥyạyrạnbrạsạsḥsạsytạḵwlwzẖyḵ AT ʿbdạlrswlslmạnmạhyny ạwlwytbndyḥfạẓtymnạbʿậbsṭḥyạyrạnbrạsạsḥsạsytạḵwlwzẖyḵ AT ḵạmrạnsẖạysth ạwlwytbndyḥfạẓtymnạbʿậbsṭḥyạyrạnbrạsạsḥsạsytạḵwlwzẖyḵ AT frydwnṭạhrysrtsẖnyzy ạwlwytbndyḥfạẓtymnạbʿậbsṭḥyạyrạnbrạsạsḥsạsytạḵwlwzẖyḵ |