بررسی ویژگی‌های بیومتری، فیزیکی و شیمیایی چوب بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) (مطالعه‌ی موردی؛ شهرستان لردگان)
سابقه و هدف: ویژگی‌های بیومتری، فیزیکی و شیمیایی چوب گونه‌های مختلف درختی عوامل مهمی جهت تعیین، شناخت و کاربرد آنها می باشد. گونه بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) از خانواده Fagacea، مهم‌ترین و فراوانترین گونه درختی جنگل‌های زاگرس در استان‌های غرب و جنوب غربی کشور می‌باشد که ویژگی‌های بیومتری، ف...
| Main Authors: | , , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2017-11-01
|
| Series: | پژوهش های علوم و فناوری چوب و جنگل |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jwfst.gau.ac.ir/article_3856_2c9473cafddfdc4eaa056c7dffa898db.pdf |
| _version_ | 1827609733707595776 |
|---|---|
| author | صدیقه سعیدی محسن بهمنی فرهاد کول یعقوب ایرانمنش مژگان عباسی |
| author_facet | صدیقه سعیدی محسن بهمنی فرهاد کول یعقوب ایرانمنش مژگان عباسی |
| author_sort | صدیقه سعیدی |
| collection | DOAJ |
| description | سابقه و هدف: ویژگی‌های بیومتری، فیزیکی و شیمیایی چوب گونه‌های مختلف درختی عوامل مهمی جهت تعیین، شناخت و کاربرد آنها می باشد. گونه بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) از خانواده Fagacea، مهم‌ترین و فراوانترین گونه درختی جنگل‌های زاگرس در استان‌های غرب و جنوب غربی کشور می‌باشد که ویژگی‌های بیومتری، فیزیکی و شیمیایی چوب آن تاکنون مورد مطالعه قرار نگرفته است. در این تحقیق، برخی از خصوصیات ذکر شده چوب درخت بلوط ایرانی از شهرستان لردگان استان چهارمحال و بختیاری اندازه‌گیری شد. این خصوصیات شامل ویژگی‌های بیومتری الیاف مانند طول الیاف، قطرالیاف و ضخامت دیواره سلولی، ویژگی‌های فیزیکی مانند جرم ویژه و هم‌کشیدگی و واکشیدگی حجمی و ویژگی‌های شیمیایی مانند مقدار سلولز، لیگنین و مواد استخراجی بودند. با اندازه‌گیری و بررسی این ویژگی‌ها می‌توان اطلاعات ارزشمندی در زمینه عناصر سلولی و ارتباط آن با دوام طبیعی این گونه به دست آورد. مواد و روش‌ها: این پژوهش در جنگل‌های روستای آتشگاه در 55 کیلومتری جنوب غربی شهرستان لردگان انجام شد. شهرستان لردگان یکی از مهم‌ترین رویشگاه‌های جنگلی استان چهار محال و بختیاری است. در این مطالعه تعداد سه اصله درخت سالم با قطر تقریبی 35 سانتی متر برای تعیین ویژگی‌های بیومتری (طول الیاف، قطر الیاف، قطر حفره و ضخامت الیاف)، فیزیکی (جرم ویژه، هم‌کشیدگی و واکشیدگی حجمی) و شیمیایی (میزان سلولز، میزان لیگنین، میزان مواد استخراجی و میزان خاکستر) انتخاب و قطع شد. از هر درخت سه دیسک از قطر برابر سینه تهیه و سپس نمونه‌های چوبی در جهت شعاعی درخت از مغز به سمت پوست بریده و خواص مورد نظر اندازه‌گیری شد. جداسازی الیاف با استفاده از روش فرانکلین انجام شد. برای اندازه‌گیری چگالی از استاندارد ISO-3131 استفاده شد. اندازه‌گیری میزان سلولز موجود در چوب بر اساس درصد ماده خشک چوبی و مطابق با استاندارد T264-om-88 آیین‌نامه TAPPIلیگنین بر اساس استاندارد T-222-6m-88آیین‌نامه TAPPI مواد استخراجی بر اساس استاندارد ASTM شماره D1107-84 انجام گردید. یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان داد که میانگین کلی طول الیاف، قطر کلی الیاف، قطر حفره و ضخامت دیواره الیاف در جهت شعاعی به ترتیب 67/967، 14/17، 67/3 و 41/6 میکرون می‌باشد. همچنین نتایج نشان داد که جرم ویژه خشک و پایه این چوب برابر با g/cm3 10/0±00/1 و g/cm3 11/0±91/0 و میزان هم‌کشیدگی و واکشیدگی حجمی به ترتیب 12/10 و 29/11 درصد است. بررسی خصوصیات شیمیایی نشان داد که مقدار سلولز، لیگنین، مواد استخراجی و خاکستر برون چوب و درون چوب درخت بلوط ایرانی به ترتیب 37، 25، 1.19، 3.13، 41، 23، 2.6 و 3.56 درصد می باشد. نتیجه‌گیری: به طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که روند تغییرات ویژگی‌های بیومتری و فیزیکی از محدوده مغز به سمت پوست در جهت شعاعی صعودی می‌باشد. از سوی دیگر، با توجه نتایج به دست آمده، الیاف چوب بلوط ایرانی با طول متوسط 97/0 میلی‌متر در گروه الیاف متوسط قرار می‌گیرد. آنالیز شیمیایی نشان داد که مقادیر سلولز، مواد استخراجی و خاکستر درون چوب در مقایسه با برون چوب بیشتر می باشد. بین مقدار سلولز چوب درون و چوب برون در سطح 5 درصد اختلاف معنی دار مشاهده نشد. با توجه به جرم ویژه اندازه گیری شده (g/cm30/1) چوب بلوط ایرانی جزء چوب‌های سنگین محسوب می‌شود. |
| first_indexed | 2024-03-09T07:37:42Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-c54ee72378a748faa0ef81ac14e45993 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2322-2077 2322-2786 |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-03-09T07:37:42Z |
| publishDate | 2017-11-01 |
| publisher | Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources |
| record_format | Article |
| series | پژوهش های علوم و فناوری چوب و جنگل |
| spelling | doaj.art-c54ee72378a748faa0ef81ac14e459932023-12-03T05:27:53ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resourcesپژوهش های علوم و فناوری چوب و جنگل2322-20772322-27862017-11-0124317118210.22069/jwfst.2017.13170.16763856بررسی ویژگی‌های بیومتری، فیزیکی و شیمیایی چوب بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) (مطالعه‌ی موردی؛ شهرستان لردگان)صدیقه سعیدی0محسن بهمنی1فرهاد کول2یعقوب ایرانمنش3مژگان عباسی4دانشجوی کازشناسی ارشد دانشگاه شهرکردعضو هیات علمی دانشگاه شهرکردعضو هیأت علمی گروه صنایع چوب و کاغذ دانشگاه زابلاستادیار مرکز تحقیقات منابع طبیعی و کشاورزی چهارمحال و بختیاریعضو هیات علمی دانشگاه شهرکردسابقه و هدف: ویژگی‌های بیومتری، فیزیکی و شیمیایی چوب گونه‌های مختلف درختی عوامل مهمی جهت تعیین، شناخت و کاربرد آنها می باشد. گونه بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) از خانواده Fagacea، مهم‌ترین و فراوانترین گونه درختی جنگل‌های زاگرس در استان‌های غرب و جنوب غربی کشور می‌باشد که ویژگی‌های بیومتری، فیزیکی و شیمیایی چوب آن تاکنون مورد مطالعه قرار نگرفته است. در این تحقیق، برخی از خصوصیات ذکر شده چوب درخت بلوط ایرانی از شهرستان لردگان استان چهارمحال و بختیاری اندازه‌گیری شد. این خصوصیات شامل ویژگی‌های بیومتری الیاف مانند طول الیاف، قطرالیاف و ضخامت دیواره سلولی، ویژگی‌های فیزیکی مانند جرم ویژه و هم‌کشیدگی و واکشیدگی حجمی و ویژگی‌های شیمیایی مانند مقدار سلولز، لیگنین و مواد استخراجی بودند. با اندازه‌گیری و بررسی این ویژگی‌ها می‌توان اطلاعات ارزشمندی در زمینه عناصر سلولی و ارتباط آن با دوام طبیعی این گونه به دست آورد. مواد و روش‌ها: این پژوهش در جنگل‌های روستای آتشگاه در 55 کیلومتری جنوب غربی شهرستان لردگان انجام شد. شهرستان لردگان یکی از مهم‌ترین رویشگاه‌های جنگلی استان چهار محال و بختیاری است. در این مطالعه تعداد سه اصله درخت سالم با قطر تقریبی 35 سانتی متر برای تعیین ویژگی‌های بیومتری (طول الیاف، قطر الیاف، قطر حفره و ضخامت الیاف)، فیزیکی (جرم ویژه، هم‌کشیدگی و واکشیدگی حجمی) و شیمیایی (میزان سلولز، میزان لیگنین، میزان مواد استخراجی و میزان خاکستر) انتخاب و قطع شد. از هر درخت سه دیسک از قطر برابر سینه تهیه و سپس نمونه‌های چوبی در جهت شعاعی درخت از مغز به سمت پوست بریده و خواص مورد نظر اندازه‌گیری شد. جداسازی الیاف با استفاده از روش فرانکلین انجام شد. برای اندازه‌گیری چگالی از استاندارد ISO-3131 استفاده شد. اندازه‌گیری میزان سلولز موجود در چوب بر اساس درصد ماده خشک چوبی و مطابق با استاندارد T264-om-88 آیین‌نامه TAPPIلیگنین بر اساس استاندارد T-222-6m-88آیین‌نامه TAPPI مواد استخراجی بر اساس استاندارد ASTM شماره D1107-84 انجام گردید. یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان داد که میانگین کلی طول الیاف، قطر کلی الیاف، قطر حفره و ضخامت دیواره الیاف در جهت شعاعی به ترتیب 67/967، 14/17، 67/3 و 41/6 میکرون می‌باشد. همچنین نتایج نشان داد که جرم ویژه خشک و پایه این چوب برابر با g/cm3 10/0±00/1 و g/cm3 11/0±91/0 و میزان هم‌کشیدگی و واکشیدگی حجمی به ترتیب 12/10 و 29/11 درصد است. بررسی خصوصیات شیمیایی نشان داد که مقدار سلولز، لیگنین، مواد استخراجی و خاکستر برون چوب و درون چوب درخت بلوط ایرانی به ترتیب 37، 25، 1.19، 3.13، 41، 23، 2.6 و 3.56 درصد می باشد. نتیجه‌گیری: به طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که روند تغییرات ویژگی‌های بیومتری و فیزیکی از محدوده مغز به سمت پوست در جهت شعاعی صعودی می‌باشد. از سوی دیگر، با توجه نتایج به دست آمده، الیاف چوب بلوط ایرانی با طول متوسط 97/0 میلی‌متر در گروه الیاف متوسط قرار می‌گیرد. آنالیز شیمیایی نشان داد که مقادیر سلولز، مواد استخراجی و خاکستر درون چوب در مقایسه با برون چوب بیشتر می باشد. بین مقدار سلولز چوب درون و چوب برون در سطح 5 درصد اختلاف معنی دار مشاهده نشد. با توجه به جرم ویژه اندازه گیری شده (g/cm30/1) چوب بلوط ایرانی جزء چوب‌های سنگین محسوب می‌شود.https://jwfst.gau.ac.ir/article_3856_2c9473cafddfdc4eaa056c7dffa898db.pdfچوب بلوط ایرانیویژگی‌های بیومتریخواص فیریکیخواص شیمیایی |
| spellingShingle | صدیقه سعیدی محسن بهمنی فرهاد کول یعقوب ایرانمنش مژگان عباسی بررسی ویژگی‌های بیومتری، فیزیکی و شیمیایی چوب بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) (مطالعه‌ی موردی؛ شهرستان لردگان) پژوهش های علوم و فناوری چوب و جنگل چوب بلوط ایرانی ویژگی‌های بیومتری خواص فیریکی خواص شیمیایی |
| title | بررسی ویژگی‌های بیومتری، فیزیکی و شیمیایی چوب بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) (مطالعه‌ی موردی؛ شهرستان لردگان) |
| title_full | بررسی ویژگی‌های بیومتری، فیزیکی و شیمیایی چوب بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) (مطالعه‌ی موردی؛ شهرستان لردگان) |
| title_fullStr | بررسی ویژگی‌های بیومتری، فیزیکی و شیمیایی چوب بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) (مطالعه‌ی موردی؛ شهرستان لردگان) |
| title_full_unstemmed | بررسی ویژگی‌های بیومتری، فیزیکی و شیمیایی چوب بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) (مطالعه‌ی موردی؛ شهرستان لردگان) |
| title_short | بررسی ویژگی‌های بیومتری، فیزیکی و شیمیایی چوب بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) (مطالعه‌ی موردی؛ شهرستان لردگان) |
| title_sort | بررسی ویژگی‌های بیومتری، فیزیکی و شیمیایی چوب بلوط ایرانی quercus brantii lindl مطالعه‌ی موردی؛ شهرستان لردگان |
| topic | چوب بلوط ایرانی ویژگی‌های بیومتری خواص فیریکی خواص شیمیایی |
| url | https://jwfst.gau.ac.ir/article_3856_2c9473cafddfdc4eaa056c7dffa898db.pdf |
| work_keys_str_mv | AT ṣdyqhsʿydy brrsywyzẖgyhạybywmtryfyzyḵywsẖymyạyycẖwbblwṭạyrạnyquercusbrantiilindlmṭạlʿhymwrdysẖhrstạnlrdgạn AT mḥsnbhmny brrsywyzẖgyhạybywmtryfyzyḵywsẖymyạyycẖwbblwṭạyrạnyquercusbrantiilindlmṭạlʿhymwrdysẖhrstạnlrdgạn AT frhạdḵwl brrsywyzẖgyhạybywmtryfyzyḵywsẖymyạyycẖwbblwṭạyrạnyquercusbrantiilindlmṭạlʿhymwrdysẖhrstạnlrdgạn AT yʿqwbạyrạnmnsẖ brrsywyzẖgyhạybywmtryfyzyḵywsẖymyạyycẖwbblwṭạyrạnyquercusbrantiilindlmṭạlʿhymwrdysẖhrstạnlrdgạn AT mzẖgạnʿbạsy brrsywyzẖgyhạybywmtryfyzyḵywsẖymyạyycẖwbblwṭạyrạnyquercusbrantiilindlmṭạlʿhymwrdysẖhrstạnlrdgạn |