بررسی اندیشه‌های عبدالجلیل قزوینی در تبیین مفهوم وحدت و همگرایی عصر سلجوقی

پژوهش حاضر با هدف تبیین مفهوم وحدت و همگرایی به جمع بندی و ارزیابی آراء و اندیشه‌های تفسیری علمای مسلمان بویژه شیخ عبدالجلیل قزوینی در قرن پنجم هجری می‌پردازد. طرح این موضوع در عصری است که اختلافات و منازعات مذهبی فراوانی میان شیعیان و اهل سنت دراقصی نقاط مختلف سرزمین‌های اسلامی مطرح بوده و متفکران...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: طلعت ده پهلوان, اصغر منتظرالقائم, مصطفی پیرمرادیان
Format: Article
Language:fas
Published: University of Sistan and Baluchestan 2019-03-01
Series:پژوهش‌های تاریخی ایران و اسلام
Subjects:
Online Access:https://jhr.usb.ac.ir/article_4767_5b1c4581a1862316a7b2f3c08ab12d03.pdf
_version_ 1797790370764947456
author طلعت ده پهلوان
اصغر منتظرالقائم
مصطفی پیرمرادیان
author_facet طلعت ده پهلوان
اصغر منتظرالقائم
مصطفی پیرمرادیان
author_sort طلعت ده پهلوان
collection DOAJ
description پژوهش حاضر با هدف تبیین مفهوم وحدت و همگرایی به جمع بندی و ارزیابی آراء و اندیشه‌های تفسیری علمای مسلمان بویژه شیخ عبدالجلیل قزوینی در قرن پنجم هجری می‌پردازد. طرح این موضوع در عصری است که اختلافات و منازعات مذهبی فراوانی میان شیعیان و اهل سنت دراقصی نقاط مختلف سرزمین‌های اسلامی مطرح بوده و متفکران مسلمان را بدین اندیشه وا داشت که بسیاری از مسائل و نظریات تفرقه افکنانه و اختلاف برانگیز مذهبی را از میان بردارند و اندیشه‌های همگرایانه و تلاش‌های مصلحانه در راه نزدیک کردن فرق و مذاهب اسلامی را جایگزین نمایند. شیخ عبدالجلیل قزوینی یکی از نخستین متفکران شیعی بود که به شکل جدی و تئوریک به بحث همگرایی و تقریب مذاهب پرداخت. تلاش‌های عقل گرایانه وی این تسامح و تساهل و همگرایی را رونق بخشید، ایشان با توجه مسائل سیاسی و درک شرایط حکومتی در عصر غیبت، همکاری مشروط با حکومت و حل منازعات اعتقادی در راستای مفهوم امت واحده روابط حسنه‌ای برقرار کردند، که تعالی علمی مسلمانان در این دوره از نتایج تلاش‌های آنان بوده است. طرح اینگونه دیدگاه بعدها به جهت حفظ مکتب تشیع مبنای تلاش‌ها و عملکرد بسیاری از علما و متفکران مسلمان در ادوار دیگر قرار گرفت. پژوهش حاضر درصدد است با روش توصیفی-تحلیلی و بر پایه منابع کتابخانه‌ای، دیدگاه‌های ایشان را به جهت همگرایی و تقریب، از طریق طرح مسائل و مشترکات اعتقادی، نقد عقاید افراطی فرق اسلامی، برگزاری مناظرات، پاسخگویی به شبهات حدیثی- فقهی و اتهامات علیه شیعه و.. تبیین نماید. فرضیه تحقیق آن است که شیخ عبدالجلیل قزوینی با درک شرایط سیاسی- اجتماعی، نظریه احیاء همگرایی و تقریب مذاهب اسلامی را کاربردی برای حل بحران تبیین کردند.
first_indexed 2024-03-13T02:03:41Z
format Article
id doaj.art-cd0db1bc88334fcf9440333046dc9d31
institution Directory Open Access Journal
issn 2345-2099
2717-2953
language fas
last_indexed 2024-03-13T02:03:41Z
publishDate 2019-03-01
publisher University of Sistan and Baluchestan
record_format Article
series پژوهش‌های تاریخی ایران و اسلام
spelling doaj.art-cd0db1bc88334fcf9440333046dc9d312023-07-01T19:14:09ZfasUniversity of Sistan and Baluchestanپژوهش‌های تاریخی ایران و اسلام2345-20992717-29532019-03-011324416010.22111/jhr.2019.23415.22414767بررسی اندیشه‌های عبدالجلیل قزوینی در تبیین مفهوم وحدت و همگرایی عصر سلجوقیطلعت ده پهلوان0اصغر منتظرالقائم1مصطفی پیرمرادیان2دانشجوی دکترای تاریخ دانشگاه اصفهاناستاد گروه تاریخ دانشگاه اصفهاناستادیار گروه تاریخ دانشگاه اصفهانپژوهش حاضر با هدف تبیین مفهوم وحدت و همگرایی به جمع بندی و ارزیابی آراء و اندیشه‌های تفسیری علمای مسلمان بویژه شیخ عبدالجلیل قزوینی در قرن پنجم هجری می‌پردازد. طرح این موضوع در عصری است که اختلافات و منازعات مذهبی فراوانی میان شیعیان و اهل سنت دراقصی نقاط مختلف سرزمین‌های اسلامی مطرح بوده و متفکران مسلمان را بدین اندیشه وا داشت که بسیاری از مسائل و نظریات تفرقه افکنانه و اختلاف برانگیز مذهبی را از میان بردارند و اندیشه‌های همگرایانه و تلاش‌های مصلحانه در راه نزدیک کردن فرق و مذاهب اسلامی را جایگزین نمایند. شیخ عبدالجلیل قزوینی یکی از نخستین متفکران شیعی بود که به شکل جدی و تئوریک به بحث همگرایی و تقریب مذاهب پرداخت. تلاش‌های عقل گرایانه وی این تسامح و تساهل و همگرایی را رونق بخشید، ایشان با توجه مسائل سیاسی و درک شرایط حکومتی در عصر غیبت، همکاری مشروط با حکومت و حل منازعات اعتقادی در راستای مفهوم امت واحده روابط حسنه‌ای برقرار کردند، که تعالی علمی مسلمانان در این دوره از نتایج تلاش‌های آنان بوده است. طرح اینگونه دیدگاه بعدها به جهت حفظ مکتب تشیع مبنای تلاش‌ها و عملکرد بسیاری از علما و متفکران مسلمان در ادوار دیگر قرار گرفت. پژوهش حاضر درصدد است با روش توصیفی-تحلیلی و بر پایه منابع کتابخانه‌ای، دیدگاه‌های ایشان را به جهت همگرایی و تقریب، از طریق طرح مسائل و مشترکات اعتقادی، نقد عقاید افراطی فرق اسلامی، برگزاری مناظرات، پاسخگویی به شبهات حدیثی- فقهی و اتهامات علیه شیعه و.. تبیین نماید. فرضیه تحقیق آن است که شیخ عبدالجلیل قزوینی با درک شرایط سیاسی- اجتماعی، نظریه احیاء همگرایی و تقریب مذاهب اسلامی را کاربردی برای حل بحران تبیین کردند.https://jhr.usb.ac.ir/article_4767_5b1c4581a1862316a7b2f3c08ab12d03.pdfعبدالجلیل قزوینیتشیعسلجوقیانمذهبهمگرایی
spellingShingle طلعت ده پهلوان
اصغر منتظرالقائم
مصطفی پیرمرادیان
بررسی اندیشه‌های عبدالجلیل قزوینی در تبیین مفهوم وحدت و همگرایی عصر سلجوقی
پژوهش‌های تاریخی ایران و اسلام
عبدالجلیل قزوینی
تشیع
سلجوقیان
مذهب
همگرایی
title بررسی اندیشه‌های عبدالجلیل قزوینی در تبیین مفهوم وحدت و همگرایی عصر سلجوقی
title_full بررسی اندیشه‌های عبدالجلیل قزوینی در تبیین مفهوم وحدت و همگرایی عصر سلجوقی
title_fullStr بررسی اندیشه‌های عبدالجلیل قزوینی در تبیین مفهوم وحدت و همگرایی عصر سلجوقی
title_full_unstemmed بررسی اندیشه‌های عبدالجلیل قزوینی در تبیین مفهوم وحدت و همگرایی عصر سلجوقی
title_short بررسی اندیشه‌های عبدالجلیل قزوینی در تبیین مفهوم وحدت و همگرایی عصر سلجوقی
title_sort بررسی اندیشه‌های عبدالجلیل قزوینی در تبیین مفهوم وحدت و همگرایی عصر سلجوقی
topic عبدالجلیل قزوینی
تشیع
سلجوقیان
مذهب
همگرایی
url https://jhr.usb.ac.ir/article_4767_5b1c4581a1862316a7b2f3c08ab12d03.pdf
work_keys_str_mv AT ṭlʿtdhphlwạn brrsyạndysẖhhạyʿbdạljlylqzwynydrtbyynmfhwmwḥdtwhmgrạyyʿṣrsljwqy
AT ạṣgẖrmntẓrạlqạỷm brrsyạndysẖhhạyʿbdạljlylqzwynydrtbyynmfhwmwḥdtwhmgrạyyʿṣrsljwqy
AT mṣṭfypyrmrạdyạn brrsyạndysẖhhạyʿbdạljlylqzwynydrtbyynmfhwmwḥdtwhmgrạyyʿṣrsljwqy