Skały Lubelszczyzny w budownictwie i architekturze regionu – glaukonit
W artykule, który w zamyśle autora jest pierwszym z cyklu omawiającego materiały kamienne i surowce mineralne Lubelszczyzny wykorzystywane na przestrzeni dziejów w budownictwie i architekturze oraz innych działaniach inżynierskich i technologicznych, przedstawiono glaukonityt. Ta charakterystyczna,...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Lublin University of Technology
2017-12-01
|
| Series: | Budownictwo i Architektura |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://ph.pollub.pl/index.php/bia/article/view/325 |
| _version_ | 1827333182866849792 |
|---|---|
| author | Lucjan Gazda |
| author_facet | Lucjan Gazda |
| author_sort | Lucjan Gazda |
| collection | DOAJ |
| description | W artykule, który w zamyśle autora jest pierwszym z cyklu omawiającego materiały kamienne i surowce mineralne Lubelszczyzny wykorzystywane na przestrzeni dziejów w budownictwie i architekturze oraz innych działaniach inżynierskich i technologicznych, przedstawiono glaukonityt. Ta charakterystyczna, zielona skała jest stosunkowo mało znana, oszczędnie wymieniana w podręcznikach petrografii i surowców skalnych. Skała ta pojawiła się w architekturze najprawdopodobniej tylko w ziemi chełmskiej w XIII wieku i była wykorzystana wyłącznie do budowy I fazy stołecznego Chełma. Później nie była już wykorzystywana i mało znane stały się miejsca jej występowania i pozyskiwania. Skała ta pozwalała na wykonywanie, w porównaniu do innych skał Lubelszczyzny, dużych formatowych bloków oraz obróbki kamieniarskiej o stosunkowo wyrazistych reliefach oraz skomplikowanych kompozycjach. Gwarantowało to możliwość realizacji założeń ideowych pierwszych kamiennych budowli romańskich na obszarze między Wisłą i Bugiem i to od razu w dojrzałym wydaniu stylistyki XII-wiecznej szkoły pizańskiej. Analiza petrograficzna i materiałowa tego unikatowego surowca kamiennego i śladów jego wystąpień złożowych pozwala w przybliżeniu lokalizować historyczną eksploatację glaukonitu oraz inne rejony występowania tej skały. Na podstawie dostępnych obiektów budowlanych i architektonicznych oraz narzędzi możliwa jest wstępna rekonstrukcja warsztatu kamieniarskiego oraz architektury XIII- wiecznych założeń sakralno-rezydencjonalnych Wysokiej Górki w Chełmie. |
| first_indexed | 2024-03-07T17:16:09Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-c701afa9ce4a4b819a254c998d92f720 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 1899-0665 2544-3275 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-03-07T17:16:09Z |
| publishDate | 2017-12-01 |
| publisher | Lublin University of Technology |
| record_format | Article |
| series | Budownictwo i Architektura |
| spelling | doaj.art-c701afa9ce4a4b819a254c998d92f7202024-03-02T22:13:22ZengLublin University of TechnologyBudownictwo i Architektura1899-06652544-32752017-12-0116310.24358/Bud-Arch_17_163_14Bud-Arch_17_163_14Skały Lubelszczyzny w budownictwie i architekturze regionu – glaukonitLucjan Gazda0Katedra Geotechniki, Wydział Budownictwa i Architektury, Politechnika LubelskaW artykule, który w zamyśle autora jest pierwszym z cyklu omawiającego materiały kamienne i surowce mineralne Lubelszczyzny wykorzystywane na przestrzeni dziejów w budownictwie i architekturze oraz innych działaniach inżynierskich i technologicznych, przedstawiono glaukonityt. Ta charakterystyczna, zielona skała jest stosunkowo mało znana, oszczędnie wymieniana w podręcznikach petrografii i surowców skalnych. Skała ta pojawiła się w architekturze najprawdopodobniej tylko w ziemi chełmskiej w XIII wieku i była wykorzystana wyłącznie do budowy I fazy stołecznego Chełma. Później nie była już wykorzystywana i mało znane stały się miejsca jej występowania i pozyskiwania. Skała ta pozwalała na wykonywanie, w porównaniu do innych skał Lubelszczyzny, dużych formatowych bloków oraz obróbki kamieniarskiej o stosunkowo wyrazistych reliefach oraz skomplikowanych kompozycjach. Gwarantowało to możliwość realizacji założeń ideowych pierwszych kamiennych budowli romańskich na obszarze między Wisłą i Bugiem i to od razu w dojrzałym wydaniu stylistyki XII-wiecznej szkoły pizańskiej. Analiza petrograficzna i materiałowa tego unikatowego surowca kamiennego i śladów jego wystąpień złożowych pozwala w przybliżeniu lokalizować historyczną eksploatację glaukonitu oraz inne rejony występowania tej skały. Na podstawie dostępnych obiektów budowlanych i architektonicznych oraz narzędzi możliwa jest wstępna rekonstrukcja warsztatu kamieniarskiego oraz architektury XIII- wiecznych założeń sakralno-rezydencjonalnych Wysokiej Górki w Chełmie.https://ph.pollub.pl/index.php/bia/article/view/325surowce skalneglaukonitytLubelszczyznaarchitektura romańska |
| spellingShingle | Lucjan Gazda Skały Lubelszczyzny w budownictwie i architekturze regionu – glaukonit Budownictwo i Architektura surowce skalne glaukonityt Lubelszczyzna architektura romańska |
| title | Skały Lubelszczyzny w budownictwie i architekturze regionu – glaukonit |
| title_full | Skały Lubelszczyzny w budownictwie i architekturze regionu – glaukonit |
| title_fullStr | Skały Lubelszczyzny w budownictwie i architekturze regionu – glaukonit |
| title_full_unstemmed | Skały Lubelszczyzny w budownictwie i architekturze regionu – glaukonit |
| title_short | Skały Lubelszczyzny w budownictwie i architekturze regionu – glaukonit |
| title_sort | skaly lubelszczyzny w budownictwie i architekturze regionu glaukonit |
| topic | surowce skalne glaukonityt Lubelszczyzna architektura romańska |
| url | https://ph.pollub.pl/index.php/bia/article/view/325 |
| work_keys_str_mv | AT lucjangazda skałylubelszczyznywbudownictwieiarchitekturzeregionuglaukonit |