EWOLUCJA SZWEDZKIEGO MODELU GOSPODARKI
Autor rozpatruje model szwedzki z punktu widzenia jego ewolucji w czasie, a następnie dokonuje konfrontacji tego modelu z rzeczywistością ekonomiczną oraz ocenia oddziaływanie tego modelu na efektywność szwedzkiej gospodarki. Co się tyczy ewolucji modelu, autor zwraca uwagę na szczególne historyczne...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Adam Mickiewicz University, Poznan
2018-11-01
|
| Series: | Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rpeis/article/view/16402 |
| _version_ | 1797855225476808704 |
|---|---|
| author | Jan Winecki |
| author_facet | Jan Winecki |
| author_sort | Jan Winecki |
| collection | DOAJ |
| description | Autor rozpatruje model szwedzki z punktu widzenia jego ewolucji w czasie, a następnie dokonuje konfrontacji tego modelu z rzeczywistością ekonomiczną oraz ocenia oddziaływanie tego modelu na efektywność szwedzkiej gospodarki. Co się tyczy ewolucji modelu, autor zwraca uwagę na szczególne historyczne uwarunkowania: relacji władzy królewskiej i chłopstwa. Te relacje przyczyniły się do ukształtowania się demokratycznych i egalitarystycznych cech stosunków społeczno-politycznych i ułatwiły wprowadzenie przez socjaldemokrację tego modelu w czasach współczesnych. Autor podkreśla ideologiczne – kolektywistyczne – cechy modelu szwedzkiego i konsekwencje tejże ideologii. Ewolucja modelu rozpoczęła się po ostrym kryzysie pierwszej połowy lat 90. XX w., a jej w wyniku nastąpiła redukcja skali wydatków publicznych z ok. 70% PKB do 50% PKB obecnego. Po kryzysie model, umownie nazywany przez autora modelem 2.0, przestał być czymś unikalnym i stał się jednym z wariantów tak zwanego europejskiego modelu socjalnego. Autor negatywnie ocenia wpływ oryginalnego modelu szwedzkiego i jego współczesnych pozostałości na efektywność szwedzkiej gospodarki. Dowodem na to są między innymi wyższy wzrost wydajności i produktywności kapitału, szczególnie w przemyśle przetwórczym, po redukcji udziału wydatków publicznych w PKB oraz zwiększeniu zakresu wolności ekonomicznych i obywatelskich (ograniczenie państwa niańki). Nadal jednak gospodarka boryka się z niezdolnością tworzenia miejsc pracy – ich liczba nie rośnie od 1975 r. – oraz z niewysokim poziomem innowacyjności gospodarki (mimo bardzo wysokich wydatków na B+R). Autor formułuje więc tezę, że osiągnięcia szwedzkiej gospodarki mają dwa główne źródła. Pierwsze to historyczne tradycje (etyka protestancka) wpływające na wysoki poziom społecznej dyscypliny, ale słabnące z upływem kolejnych dziesięcioleci istnienia modelu szwedzkiego 1.0. Natomiast drugie to wcześniejsze osiągnięcia szwedzkiej gospodarki jej fazie liberalnej (1860-1950), kiedy rosła ona najszybciej na świecie. W innych warunkach erozja efektywności pod wpływem kolektywistycznych rozwiązań oryginalnego modelu szwedzkiego byłaby znacznie szybsza. |
| first_indexed | 2024-04-09T20:20:14Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-cf79787e2b30490089d9d611fdc839fe |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 0035-9629 2543-9170 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-04-09T20:20:14Z |
| publishDate | 2018-11-01 |
| publisher | Adam Mickiewicz University, Poznan |
| record_format | Article |
| series | Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny |
| spelling | doaj.art-cf79787e2b30490089d9d611fdc839fe2023-03-31T06:40:58ZengAdam Mickiewicz University, PoznanRuch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny0035-96292543-91702018-11-0174410.14746/rpeis.2012.74.4.10EWOLUCJA SZWEDZKIEGO MODELU GOSPODARKIJan Winecki0Wyższa Szkoły Zarządzania i Informatyki w RzeszowieAutor rozpatruje model szwedzki z punktu widzenia jego ewolucji w czasie, a następnie dokonuje konfrontacji tego modelu z rzeczywistością ekonomiczną oraz ocenia oddziaływanie tego modelu na efektywność szwedzkiej gospodarki. Co się tyczy ewolucji modelu, autor zwraca uwagę na szczególne historyczne uwarunkowania: relacji władzy królewskiej i chłopstwa. Te relacje przyczyniły się do ukształtowania się demokratycznych i egalitarystycznych cech stosunków społeczno-politycznych i ułatwiły wprowadzenie przez socjaldemokrację tego modelu w czasach współczesnych. Autor podkreśla ideologiczne – kolektywistyczne – cechy modelu szwedzkiego i konsekwencje tejże ideologii. Ewolucja modelu rozpoczęła się po ostrym kryzysie pierwszej połowy lat 90. XX w., a jej w wyniku nastąpiła redukcja skali wydatków publicznych z ok. 70% PKB do 50% PKB obecnego. Po kryzysie model, umownie nazywany przez autora modelem 2.0, przestał być czymś unikalnym i stał się jednym z wariantów tak zwanego europejskiego modelu socjalnego. Autor negatywnie ocenia wpływ oryginalnego modelu szwedzkiego i jego współczesnych pozostałości na efektywność szwedzkiej gospodarki. Dowodem na to są między innymi wyższy wzrost wydajności i produktywności kapitału, szczególnie w przemyśle przetwórczym, po redukcji udziału wydatków publicznych w PKB oraz zwiększeniu zakresu wolności ekonomicznych i obywatelskich (ograniczenie państwa niańki). Nadal jednak gospodarka boryka się z niezdolnością tworzenia miejsc pracy – ich liczba nie rośnie od 1975 r. – oraz z niewysokim poziomem innowacyjności gospodarki (mimo bardzo wysokich wydatków na B+R). Autor formułuje więc tezę, że osiągnięcia szwedzkiej gospodarki mają dwa główne źródła. Pierwsze to historyczne tradycje (etyka protestancka) wpływające na wysoki poziom społecznej dyscypliny, ale słabnące z upływem kolejnych dziesięcioleci istnienia modelu szwedzkiego 1.0. Natomiast drugie to wcześniejsze osiągnięcia szwedzkiej gospodarki jej fazie liberalnej (1860-1950), kiedy rosła ona najszybciej na świecie. W innych warunkach erozja efektywności pod wpływem kolektywistycznych rozwiązań oryginalnego modelu szwedzkiego byłaby znacznie szybsza.https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rpeis/article/view/16402model szwedzkifolkhemmetkonkurencyjność (wpływ na)rozwójB Rkulturowy (instytucjonalny) wpływ na rozwój |
| spellingShingle | Jan Winecki EWOLUCJA SZWEDZKIEGO MODELU GOSPODARKI Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny model szwedzki folkhemmet konkurencyjność (wpływ na)rozwój B R kulturowy (instytucjonalny) wpływ na rozwój |
| title | EWOLUCJA SZWEDZKIEGO MODELU GOSPODARKI |
| title_full | EWOLUCJA SZWEDZKIEGO MODELU GOSPODARKI |
| title_fullStr | EWOLUCJA SZWEDZKIEGO MODELU GOSPODARKI |
| title_full_unstemmed | EWOLUCJA SZWEDZKIEGO MODELU GOSPODARKI |
| title_short | EWOLUCJA SZWEDZKIEGO MODELU GOSPODARKI |
| title_sort | ewolucja szwedzkiego modelu gospodarki |
| topic | model szwedzki folkhemmet konkurencyjność (wpływ na)rozwój B R kulturowy (instytucjonalny) wpływ na rozwój |
| url | https://pressto.amu.edu.pl/index.php/rpeis/article/view/16402 |
| work_keys_str_mv | AT janwinecki ewolucjaszwedzkiegomodelugospodarki |