GELİBOLULU MUSTAFA ALİ’NİN “MEVÂİDÜN NEFÂİS Fİ KAVÂİDİL MECÂLİS” ADLI ESERİNDE ÇALGILARIN TOPLUMSAL ROLLERİ VE KİŞİSELLEŞTİRİLMELERİ ÜZERİNE
Kültürün en önemli unsurlarından biri olarak görülen müziğin ninniler, oyun, eğlence, iletişim, törenler, şenlikler, iyileştirme gibi geleneksel rolleri yanında; eğitimsel ve ekonomi başta olmak üzere farklı işlevleri olduğu bilinmektedir. Müziğin oluşunu sağlayan çalgılarda bu işlevlerin etkin v...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Nilgün Sazak
2022-07-01
|
| Series: | Online Journal of Music Sciences |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2409957 |
| _version_ | 1797698914102542336 |
|---|---|
| author | Uğur TÜRKMEN |
| author_facet | Uğur TÜRKMEN |
| author_sort | Uğur TÜRKMEN |
| collection | DOAJ |
| description | Kültürün en önemli unsurlarından biri olarak görülen müziğin ninniler, oyun, eğlence, iletişim,
törenler, şenlikler, iyileştirme gibi geleneksel rolleri yanında; eğitimsel ve ekonomi başta olmak
üzere farklı işlevleri olduğu bilinmektedir. Müziğin oluşunu sağlayan çalgılarda bu işlevlerin etkin
ve nitelikli olarak yerine gelmesinde katkı sağlar. Seremonilerde, pazarlama işinde, mitoloji ve
hikâye anlatma işinde, gezgin müzisyenlerin elinde, terapide vb. birçok alanda çalgıları
görebilmekte ve rahatlıkla çalgıların toplumsal rollerinin olduğunu söyleyebilmekteyiz.
Kişiselleştirme; çalgılar üzerine yazılan edebi yapıtlarda sıkça görülür. Çalgılar kimi zaman
şikâyet eden, şikâyete ortak edilen oluvermiştir. İnsana dair ne varsa çalgılarda canlandırılmıştır.
Gelibolulu Mustafa Ali’nin “Görgü ve Toplum Kuralları Üzerinde Ziyafet Sofraları: Mevâidün Nefâis
Fi Kavâidil Mecâlis” adlı eserindeki “Türlü Sazların Benzetmelerini ve Başka Sazendelerin
Durumlarını Anlatır” başlıklı bölümünün ele alındığı nitel, içerik analizi tekniklerinin kullanıldığı
çalışmada araştırmacı tarafından kişileştirme, toplumsal roller, coğrafya, cinsiyet, unutulmuş
çalgılar, çalgı bilim çalışmalarıyla karşılaştırmalar vb. başlıklar altında gerekli incelemeler
yapılmasının yanında; alanında yetkin bir uzman tarafından Gelibolulu Mustafa Ali’nin yazılı metni
hermetik bir anlayışla yorumlaması istenmiştir.
Ülkemizde çalgı bilimi üzerinde yeterli ve alana katkı sağlayıcı çalışmaların azlığı bilinmekte ve
hemen her ortamda dile getirilmektedir. Çalgılar sadece ses vermenin yanında geçmişi de
beraberinde/kendisi ile birlikte taşıdığı, bir başka deyişle kültürün akışkanlığında önemli roller
üstlendiği düşünülmekte ve bu önüyle araştırmanın özgün, alana katkı sağlayıcı ve önemli olduğu
düşünülmektedir. |
| first_indexed | 2024-03-12T04:00:59Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-c54e4a547bd0432296ec5a3988724201 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2536-4421 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-03-12T04:00:59Z |
| publishDate | 2022-07-01 |
| publisher | Nilgün Sazak |
| record_format | Article |
| series | Online Journal of Music Sciences |
| spelling | doaj.art-c54e4a547bd0432296ec5a39887242012023-09-03T11:34:33ZengNilgün SazakOnline Journal of Music Sciences2536-44212022-07-0171134162https://doi.org/10.31811/ojomus.1112229GELİBOLULU MUSTAFA ALİ’NİN “MEVÂİDÜN NEFÂİS Fİ KAVÂİDİL MECÂLİS” ADLI ESERİNDE ÇALGILARIN TOPLUMSAL ROLLERİ VE KİŞİSELLEŞTİRİLMELERİ ÜZERİNEUğur TÜRKMENhttps://orcid.org/0000-0002-0847-779XKültürün en önemli unsurlarından biri olarak görülen müziğin ninniler, oyun, eğlence, iletişim, törenler, şenlikler, iyileştirme gibi geleneksel rolleri yanında; eğitimsel ve ekonomi başta olmak üzere farklı işlevleri olduğu bilinmektedir. Müziğin oluşunu sağlayan çalgılarda bu işlevlerin etkin ve nitelikli olarak yerine gelmesinde katkı sağlar. Seremonilerde, pazarlama işinde, mitoloji ve hikâye anlatma işinde, gezgin müzisyenlerin elinde, terapide vb. birçok alanda çalgıları görebilmekte ve rahatlıkla çalgıların toplumsal rollerinin olduğunu söyleyebilmekteyiz. Kişiselleştirme; çalgılar üzerine yazılan edebi yapıtlarda sıkça görülür. Çalgılar kimi zaman şikâyet eden, şikâyete ortak edilen oluvermiştir. İnsana dair ne varsa çalgılarda canlandırılmıştır. Gelibolulu Mustafa Ali’nin “Görgü ve Toplum Kuralları Üzerinde Ziyafet Sofraları: Mevâidün Nefâis Fi Kavâidil Mecâlis” adlı eserindeki “Türlü Sazların Benzetmelerini ve Başka Sazendelerin Durumlarını Anlatır” başlıklı bölümünün ele alındığı nitel, içerik analizi tekniklerinin kullanıldığı çalışmada araştırmacı tarafından kişileştirme, toplumsal roller, coğrafya, cinsiyet, unutulmuş çalgılar, çalgı bilim çalışmalarıyla karşılaştırmalar vb. başlıklar altında gerekli incelemeler yapılmasının yanında; alanında yetkin bir uzman tarafından Gelibolulu Mustafa Ali’nin yazılı metni hermetik bir anlayışla yorumlaması istenmiştir. Ülkemizde çalgı bilimi üzerinde yeterli ve alana katkı sağlayıcı çalışmaların azlığı bilinmekte ve hemen her ortamda dile getirilmektedir. Çalgılar sadece ses vermenin yanında geçmişi de beraberinde/kendisi ile birlikte taşıdığı, bir başka deyişle kültürün akışkanlığında önemli roller üstlendiği düşünülmekte ve bu önüyle araştırmanın özgün, alana katkı sağlayıcı ve önemli olduğu düşünülmektedir.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2409957çalgıtoplumsal rolkişiselleştirme |
| spellingShingle | Uğur TÜRKMEN GELİBOLULU MUSTAFA ALİ’NİN “MEVÂİDÜN NEFÂİS Fİ KAVÂİDİL MECÂLİS” ADLI ESERİNDE ÇALGILARIN TOPLUMSAL ROLLERİ VE KİŞİSELLEŞTİRİLMELERİ ÜZERİNE Online Journal of Music Sciences çalgı toplumsal rol kişiselleştirme |
| title | GELİBOLULU MUSTAFA ALİ’NİN “MEVÂİDÜN NEFÂİS Fİ KAVÂİDİL MECÂLİS” ADLI ESERİNDE ÇALGILARIN TOPLUMSAL ROLLERİ VE KİŞİSELLEŞTİRİLMELERİ ÜZERİNE |
| title_full | GELİBOLULU MUSTAFA ALİ’NİN “MEVÂİDÜN NEFÂİS Fİ KAVÂİDİL MECÂLİS” ADLI ESERİNDE ÇALGILARIN TOPLUMSAL ROLLERİ VE KİŞİSELLEŞTİRİLMELERİ ÜZERİNE |
| title_fullStr | GELİBOLULU MUSTAFA ALİ’NİN “MEVÂİDÜN NEFÂİS Fİ KAVÂİDİL MECÂLİS” ADLI ESERİNDE ÇALGILARIN TOPLUMSAL ROLLERİ VE KİŞİSELLEŞTİRİLMELERİ ÜZERİNE |
| title_full_unstemmed | GELİBOLULU MUSTAFA ALİ’NİN “MEVÂİDÜN NEFÂİS Fİ KAVÂİDİL MECÂLİS” ADLI ESERİNDE ÇALGILARIN TOPLUMSAL ROLLERİ VE KİŞİSELLEŞTİRİLMELERİ ÜZERİNE |
| title_short | GELİBOLULU MUSTAFA ALİ’NİN “MEVÂİDÜN NEFÂİS Fİ KAVÂİDİL MECÂLİS” ADLI ESERİNDE ÇALGILARIN TOPLUMSAL ROLLERİ VE KİŞİSELLEŞTİRİLMELERİ ÜZERİNE |
| title_sort | gelibolulu mustafa ali nin mevaidun nefais fi kavaidil mecalis adli eserinde calgilarin toplumsal rolleri ve kisisellestirilmeleri uzerine |
| topic | çalgı toplumsal rol kişiselleştirme |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2409957 |
| work_keys_str_mv | AT ugurturkmen gelibolulumustafaalininmevaidunnefaisfikavaidilmecalisadlieserindecalgilarintoplumsalrollerivekisisellestirilmeleriuzerine |