ایجاد تنوع به‌وسیله موتاسیون و شناسایی ژنوتیپ های جدید متحمل به تنش خشکی از طریق آمیزش برنج طارم بومی و موتانت
به منظور بررسی واکنش 352 خانواده برنج حاصل از آمیزش طارم بومی و موتانت در شرایط غرقاب و تنش کم آبی، دو آزمایش جداگانه در قالب طرح لاتیس در شرایط نرمال و کم آبی در سه تکرار در شهرستان بابل در سال زراعی 1397 ارزیابی شدند. تعداد روز تا گلدهی و رسیدگی، زیست توده، ارتفاع گیاه، تعداد پنجه بارور، تعداد کل...
| Main Authors: | , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
University of Birjand
2021-06-01
|
| Series: | تنش های محیطی در علوم زراعی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://escs.birjand.ac.ir/article_1614_2386cc04969f89507765a5db8c6c6c08.pdf |
| _version_ | 1797230146934013952 |
|---|---|
| author | مهناز کاتوزی سعید نواب پور حسین صبوری علی اکبر عبادی |
| author_facet | مهناز کاتوزی سعید نواب پور حسین صبوری علی اکبر عبادی |
| author_sort | مهناز کاتوزی |
| collection | DOAJ |
| description | به منظور بررسی واکنش 352 خانواده برنج حاصل از آمیزش طارم بومی و موتانت در شرایط غرقاب و تنش کم آبی، دو آزمایش جداگانه در قالب طرح لاتیس در شرایط نرمال و کم آبی در سه تکرار در شهرستان بابل در سال زراعی 1397 ارزیابی شدند. تعداد روز تا گلدهی و رسیدگی، زیست توده، ارتفاع گیاه، تعداد پنجه بارور، تعداد کل پنجه در بوته، طول و عرض برگ پرچم، طول خروج از غلاف، قطر ساقه، طول خوشه، وزن خوشه‌ها، وزن خوشه اصلی، وزن ساقه، وزن دانه‌های پر، وزن دانه‌های پوک، تعداد دانه پر، تعداد دانه پوک، تعداد خوشچه اولیه، تعداد خوشچه ثانویه و میزان لوله شدن و سوختگی برگ‌ها ثبت شدند. کاهش عملکرد در شرایط تنش کم آبی به کاهش اجزاء عملکرد دانه به ویژه باروری مرتبط بود. رگرسیون مرحله‌ای نشان داد که در شرایط غرقاب وزن صد دانه، تعداد پنجه، باروری و ضخامت ساقه و در شرایط خشکی لوله شدن برگ و میزان سوختگی مهمترین صفات تاثیر گذار در عملکرد دانه بودند. تجزیه به عامل‌ها تنوع و تغییرات عملکرد را در شرایط غرقاب و کم آبی در 5 عامل خلاصه نمود. در شرایط غرقاب عامل اول، دوم، سوم، چهارم و پنجم به ترتیب تعداد، عملکرد و میزان باروری، طول، ابعاد دانه و زمان و در شرایط کم آبی عامل اول، دوم، سوم، چهارم و پنجم به ترتیب فیزیولوژی، تعداد، طول، ابعاد دانه و زمان نامگذاری شدند. تجزیه خوشه‌ای این بررسی خانواده‌هایی را در شرایط کم آبی شناسایی نمود که با حداقل سوختگی برگ و حداکثر تعداد دانه، وزن دانه و تعداد خوشه تحمل مناسبی را از خود نشان دادند. از این خانواده می‌توان به عنوان منبع بسیار مناسبی برای سایر برنامه‌های اصلاحی استفاده نمود. این بررسی نشان داد که می‌توان از موتاسیون به عنوان روشی بسیار مناسب برای ایجاد تنوع و تولید ارقام متحمل به تنش خشکی استفاده نمود. |
| first_indexed | 2024-04-24T15:23:51Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-cba32a1dd33340938dd6d1589f7f6a37 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2383-3084 2383-3084 |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-04-24T15:23:51Z |
| publishDate | 2021-06-01 |
| publisher | University of Birjand |
| record_format | Article |
| series | تنش های محیطی در علوم زراعی |
| spelling | doaj.art-cba32a1dd33340938dd6d1589f7f6a372024-04-02T07:05:55ZfasUniversity of Birjandتنش های محیطی در علوم زراعی2383-30842383-30842021-06-0114227929110.22077/escs.2020.2771.17221614ایجاد تنوع به‌وسیله موتاسیون و شناسایی ژنوتیپ های جدید متحمل به تنش خشکی از طریق آمیزش برنج طارم بومی و موتانتمهناز کاتوزی0سعید نواب پور1حسین صبوری2علی اکبر عبادی3دانشجوی سابق دکتری، کشاورزی هسته ای، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگاندانشیار گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگاندانشیار گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه گنبدکاووساستادیار پژوهش مؤسسه تحقیقات برنج کشوربه منظور بررسی واکنش 352 خانواده برنج حاصل از آمیزش طارم بومی و موتانت در شرایط غرقاب و تنش کم آبی، دو آزمایش جداگانه در قالب طرح لاتیس در شرایط نرمال و کم آبی در سه تکرار در شهرستان بابل در سال زراعی 1397 ارزیابی شدند. تعداد روز تا گلدهی و رسیدگی، زیست توده، ارتفاع گیاه، تعداد پنجه بارور، تعداد کل پنجه در بوته، طول و عرض برگ پرچم، طول خروج از غلاف، قطر ساقه، طول خوشه، وزن خوشه‌ها، وزن خوشه اصلی، وزن ساقه، وزن دانه‌های پر، وزن دانه‌های پوک، تعداد دانه پر، تعداد دانه پوک، تعداد خوشچه اولیه، تعداد خوشچه ثانویه و میزان لوله شدن و سوختگی برگ‌ها ثبت شدند. کاهش عملکرد در شرایط تنش کم آبی به کاهش اجزاء عملکرد دانه به ویژه باروری مرتبط بود. رگرسیون مرحله‌ای نشان داد که در شرایط غرقاب وزن صد دانه، تعداد پنجه، باروری و ضخامت ساقه و در شرایط خشکی لوله شدن برگ و میزان سوختگی مهمترین صفات تاثیر گذار در عملکرد دانه بودند. تجزیه به عامل‌ها تنوع و تغییرات عملکرد را در شرایط غرقاب و کم آبی در 5 عامل خلاصه نمود. در شرایط غرقاب عامل اول، دوم، سوم، چهارم و پنجم به ترتیب تعداد، عملکرد و میزان باروری، طول، ابعاد دانه و زمان و در شرایط کم آبی عامل اول، دوم، سوم، چهارم و پنجم به ترتیب فیزیولوژی، تعداد، طول، ابعاد دانه و زمان نامگذاری شدند. تجزیه خوشه‌ای این بررسی خانواده‌هایی را در شرایط کم آبی شناسایی نمود که با حداقل سوختگی برگ و حداکثر تعداد دانه، وزن دانه و تعداد خوشه تحمل مناسبی را از خود نشان دادند. از این خانواده می‌توان به عنوان منبع بسیار مناسبی برای سایر برنامه‌های اصلاحی استفاده نمود. این بررسی نشان داد که می‌توان از موتاسیون به عنوان روشی بسیار مناسب برای ایجاد تنوع و تولید ارقام متحمل به تنش خشکی استفاده نمود.https://escs.birjand.ac.ir/article_1614_2386cc04969f89507765a5db8c6c6c08.pdfبرنجتجزیه به عامل‌هاتجزیه خوشه ایکم‌آبیاریموتانت |
| spellingShingle | مهناز کاتوزی سعید نواب پور حسین صبوری علی اکبر عبادی ایجاد تنوع به‌وسیله موتاسیون و شناسایی ژنوتیپ های جدید متحمل به تنش خشکی از طریق آمیزش برنج طارم بومی و موتانت تنش های محیطی در علوم زراعی برنج تجزیه به عامل‌ها تجزیه خوشه ای کم‌آبیاری موتانت |
| title | ایجاد تنوع به‌وسیله موتاسیون و شناسایی ژنوتیپ های جدید متحمل به تنش خشکی از طریق آمیزش برنج طارم بومی و موتانت |
| title_full | ایجاد تنوع به‌وسیله موتاسیون و شناسایی ژنوتیپ های جدید متحمل به تنش خشکی از طریق آمیزش برنج طارم بومی و موتانت |
| title_fullStr | ایجاد تنوع به‌وسیله موتاسیون و شناسایی ژنوتیپ های جدید متحمل به تنش خشکی از طریق آمیزش برنج طارم بومی و موتانت |
| title_full_unstemmed | ایجاد تنوع به‌وسیله موتاسیون و شناسایی ژنوتیپ های جدید متحمل به تنش خشکی از طریق آمیزش برنج طارم بومی و موتانت |
| title_short | ایجاد تنوع به‌وسیله موتاسیون و شناسایی ژنوتیپ های جدید متحمل به تنش خشکی از طریق آمیزش برنج طارم بومی و موتانت |
| title_sort | ایجاد تنوع به‌وسیله موتاسیون و شناسایی ژنوتیپ های جدید متحمل به تنش خشکی از طریق آمیزش برنج طارم بومی و موتانت |
| topic | برنج تجزیه به عامل‌ها تجزیه خوشه ای کم‌آبیاری موتانت |
| url | https://escs.birjand.ac.ir/article_1614_2386cc04969f89507765a5db8c6c6c08.pdf |
| work_keys_str_mv | AT mhnạzḵạtwzy ạyjạdtnwʿbhwsylhmwtạsywnwsẖnạsạyyzẖnwtyphạyjdydmtḥmlbhtnsẖkẖsẖḵyạzṭryqậmyzsẖbrnjṭạrmbwmywmwtạnt AT sʿydnwạbpwr ạyjạdtnwʿbhwsylhmwtạsywnwsẖnạsạyyzẖnwtyphạyjdydmtḥmlbhtnsẖkẖsẖḵyạzṭryqậmyzsẖbrnjṭạrmbwmywmwtạnt AT ḥsynṣbwry ạyjạdtnwʿbhwsylhmwtạsywnwsẖnạsạyyzẖnwtyphạyjdydmtḥmlbhtnsẖkẖsẖḵyạzṭryqậmyzsẖbrnjṭạrmbwmywmwtạnt AT ʿlyạḵbrʿbạdy ạyjạdtnwʿbhwsylhmwtạsywnwsẖnạsạyyzẖnwtyphạyjdydmtḥmlbhtnsẖkẖsẖḵyạzṭryqậmyzsẖbrnjṭạrmbwmywmwtạnt |