MURGUL - ARTVİN - MARADİT YÖRESİNDE (KD TÜRKİYE) ALTIN İÇEREN CEVHERLEŞMELER
- İncelenen altin içeren cevherleşmeler, Türkiye’nin en kuzeydoğusunda Murgul, Artvin ve Maradit yöresinde yer almaktadir. Çalişma alani kuzeybatida Karadeniz kiyisi, doğuda Çoruh nehri, kuzeyde Türkiye-Gürcistan siniri, güneyde ise Artvin-Findikli çizgisi ile sinirlanir ve Murgul çayi’nin kaynağini...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
General Directorate of Mineral Research and Exploration
2004-10-01
|
| Series: | Bulletin of the Mineral Research and Exploration |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://dergipark.gov.tr/bulletinofmre/issue/3948/52380?publisher=mta |
| Summary: | - İncelenen altin içeren cevherleşmeler, Türkiye’nin
en kuzeydoğusunda Murgul, Artvin ve Maradit yöresinde yer almaktadir. Çalişma
alani kuzeybatida Karadeniz kiyisi, doğuda Çoruh nehri, kuzeyde
Türkiye-Gürcistan siniri, güneyde ise Artvin-Findikli çizgisi ile sinirlanir ve
Murgul çayi’nin kaynağini içine alir. Çalişilan alanda Jurasik ile Kuvaterner
arasinda oluşmuş çeşitli volkanik, volkanosedimenter ve sedimenter kayalarla
çok sayida petrojenik kompleksleri oluşturan granitik birimler yer alir.
Iskalka köprüsü ve Budiyet köprüsü bakir cevherleşmelerini içeren en yaşli
volkanik-volkanosedimenter birimler andezitik veya ortaç-asidik karakterli olup
Jurasik yaşlidir. Bu birim altin açisindan henüz ayrintili irdelenmemiştir. Bu
birimin üzerinde riyolit-riyodasit birleşimli ve büyük bölümü henüz araştirilmamiş
irili ufakli bakir zuhurlari içeren volkanik ve volkanosedimenter birimler yer
alir. Bu kompleks Geç Jurasik - Erken Kretase volkanizmasinin ürünüdür ve
belirgin bir altin içeriğine sahip değildir. Bulgular, Murgul çevresinde
(Anayatak, Çakmakkaya, Aduca dere, Kilise tepe vb.), ve Artvin yöresindeki
(Kuvarshan, Irsa Maden, Sinkot, Seyitler ve Umasen) bakir yataklarinda değerli
metallerin iz element olarak yer aldiğini gösterir. Benzer altin ve gümüş
içerikleri özellikle Hopa çevresindeki (Peronot, Sivrikaya, Kutunit ve diğerleri)
bakir yataklarinda beklenmelidir. Bu bakir zuhur ve yataklarinda altin değerleri
oldukça düşüktür (çoğun < 0.5 ppm). Gümüş değerleri ise iz element
seviyesinden 180 ppm’ye kadar değişebilmektedir. Ancak 100 milyon tonu aşan bakir
rezervleri dikkate alinirsa düşük tenörlere rağmen bu birimde 50 ton altin ve
birkaç yüz ton gümüş bulunmasi beklenmektedir. Daha da üstteki bileşik
petrolojik kompleksi Geç Kretase-Paleojen yaşli volkanikvolkanosedimenter ve
sedimenter kayalar oluşturur. Altta bazalt ve spilitlerle başlayan istifler
üste doğru andezitler ve dasit-riyolit birleşimli kayalara geçerler. Bu birimde
değerli metaller bakir-çinko-kurşun cevherleşmeleri içeren andezitler ve kismen
andezitik volkanizmanin yeniden işlenmesi ile ortaya çikan sedimenter kayalar
içinde yer almaktadir. Bu petrojenetik kaya grubunda iki farkli tipte altin oluşumu
ayirtlanmiştir. Bunlardan ilki Çayeli yakinindaki Akarşen, Hohur sirti ve
Madenköy baz metal yataklaridir. Madenköy’de altin içeriği 11,43 ppm’dir. Gümüş
içeriği ise tonda birkaç on gramdan 241 ppm’ye, hatta Akarşen galenitinde 350
ppm’ye ulaşir. Bu birim içindeki tüflü kumtaşlari gibi potansiyel cevher
içerecek çökellerde 0,11 ppm altin ve 2,25 ppm gümüş saptanmiştir. Diğer bir
tip değerli metal oluşumu Maradit yakinindaki Pehlivan Köy’dedir. Bu cevherleşmeler
yüksek hidrotermal alterasyonlu andezitlerde pirit ve bakir mineralleri ile
birlikte bulunur. Burada özel bir alterasyon tipi olarak adularyalaşma dikkat
çekicidir ve epitermal kökenli bakir ve eşleniğindeki altin mineralizasyonuna işaret
eder. Üçüncü tür altinli oluşuklara Artvin yakininda Melo dere boğazinda
rastlanir. Burada Eosen yaşli ve yer yer yüksek kalkopirit içerikli kuvars
diyoritler düşük altin (> 0,03 ppm), ama nispeten yüksek gümüş (7,2 ppm)
içeriklidirler. Bu bulgular Artvin-Murgul-Maradit alaninin altinli bakir-çinko-kurşun
yataklari açisindan önemini vurgulamaktadir. |
|---|---|
| ISSN: | 0026-4563 2651-3048 |