Etos nauki we współczesnej Polsce
Współczesna nauka odchodzi od idei autonomicznej „republiki” Michaela Polanyi’ego (1962) i stopniowo podporządkowuje się instytucjom politycznym i ekonomiczno-społecznym. Procesowi temu towarzyszą zmiany w jej normatywnej strukturze. Polska, jako państwo z doświadczeniem transformacji ustrojowej, je...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | Polish |
| Published: |
Adam Mickiewicz University
2019-12-01
|
| Series: | Nauka i Szkolnictwo Wyższe |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://pressto.amu.edu.pl/index.php/nsw/article/view/21938 |
| _version_ | 1819239052793085952 |
|---|---|
| author | Jacek Bieliński Aldona Tomczyńska |
| author_facet | Jacek Bieliński Aldona Tomczyńska |
| author_sort | Jacek Bieliński |
| collection | DOAJ |
| description | Współczesna nauka odchodzi od idei autonomicznej „republiki” Michaela Polanyi’ego (1962) i stopniowo podporządkowuje się instytucjom politycznym i ekonomiczno-społecznym. Procesowi temu towarzyszą zmiany w jej normatywnej strukturze. Polska, jako państwo z doświadczeniem transformacji ustrojowej, jest idealnym przypadkiem do studium ewolucji etosu nauki pod wpływem czynników rynkowych i politycznych. W artykule tym podejmujemy próbę odpowiedzi na pytanie o to, jakie wartości i normy są podzielane przez naukowców z Polski. Wyniki reprezentatywnego badania sondażowego przeprowadzonego wśród 801 naukowców przeanalizowano z wykorzystaniem konfirmacyjnej analizy czynnikowej i rozmytej analizy skupień. Analiza statystyczna pokazała dużą złożoność struktury normatywnej nauki, wykraczającą poza oczekiwania sformułowane w hipotezie, w oparciu o teorie Roberta Mertona i Johna Zimana. Wyróżniliśmy trzy odrębne grupy badaczy kierujące się w swoim życiu zawodowym różnymi zespołami wartości i norm (nauka akademicka, postakademicka i przemysłowa) oraz klaster badaczy o niezidentyfikowanym systemie zasad. Argumentujemy, że przy podejmowaniu decyzji dotyczących wszelkich przyszłych reform systemu należy brać pod uwagę złożoność normatywną i aksjologiczną nauki. |
| first_indexed | 2024-12-23T13:46:00Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-c42878b1448748b6baa244a2175cc999 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 1231-0298 |
| language | Polish |
| last_indexed | 2024-12-23T13:46:00Z |
| publishDate | 2019-12-01 |
| publisher | Adam Mickiewicz University |
| record_format | Article |
| series | Nauka i Szkolnictwo Wyższe |
| spelling | doaj.art-c42878b1448748b6baa244a2175cc9992022-12-21T17:44:44ZpolAdam Mickiewicz UniversityNauka i Szkolnictwo Wyższe1231-02982019-12-011-2(53-54)10.14746//nisw.2019.1-2.7Etos nauki we współczesnej PolsceJacek Bieliński0Aldona Tomczyńska1Instytut Socjologii Collegium Civitas, Ośrodek Przetwarzania Informacji – Państwowy Instytut BadawczyOśrodek Przetwarzania Informacji - Państwowy Instytut BadawczyWspółczesna nauka odchodzi od idei autonomicznej „republiki” Michaela Polanyi’ego (1962) i stopniowo podporządkowuje się instytucjom politycznym i ekonomiczno-społecznym. Procesowi temu towarzyszą zmiany w jej normatywnej strukturze. Polska, jako państwo z doświadczeniem transformacji ustrojowej, jest idealnym przypadkiem do studium ewolucji etosu nauki pod wpływem czynników rynkowych i politycznych. W artykule tym podejmujemy próbę odpowiedzi na pytanie o to, jakie wartości i normy są podzielane przez naukowców z Polski. Wyniki reprezentatywnego badania sondażowego przeprowadzonego wśród 801 naukowców przeanalizowano z wykorzystaniem konfirmacyjnej analizy czynnikowej i rozmytej analizy skupień. Analiza statystyczna pokazała dużą złożoność struktury normatywnej nauki, wykraczającą poza oczekiwania sformułowane w hipotezie, w oparciu o teorie Roberta Mertona i Johna Zimana. Wyróżniliśmy trzy odrębne grupy badaczy kierujące się w swoim życiu zawodowym różnymi zespołami wartości i norm (nauka akademicka, postakademicka i przemysłowa) oraz klaster badaczy o niezidentyfikowanym systemie zasad. Argumentujemy, że przy podejmowaniu decyzji dotyczących wszelkich przyszłych reform systemu należy brać pod uwagę złożoność normatywną i aksjologiczną nauki.https://pressto.amu.edu.pl/index.php/nsw/article/view/21938etos naukietos naukowcanauka akademickanauka postakademickanauka przemysłowaanomia |
| spellingShingle | Jacek Bieliński Aldona Tomczyńska Etos nauki we współczesnej Polsce Nauka i Szkolnictwo Wyższe etos nauki etos naukowca nauka akademicka nauka postakademicka nauka przemysłowa anomia |
| title | Etos nauki we współczesnej Polsce |
| title_full | Etos nauki we współczesnej Polsce |
| title_fullStr | Etos nauki we współczesnej Polsce |
| title_full_unstemmed | Etos nauki we współczesnej Polsce |
| title_short | Etos nauki we współczesnej Polsce |
| title_sort | etos nauki we wspolczesnej polsce |
| topic | etos nauki etos naukowca nauka akademicka nauka postakademicka nauka przemysłowa anomia |
| url | https://pressto.amu.edu.pl/index.php/nsw/article/view/21938 |
| work_keys_str_mv | AT jacekbielinski etosnaukiwewspołczesnejpolsce AT aldonatomczynska etosnaukiwewspołczesnejpolsce |