100 Yıllık Türkiye Ekonomisi: Enflasyon ve Dış Ticaret Dengesi’nin Yapısal Değişim Analizi
Bu çalışma, bir asırlık Türkiye ekonomisinde enflasyon oranı ve dış ticaret dengesindeki yapısal değişimleri dikkate alarak incelemeyi ve ekonomi politikalarındaki rejim değişikliklerinin etkili olup olmadığını ortaya koymayı amaçlamıştır. Çalışmada 100 yıllık en önemli iki sorun olan enflasyon ve d...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Gaziantep University
2023-10-01
|
| Series: | Gaziantep University Journal of Social Sciences |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3410238 |
| _version_ | 1797643832502779904 |
|---|---|
| author | Hüseyin Mahir Fisunoğlu Almıla Burgaç Çil |
| author_facet | Hüseyin Mahir Fisunoğlu Almıla Burgaç Çil |
| author_sort | Hüseyin Mahir Fisunoğlu |
| collection | DOAJ |
| description | Bu çalışma, bir asırlık Türkiye ekonomisinde enflasyon oranı ve dış ticaret dengesindeki yapısal değişimleri dikkate alarak incelemeyi ve ekonomi politikalarındaki rejim değişikliklerinin etkili olup olmadığını ortaya koymayı amaçlamıştır. Çalışmada 100 yıllık en önemli iki sorun olan enflasyon ve dış ticaret dengesinin nedenleri ve çözüm yöntemleri yerine bir asırlık süreçteki yapısal değişimlerin tespiti üzerinde yoğunlaşılmıştır. Bu amaçla, 1923-2023 yılları için enflasyon oranı ve dış ticaret dengesi (ihracatın ithalatı karşılama oranı) serilerinde meydana gelen trend ve düzeyde değişimin varlığı ve tarihleri Bai ve Perron (2003) çoklu yapısal kırılma modeli ve Hodrick-Prescott (HP) trend çerçevesinde analiz edilmiştir. Çalışmanın bulguları temel olarak kısa ve orta vadede değişkenlerin döngülerinin tersine dönmesinin oldukça uzun sürmekte olduğunu göstermektedir. Cumhuriyet’in kuruluşundan bugüne kadar enflasyon tarihinde enflasyon trendinin negatif olduğu dönemler oldukça az iken genellikle enflasyon trendinin pozitif eğilimde olduğu görülmektedir. Hem HP uzun dönem trend analizi hem de içsel olarak belirlenen yapısal değişim dönemlerine ilişkin kanıtlar enflasyon döngüsünün kalıcı olduğunu ve eğiliminin 1970’li yıllardan sonra artmaya başladığını, 2001 krizine kadar yüksek kaldığını ortaya koymuştur. Diğer taraftan ihracatın ithalatı karşılama oranına yönelik sonuçlar ise 1980 sonrasında ihracatın ithalatı karşılama oranında dikkate değer bir değişimin olmadığı görülmektedir. Özellikle 1980 ihracata yönelik büyüme stratejisi sonrası negatif trend ve düzeyde bir kırılma olduğunu gösterse de çok belirgin bir iyileşmenin gerçekleşmediğine yönelik bulgular ortaya koymaktadır. |
| first_indexed | 2024-03-11T14:21:42Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-d05696b0abfb4c0991a3415bce0b99a7 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 1303-0094 2149-5459 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-03-11T14:21:42Z |
| publishDate | 2023-10-01 |
| publisher | Gaziantep University |
| record_format | Article |
| series | Gaziantep University Journal of Social Sciences |
| spelling | doaj.art-d05696b0abfb4c0991a3415bce0b99a72023-10-31T16:27:27ZengGaziantep UniversityGaziantep University Journal of Social Sciences1303-00942149-54592023-10-0122Cumhuriyet'in 100. Yılı32333810.21547/jss.1360853136100 Yıllık Türkiye Ekonomisi: Enflasyon ve Dış Ticaret Dengesi’nin Yapısal Değişim AnaliziHüseyin Mahir Fisunoğlu0Almıla Burgaç Çil1ÇAĞ ÜNİVERSİTESİÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİBu çalışma, bir asırlık Türkiye ekonomisinde enflasyon oranı ve dış ticaret dengesindeki yapısal değişimleri dikkate alarak incelemeyi ve ekonomi politikalarındaki rejim değişikliklerinin etkili olup olmadığını ortaya koymayı amaçlamıştır. Çalışmada 100 yıllık en önemli iki sorun olan enflasyon ve dış ticaret dengesinin nedenleri ve çözüm yöntemleri yerine bir asırlık süreçteki yapısal değişimlerin tespiti üzerinde yoğunlaşılmıştır. Bu amaçla, 1923-2023 yılları için enflasyon oranı ve dış ticaret dengesi (ihracatın ithalatı karşılama oranı) serilerinde meydana gelen trend ve düzeyde değişimin varlığı ve tarihleri Bai ve Perron (2003) çoklu yapısal kırılma modeli ve Hodrick-Prescott (HP) trend çerçevesinde analiz edilmiştir. Çalışmanın bulguları temel olarak kısa ve orta vadede değişkenlerin döngülerinin tersine dönmesinin oldukça uzun sürmekte olduğunu göstermektedir. Cumhuriyet’in kuruluşundan bugüne kadar enflasyon tarihinde enflasyon trendinin negatif olduğu dönemler oldukça az iken genellikle enflasyon trendinin pozitif eğilimde olduğu görülmektedir. Hem HP uzun dönem trend analizi hem de içsel olarak belirlenen yapısal değişim dönemlerine ilişkin kanıtlar enflasyon döngüsünün kalıcı olduğunu ve eğiliminin 1970’li yıllardan sonra artmaya başladığını, 2001 krizine kadar yüksek kaldığını ortaya koymuştur. Diğer taraftan ihracatın ithalatı karşılama oranına yönelik sonuçlar ise 1980 sonrasında ihracatın ithalatı karşılama oranında dikkate değer bir değişimin olmadığı görülmektedir. Özellikle 1980 ihracata yönelik büyüme stratejisi sonrası negatif trend ve düzeyde bir kırılma olduğunu gösterse de çok belirgin bir iyileşmenin gerçekleşmediğine yönelik bulgular ortaya koymaktadır.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3410238inflationforeign trade balanceturkish economyenfalsyondış ticaret dengesitürkiye ekonomisi |
| spellingShingle | Hüseyin Mahir Fisunoğlu Almıla Burgaç Çil 100 Yıllık Türkiye Ekonomisi: Enflasyon ve Dış Ticaret Dengesi’nin Yapısal Değişim Analizi Gaziantep University Journal of Social Sciences inflation foreign trade balance turkish economy enfalsyon dış ticaret dengesi türkiye ekonomisi |
| title | 100 Yıllık Türkiye Ekonomisi: Enflasyon ve Dış Ticaret Dengesi’nin Yapısal Değişim Analizi |
| title_full | 100 Yıllık Türkiye Ekonomisi: Enflasyon ve Dış Ticaret Dengesi’nin Yapısal Değişim Analizi |
| title_fullStr | 100 Yıllık Türkiye Ekonomisi: Enflasyon ve Dış Ticaret Dengesi’nin Yapısal Değişim Analizi |
| title_full_unstemmed | 100 Yıllık Türkiye Ekonomisi: Enflasyon ve Dış Ticaret Dengesi’nin Yapısal Değişim Analizi |
| title_short | 100 Yıllık Türkiye Ekonomisi: Enflasyon ve Dış Ticaret Dengesi’nin Yapısal Değişim Analizi |
| title_sort | 100 yillik turkiye ekonomisi enflasyon ve dis ticaret dengesi nin yapisal degisim analizi |
| topic | inflation foreign trade balance turkish economy enfalsyon dış ticaret dengesi türkiye ekonomisi |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3410238 |
| work_keys_str_mv | AT huseyinmahirfisunoglu 100yıllıkturkiyeekonomisienflasyonvedısticaretdengesininyapısaldegisimanalizi AT almılaburgaccil 100yıllıkturkiyeekonomisienflasyonvedısticaretdengesininyapısaldegisimanalizi |