73 Fırka Hadisinin Mezhepler Tarihi Kaynaklarında Fırkaların Tasnifine Etkisi
Bu makale, Yahudîler’in 71, Hıristiyanlar’ın 72, Müslümanlar’ın 73 fırkaya ayrılacağını ve bu fırkalardan yalnızca birinin kurtulup, diğerlerinin Cehennem’e gideceğini haber veren “73 fırka hadisi”nin özellikle İslam tarihi boyunca ortaya çıkan siyasî-itikadî fırkaları ve görüşlerini tasnif etmek üz...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
ULUM: Journal of Religious Inquiries
2018-11-01
|
| Series: | ULUM |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://dergipark.gov.tr/ulum/issue/40152/486385?publisher=prof-dr-abdullah-demir |
| _version_ | 1797333706473472000 |
|---|---|
| author | Kadir Gömbeyaz |
| author_facet | Kadir Gömbeyaz |
| author_sort | Kadir Gömbeyaz |
| collection | DOAJ |
| description | Bu makale, Yahudîler’in 71, Hıristiyanlar’ın 72, Müslümanlar’ın 73 fırkaya ayrılacağını ve bu fırkalardan yalnızca birinin kurtulup, diğerlerinin Cehennem’e gideceğini haber veren “73 fırka hadisi”nin özellikle İslam tarihi boyunca ortaya çıkan siyasî-itikadî fırkaları ve görüşlerini tasnif etmek üzere kaleme alınan fırak eserleri üzerindeki etkisini incelemektedir. Bu hadis, fırak eserlerinin gerek biçim gerekse de mezhepleri ele alış tarzında belirleyici olmuş; fırak yazarlarının kendi mensup olduğu fırkaya ve diğer fırkalara bakışına etkide bulunmuştur. 73 fırka hadisinin sıhhat durumuna dair bir soruşturmaya girmeyerek etkisini araştıran bu makale, öncelikle hadisin meşhur rivayet formunu nakletmekte; hadisin metni üzerinde düşünüldüğünde akla gelebilen birtakım problemli meselelere dikkat çekmektedir. Daha sonra 73 fırka hadisi karşısında fırak yazarlarının takındığı belli başlı üç tavra işaret etmekte ve bunları ‘73 fırka hadisini sahih kabul edenler’, ’73 fırka hadisini sahih görmeyenler’ ve ‘73 fırka hadisini dikkate almayanlar’ şeklinde gruplandırıp örnekler üzerinden incelemektedir. Fırak yazarlarının çoğu hadisi sahih kabul etmekte, fakat hadiste geçen 73 rakamının ne anlam ifade ettiği noktasında farklılaşmaktadır. Bir kısım müellif rakamı hakikibir sayı olarak alıp fırkaların sayısını 73’e tamamlamaya gayret ederken bir kısmı rakamın Arap dilinde kesretten kinayeanlamında kullanıldığına işaret ederek fırkaların sayısını 73 ile sınırlandırmamıştır. Makale, fırkaların tasnifinde 73 fırka hadisinin bir ölçüt olarak alınmasının doğurduğu sıkıntılara işaret edip birtakım öneriler sunarak son bulmaktadır. |
| first_indexed | 2024-03-08T08:08:51Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-d25cb022c89e44af900d810df883ba15 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2645-9132 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-03-08T08:08:51Z |
| publishDate | 2018-11-01 |
| publisher | ULUM: Journal of Religious Inquiries |
| record_format | Article |
| series | ULUM |
| spelling | doaj.art-d25cb022c89e44af900d810df883ba152024-02-02T09:45:02ZengULUM: Journal of Religious InquiriesULUM2645-91322018-11-011224525896073 Fırka Hadisinin Mezhepler Tarihi Kaynaklarında Fırkaların Tasnifine EtkisiKadir Gömbeyaz0KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ, İLAHİYAT FAKÜLTESİBu makale, Yahudîler’in 71, Hıristiyanlar’ın 72, Müslümanlar’ın 73 fırkaya ayrılacağını ve bu fırkalardan yalnızca birinin kurtulup, diğerlerinin Cehennem’e gideceğini haber veren “73 fırka hadisi”nin özellikle İslam tarihi boyunca ortaya çıkan siyasî-itikadî fırkaları ve görüşlerini tasnif etmek üzere kaleme alınan fırak eserleri üzerindeki etkisini incelemektedir. Bu hadis, fırak eserlerinin gerek biçim gerekse de mezhepleri ele alış tarzında belirleyici olmuş; fırak yazarlarının kendi mensup olduğu fırkaya ve diğer fırkalara bakışına etkide bulunmuştur. 73 fırka hadisinin sıhhat durumuna dair bir soruşturmaya girmeyerek etkisini araştıran bu makale, öncelikle hadisin meşhur rivayet formunu nakletmekte; hadisin metni üzerinde düşünüldüğünde akla gelebilen birtakım problemli meselelere dikkat çekmektedir. Daha sonra 73 fırka hadisi karşısında fırak yazarlarının takındığı belli başlı üç tavra işaret etmekte ve bunları ‘73 fırka hadisini sahih kabul edenler’, ’73 fırka hadisini sahih görmeyenler’ ve ‘73 fırka hadisini dikkate almayanlar’ şeklinde gruplandırıp örnekler üzerinden incelemektedir. Fırak yazarlarının çoğu hadisi sahih kabul etmekte, fakat hadiste geçen 73 rakamının ne anlam ifade ettiği noktasında farklılaşmaktadır. Bir kısım müellif rakamı hakikibir sayı olarak alıp fırkaların sayısını 73’e tamamlamaya gayret ederken bir kısmı rakamın Arap dilinde kesretten kinayeanlamında kullanıldığına işaret ederek fırkaların sayısını 73 ile sınırlandırmamıştır. Makale, fırkaların tasnifinde 73 fırka hadisinin bir ölçüt olarak alınmasının doğurduğu sıkıntılara işaret edip birtakım öneriler sunarak son bulmaktadır.http://dergipark.gov.tr/ulum/issue/40152/486385?publisher=prof-dr-abdullah-demir73 SectsIslamic HeresiographySaved Sectİtikadî İslam MezhepleriFırak GeleneğiFırka73 Fırka hadisiFırka-i Nâciye |
| spellingShingle | Kadir Gömbeyaz 73 Fırka Hadisinin Mezhepler Tarihi Kaynaklarında Fırkaların Tasnifine Etkisi ULUM 73 Sects Islamic Heresiography Saved Sect İtikadî İslam Mezhepleri Fırak Geleneği Fırka 73 Fırka hadisi Fırka-i Nâciye |
| title | 73 Fırka Hadisinin Mezhepler Tarihi Kaynaklarında Fırkaların Tasnifine Etkisi |
| title_full | 73 Fırka Hadisinin Mezhepler Tarihi Kaynaklarında Fırkaların Tasnifine Etkisi |
| title_fullStr | 73 Fırka Hadisinin Mezhepler Tarihi Kaynaklarında Fırkaların Tasnifine Etkisi |
| title_full_unstemmed | 73 Fırka Hadisinin Mezhepler Tarihi Kaynaklarında Fırkaların Tasnifine Etkisi |
| title_short | 73 Fırka Hadisinin Mezhepler Tarihi Kaynaklarında Fırkaların Tasnifine Etkisi |
| title_sort | 73 firka hadisinin mezhepler tarihi kaynaklarinda firkalarin tasnifine etkisi |
| topic | 73 Sects Islamic Heresiography Saved Sect İtikadî İslam Mezhepleri Fırak Geleneği Fırka 73 Fırka hadisi Fırka-i Nâciye |
| url | http://dergipark.gov.tr/ulum/issue/40152/486385?publisher=prof-dr-abdullah-demir |
| work_keys_str_mv | AT kadirgombeyaz 73fırkahadisininmezheplertarihikaynaklarındafırkalarıntasnifineetkisi |