İklim değişikliğinin bitki yetiştiriciliğine etkisi: model bitkiler ile Türkiye durumu
Dünyamız doğal dengenin insan tarafından bozulduğu ve bozulmalardan kaynaklı olumsuz etkilerin giderek arttığı bir dönemin içindedir. İklim değişikliğinin olumsuz etkilerinin sınırları yoktur ve bu olumsuz etkiler yeterince önemsenmediği sürece her alana hızla yayılmaktadır. Tüm canlılar için önemli...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Pamukkale University
2018-06-01
|
| Series: | Pamukkale University Journal of Engineering Sciences |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://dergipark.gov.tr/pajes/issue/38095/437360?publisher=pamukkale |
| Summary: | Dünyamız
doğal dengenin insan tarafından bozulduğu ve bozulmalardan kaynaklı olumsuz
etkilerin giderek arttığı bir dönemin içindedir. İklim değişikliğinin olumsuz
etkilerinin sınırları yoktur ve bu olumsuz etkiler yeterince önemsenmediği
sürece her alana hızla yayılmaktadır. Tüm canlılar için önemli olan bitkiler
ise iklim değişikliği sebebiyle sıcaklık ve yağış gibi parametrelerin coğrafi
değişkenlik göstermesi sonucunda, gelecekte, ölümler, göçler veya adaptasyon
zorunlulukları ile karşı karşıya kalacaktır. Bu sebepler iklim değişikliğinin
olası etkileri altında bitkilerin gelecekteki coğrafi dağılımlarının tahmin edilmesini
gerekli kılmaktadır. Çalışmada, model olarak seçilen mısır, aspir, kanola,
pamuk, buğday ve dallı darı bitkilerinin gelecekteki iklimsel değişikliklere
uygunluğu incelenmiş ve elde edilen gelecek tahminleri ile günümüz için elde
edilen iklimsel uygunluklar karşılaştırılmıştır. Uygulanan adımlar; (1)
İklimsel parametrelerin günümüze ait ve 2070 yılı projeksiyonuna ait
verilerinin Worldclim veritabanından elde edilmesi, (2) Model bitkilerin
büyümeleri için gerekli sıcaklık ve yağış aralıklarının EcoCrop veritabanı ile
tespit edilmesi, (3) Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ve Uzaktan Algılama
yazılımı olan TerrSet ortamında, Climate Change Adaptation Modeler (CCAM)’in
alt modeli olan Crop Climatic Suitability Modeling (CCSM) uygulanarak (4)
iklimsel uygunluk haritalarının her bitki için günümüz ve gelecek projeksiyonu
şeklinde üretilmesi şeklindedir. Köppen iklim sınıflandırma sistemine göre
%41.1 oranında Akdeniz ikliminin hâkim olduğu ülkemizde bitkilerin iklimsel
uygunluk değerlendirilmesi yapılmıştır. Çalışmada, mısır, dallı darı ve pamuk
bitkilerinin yetiştirilmesine uygun olan alanların nispeten artsa bile günümüze
göre önemli ölçüde değişmeyeceği; aspirin uygunluğunun alansal olarak önemli
ölçüde genişleyeceği ve kanolaya yönelik uygun alanların yer değiştireceği
tespit edilmiştir. Burada önemli ölçüde kaybeden hem alansal olarak değişikliğe
ve daralmaya uğrayacak olan ülkemizin kayda değer tarım ürün bitkisi buğdaydır.
Çalışma, gelecek projeksiyonlarının yapılması, acil durum önlemlerinin veya tarımsal
yönetim planlamalarının yapılması açısından önem taşımaktadır. |
|---|---|
| ISSN: | 1300-7009 2147-5881 |