ارزیابی کالبد سکونتگاه‌های خودانگیخته در پیوند با ساختار زندگی ساکنین (نمونه موردی: سکونتگاه های پهنه شمالی شهر تبریز)
یکی از عوامل تعیین کننده در سکونتگاه های خودانگیخته مناطق حاشیه نشین، الگوهای رفتاری در جریان زندگی ساکنین و فعالیت های روزمره وابسته به آن است که بر شکل سکونت تأثیرگذار خواهد بود. هدف پژوهش حاضر واکاوی و شناسایی الگوی کالبدی سکونتگاه های خودانگیخته و راهبردهای برساخت آن در پیوند با شیوه زندگی ساکنی...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
University of Kurdistan
2021-10-01
|
| Series: | مطالعات شهری |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://urbstudies.uok.ac.ir/article_61768_86d10d5896273a7524788af97ced7bf7.pdf |
| _version_ | 1828010522777223168 |
|---|---|
| author | مریم سلیمانی مینو قره بگلو |
| author_facet | مریم سلیمانی مینو قره بگلو |
| author_sort | مریم سلیمانی |
| collection | DOAJ |
| description | یکی از عوامل تعیین کننده در سکونتگاه های خودانگیخته مناطق حاشیه نشین، الگوهای رفتاری در جریان زندگی ساکنین و فعالیت های روزمره وابسته به آن است که بر شکل سکونت تأثیرگذار خواهد بود. هدف پژوهش حاضر واکاوی و شناسایی الگوی کالبدی سکونتگاه های خودانگیخته و راهبردهای برساخت آن در پیوند با شیوه زندگی ساکنین مناطق حاشیه نشین پهنه شمالی شهر تبریز است. رویکرد مدنظر این پژوهش کیفی بوده و با روش نظریه زمینه‌ای انجام شده است. در این پژوهش برای انتخاب نمونه‌ها از روش نمونه‌گیری هدفمند با بیشترین تنوع و برای گردآوری داده‌ها از مصاحبه نیمه‌ساخت‌یافته، مشاهده و برداشت های پلانی استفاده شده است. در نمونه پژوهش، 40 نفر از ساکنین این مناطق مشارکت داشته‌اند و تعداد 30 نمونه از خانه ها مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان می دهد که ساماندهی فضاها و الگوی کالبدی سکونتگاه های خودانگیخته در رابطه با سه ساختار مشروع، معنا و سلطه بیشتر تابع ساختارهای مشروع و معنایی بوده است. در این روند ویژگی های زندگی ساکنین و سیستم شکل گیری کالبدی محیط در رابطه با این ساختارها بر مولفه های محیطی چون حضورپذیری کودکان و ایجاد قرارگاه اجتماعی در محله، انعطاف پذیری و تطبیق پذیری کالبد، بسط پذیری کالبدی در سکونت گسترده (اشاره به همزیستی نسل ها)، ادغام پذیری فضای زیستی و کار، افزایش زیست پذیری فضای باز و توجه به محرمیت و ارزش های مذهبی(حجاب، مراسمات و ...) اشاره داشته اند. این مقولات از جمله موارد ضروری است که می بایست در طراحی و بهسازی مناطق حاشیه نشین بدان اهتمام داشت تا بتوان کالبد را در همسویی با شکل زندگی ساکنین قرار داد؛ فرایندی که منجر به پایداری و انس با مکان نیز خواهد شد. |
| first_indexed | 2024-04-10T08:56:04Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-d0225130189c4fdeadc2bdcfb6d86f80 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2322-2875 2717-4417 |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-04-10T08:56:04Z |
| publishDate | 2021-10-01 |
| publisher | University of Kurdistan |
| record_format | Article |
| series | مطالعات شهری |
| spelling | doaj.art-d0225130189c4fdeadc2bdcfb6d86f802023-02-21T15:24:21ZfasUniversity of Kurdistanمطالعات شهری2322-28752717-44172021-10-01104011913210.34785/J011.2021.11561768ارزیابی کالبد سکونتگاه‌های خودانگیخته در پیوند با ساختار زندگی ساکنین (نمونه موردی: سکونتگاه های پهنه شمالی شهر تبریز)مریم سلیمانی0مینو قره بگلو1دانش آموخته دکترا معماری، گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران.استاد، گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران.یکی از عوامل تعیین کننده در سکونتگاه های خودانگیخته مناطق حاشیه نشین، الگوهای رفتاری در جریان زندگی ساکنین و فعالیت های روزمره وابسته به آن است که بر شکل سکونت تأثیرگذار خواهد بود. هدف پژوهش حاضر واکاوی و شناسایی الگوی کالبدی سکونتگاه های خودانگیخته و راهبردهای برساخت آن در پیوند با شیوه زندگی ساکنین مناطق حاشیه نشین پهنه شمالی شهر تبریز است. رویکرد مدنظر این پژوهش کیفی بوده و با روش نظریه زمینه‌ای انجام شده است. در این پژوهش برای انتخاب نمونه‌ها از روش نمونه‌گیری هدفمند با بیشترین تنوع و برای گردآوری داده‌ها از مصاحبه نیمه‌ساخت‌یافته، مشاهده و برداشت های پلانی استفاده شده است. در نمونه پژوهش، 40 نفر از ساکنین این مناطق مشارکت داشته‌اند و تعداد 30 نمونه از خانه ها مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان می دهد که ساماندهی فضاها و الگوی کالبدی سکونتگاه های خودانگیخته در رابطه با سه ساختار مشروع، معنا و سلطه بیشتر تابع ساختارهای مشروع و معنایی بوده است. در این روند ویژگی های زندگی ساکنین و سیستم شکل گیری کالبدی محیط در رابطه با این ساختارها بر مولفه های محیطی چون حضورپذیری کودکان و ایجاد قرارگاه اجتماعی در محله، انعطاف پذیری و تطبیق پذیری کالبد، بسط پذیری کالبدی در سکونت گسترده (اشاره به همزیستی نسل ها)، ادغام پذیری فضای زیستی و کار، افزایش زیست پذیری فضای باز و توجه به محرمیت و ارزش های مذهبی(حجاب، مراسمات و ...) اشاره داشته اند. این مقولات از جمله موارد ضروری است که می بایست در طراحی و بهسازی مناطق حاشیه نشین بدان اهتمام داشت تا بتوان کالبد را در همسویی با شکل زندگی ساکنین قرار داد؛ فرایندی که منجر به پایداری و انس با مکان نیز خواهد شد.https://urbstudies.uok.ac.ir/article_61768_86d10d5896273a7524788af97ced7bf7.pdfسکونتگاه‌خودانگیختهساختار زندگی اجتماعیالگوی کالبدیتبریز |
| spellingShingle | مریم سلیمانی مینو قره بگلو ارزیابی کالبد سکونتگاه‌های خودانگیخته در پیوند با ساختار زندگی ساکنین (نمونه موردی: سکونتگاه های پهنه شمالی شهر تبریز) مطالعات شهری سکونتگاه‌خودانگیخته ساختار زندگی اجتماعی الگوی کالبدی تبریز |
| title | ارزیابی کالبد سکونتگاه‌های خودانگیخته در پیوند با ساختار زندگی ساکنین (نمونه موردی: سکونتگاه های پهنه شمالی شهر تبریز) |
| title_full | ارزیابی کالبد سکونتگاه‌های خودانگیخته در پیوند با ساختار زندگی ساکنین (نمونه موردی: سکونتگاه های پهنه شمالی شهر تبریز) |
| title_fullStr | ارزیابی کالبد سکونتگاه‌های خودانگیخته در پیوند با ساختار زندگی ساکنین (نمونه موردی: سکونتگاه های پهنه شمالی شهر تبریز) |
| title_full_unstemmed | ارزیابی کالبد سکونتگاه‌های خودانگیخته در پیوند با ساختار زندگی ساکنین (نمونه موردی: سکونتگاه های پهنه شمالی شهر تبریز) |
| title_short | ارزیابی کالبد سکونتگاه‌های خودانگیخته در پیوند با ساختار زندگی ساکنین (نمونه موردی: سکونتگاه های پهنه شمالی شهر تبریز) |
| title_sort | ارزیابی کالبد سکونتگاه‌های خودانگیخته در پیوند با ساختار زندگی ساکنین نمونه موردی سکونتگاه های پهنه شمالی شهر تبریز |
| topic | سکونتگاه‌خودانگیخته ساختار زندگی اجتماعی الگوی کالبدی تبریز |
| url | https://urbstudies.uok.ac.ir/article_61768_86d10d5896273a7524788af97ced7bf7.pdf |
| work_keys_str_mv | AT mrymslymạny ạrzyạbyḵạlbdsḵwntgạhhạykẖwdạngykẖthdrpywndbạsạkẖtạrzndgysạḵnynnmwnhmwrdysḵwntgạhhạyphnhsẖmạlysẖhrtbryz AT mynwqrhbglw ạrzyạbyḵạlbdsḵwntgạhhạykẖwdạngykẖthdrpywndbạsạkẖtạrzndgysạḵnynnmwnhmwrdysḵwntgạhhạyphnhsẖmạlysẖhrtbryz |