مطالعه ساختار خوشنویسی نسخ ایرانی در شیوه میرزا احمد نیریزی و وصال شیرازی

میرزا احمد نیریزی و وصال شیرازی از خوشنویسان بنام نسخ در دوره‌های صفوی و قاجار هستند که نسخ ایرانی را تکامل بخشیدند. هدف، مطالعه شاخصه‎ها در شیوه کتابت رسم الخط نسخ میرزا احمد نیریزی و وصال شیرازی است که برای تحلیل بهتر در مقایسه با رسم‌الخط نسخ عربی(عثمانی) صورت گرفته است. بنابراین ساختار خوشنویسی...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: مصطفی یونسیان, علیرضا شیخی
Format: Article
Language:English
Published: Iranian Scientific Association of Visual Arts 2021-12-01
Series:مبانی نظری هنرهای تجسمی
Subjects:
Online Access:https://jtpva.alzahra.ac.ir/article_6015_1ca9c5bfe660960e60664fb5109b8dbb.pdf
Description
Summary:میرزا احمد نیریزی و وصال شیرازی از خوشنویسان بنام نسخ در دوره‌های صفوی و قاجار هستند که نسخ ایرانی را تکامل بخشیدند. هدف، مطالعه شاخصه‎ها در شیوه کتابت رسم الخط نسخ میرزا احمد نیریزی و وصال شیرازی است که برای تحلیل بهتر در مقایسه با رسم‌الخط نسخ عربی(عثمانی) صورت گرفته است. بنابراین ساختار خوشنویسی ایرانی در شیوه میرزا احمد نیریزی چیست و نقاط افتراق و اشتراک شیوه و تغییرات سبکی بین میرزا احمد نیریزی و وصال شیرازی به عنوان دو خوشنویس بزرگ قلم نسخ از منظر اصول خوشنویسی کدام است؟ روش تحقیق، توصیفی – تحلیلی و جمع‎آوری اطلاعات، اسنادی و کتابخانه‎ای است. نمونه انتخاب شده‎ برای مقایسه، صفحه اول قرآن 129 و 3337 آستان قدس رضوی، با عنوان سوره فاتحه الکتاب میرزا احمد نیریزی و وصال شیرازی است. یافته‌ها نشان می‌دهد نحوه ساختار و نوشتار حروف، کلمات، کرسی و نسبت در رسم الخط میرزا احمد نیریزی منطبق با اصول بصری خوشنویسی بوده و بیانگر نظمی پنهان در ذهن هنرمند است. این نظم در فضایی متناسب با حروف و کلمات قرار گرفته و توانسته در نوشتار، هماهنگی منطقی برقرار سازد. در خط وصال شیرازی قلم نسخ، از شأن و منزلتی هم تراز برخوردار است؛ اگرچه تناسب در آثار میراز احمد از هماهنگی قابل تامل‌تری بهره برده است.
ISSN:2538-5666
2676-6701