İklim değişikliğinin bitki yetiştiriciliğine etkisi: model bitkiler ile Türkiye durumu
Dünyamız doğal dengenin insan tarafından bozulduğu ve bozulmalardan kaynaklı olumsuz etkilerin giderek arttığı bir dönemin içindedir. İklim değişikliğinin olumsuz etkilerinin sınırları yoktur ve bu olumsuz etkiler yeterince önemsenmediği sürece her alana hızla yayılmaktadır. Tüm canlılar için önemli...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Pamukkale University
2018-06-01
|
| Series: | Pamukkale University Journal of Engineering Sciences |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://dergipark.gov.tr/pajes/issue/38095/437360?publisher=pamukkale |
| _version_ | 1797913153437171712 |
|---|---|
| author | Fulya Aydın Hasan Sarptaş |
| author_facet | Fulya Aydın Hasan Sarptaş |
| author_sort | Fulya Aydın |
| collection | DOAJ |
| description | Dünyamız
doğal dengenin insan tarafından bozulduğu ve bozulmalardan kaynaklı olumsuz
etkilerin giderek arttığı bir dönemin içindedir. İklim değişikliğinin olumsuz
etkilerinin sınırları yoktur ve bu olumsuz etkiler yeterince önemsenmediği
sürece her alana hızla yayılmaktadır. Tüm canlılar için önemli olan bitkiler
ise iklim değişikliği sebebiyle sıcaklık ve yağış gibi parametrelerin coğrafi
değişkenlik göstermesi sonucunda, gelecekte, ölümler, göçler veya adaptasyon
zorunlulukları ile karşı karşıya kalacaktır. Bu sebepler iklim değişikliğinin
olası etkileri altında bitkilerin gelecekteki coğrafi dağılımlarının tahmin edilmesini
gerekli kılmaktadır. Çalışmada, model olarak seçilen mısır, aspir, kanola,
pamuk, buğday ve dallı darı bitkilerinin gelecekteki iklimsel değişikliklere
uygunluğu incelenmiş ve elde edilen gelecek tahminleri ile günümüz için elde
edilen iklimsel uygunluklar karşılaştırılmıştır. Uygulanan adımlar; (1)
İklimsel parametrelerin günümüze ait ve 2070 yılı projeksiyonuna ait
verilerinin Worldclim veritabanından elde edilmesi, (2) Model bitkilerin
büyümeleri için gerekli sıcaklık ve yağış aralıklarının EcoCrop veritabanı ile
tespit edilmesi, (3) Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ve Uzaktan Algılama
yazılımı olan TerrSet ortamında, Climate Change Adaptation Modeler (CCAM)’in
alt modeli olan Crop Climatic Suitability Modeling (CCSM) uygulanarak (4)
iklimsel uygunluk haritalarının her bitki için günümüz ve gelecek projeksiyonu
şeklinde üretilmesi şeklindedir. Köppen iklim sınıflandırma sistemine göre
%41.1 oranında Akdeniz ikliminin hâkim olduğu ülkemizde bitkilerin iklimsel
uygunluk değerlendirilmesi yapılmıştır. Çalışmada, mısır, dallı darı ve pamuk
bitkilerinin yetiştirilmesine uygun olan alanların nispeten artsa bile günümüze
göre önemli ölçüde değişmeyeceği; aspirin uygunluğunun alansal olarak önemli
ölçüde genişleyeceği ve kanolaya yönelik uygun alanların yer değiştireceği
tespit edilmiştir. Burada önemli ölçüde kaybeden hem alansal olarak değişikliğe
ve daralmaya uğrayacak olan ülkemizin kayda değer tarım ürün bitkisi buğdaydır.
Çalışma, gelecek projeksiyonlarının yapılması, acil durum önlemlerinin veya tarımsal
yönetim planlamalarının yapılması açısından önem taşımaktadır. |
| first_indexed | 2024-04-10T12:07:23Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-d260ea01809942a78479f526f45a675e |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 1300-7009 2147-5881 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-04-10T12:07:23Z |
| publishDate | 2018-06-01 |
| publisher | Pamukkale University |
| record_format | Article |
| series | Pamukkale University Journal of Engineering Sciences |
| spelling | doaj.art-d260ea01809942a78479f526f45a675e2023-02-15T16:16:09ZengPamukkale UniversityPamukkale University Journal of Engineering Sciences1300-70092147-58812018-06-01243512521218İklim değişikliğinin bitki yetiştiriciliğine etkisi: model bitkiler ile Türkiye durumuFulya AydınHasan SarptaşDünyamız doğal dengenin insan tarafından bozulduğu ve bozulmalardan kaynaklı olumsuz etkilerin giderek arttığı bir dönemin içindedir. İklim değişikliğinin olumsuz etkilerinin sınırları yoktur ve bu olumsuz etkiler yeterince önemsenmediği sürece her alana hızla yayılmaktadır. Tüm canlılar için önemli olan bitkiler ise iklim değişikliği sebebiyle sıcaklık ve yağış gibi parametrelerin coğrafi değişkenlik göstermesi sonucunda, gelecekte, ölümler, göçler veya adaptasyon zorunlulukları ile karşı karşıya kalacaktır. Bu sebepler iklim değişikliğinin olası etkileri altında bitkilerin gelecekteki coğrafi dağılımlarının tahmin edilmesini gerekli kılmaktadır. Çalışmada, model olarak seçilen mısır, aspir, kanola, pamuk, buğday ve dallı darı bitkilerinin gelecekteki iklimsel değişikliklere uygunluğu incelenmiş ve elde edilen gelecek tahminleri ile günümüz için elde edilen iklimsel uygunluklar karşılaştırılmıştır. Uygulanan adımlar; (1) İklimsel parametrelerin günümüze ait ve 2070 yılı projeksiyonuna ait verilerinin Worldclim veritabanından elde edilmesi, (2) Model bitkilerin büyümeleri için gerekli sıcaklık ve yağış aralıklarının EcoCrop veritabanı ile tespit edilmesi, (3) Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ve Uzaktan Algılama yazılımı olan TerrSet ortamında, Climate Change Adaptation Modeler (CCAM)’in alt modeli olan Crop Climatic Suitability Modeling (CCSM) uygulanarak (4) iklimsel uygunluk haritalarının her bitki için günümüz ve gelecek projeksiyonu şeklinde üretilmesi şeklindedir. Köppen iklim sınıflandırma sistemine göre %41.1 oranında Akdeniz ikliminin hâkim olduğu ülkemizde bitkilerin iklimsel uygunluk değerlendirilmesi yapılmıştır. Çalışmada, mısır, dallı darı ve pamuk bitkilerinin yetiştirilmesine uygun olan alanların nispeten artsa bile günümüze göre önemli ölçüde değişmeyeceği; aspirin uygunluğunun alansal olarak önemli ölçüde genişleyeceği ve kanolaya yönelik uygun alanların yer değiştireceği tespit edilmiştir. Burada önemli ölçüde kaybeden hem alansal olarak değişikliğe ve daralmaya uğrayacak olan ülkemizin kayda değer tarım ürün bitkisi buğdaydır. Çalışma, gelecek projeksiyonlarının yapılması, acil durum önlemlerinin veya tarımsal yönetim planlamalarının yapılması açısından önem taşımaktadır.http://dergipark.gov.tr/pajes/issue/38095/437360?publisher=pamukkaleCrop Climatic SuitabilityGISClimate ChangeEcoCropWorldclimBitki İklim UygunluğuCBSİklim DeğişikliğiEcoCropWorldclim |
| spellingShingle | Fulya Aydın Hasan Sarptaş İklim değişikliğinin bitki yetiştiriciliğine etkisi: model bitkiler ile Türkiye durumu Pamukkale University Journal of Engineering Sciences Crop Climatic Suitability GIS Climate Change EcoCrop Worldclim Bitki İklim Uygunluğu CBS İklim Değişikliği EcoCrop Worldclim |
| title | İklim değişikliğinin bitki yetiştiriciliğine etkisi: model bitkiler ile Türkiye durumu |
| title_full | İklim değişikliğinin bitki yetiştiriciliğine etkisi: model bitkiler ile Türkiye durumu |
| title_fullStr | İklim değişikliğinin bitki yetiştiriciliğine etkisi: model bitkiler ile Türkiye durumu |
| title_full_unstemmed | İklim değişikliğinin bitki yetiştiriciliğine etkisi: model bitkiler ile Türkiye durumu |
| title_short | İklim değişikliğinin bitki yetiştiriciliğine etkisi: model bitkiler ile Türkiye durumu |
| title_sort | iklim degisikliginin bitki yetistiriciligine etkisi model bitkiler ile turkiye durumu |
| topic | Crop Climatic Suitability GIS Climate Change EcoCrop Worldclim Bitki İklim Uygunluğu CBS İklim Değişikliği EcoCrop Worldclim |
| url | http://dergipark.gov.tr/pajes/issue/38095/437360?publisher=pamukkale |
| work_keys_str_mv | AT fulyaaydın iklimdegisikligininbitkiyetistiriciligineetkisimodelbitkilerileturkiyedurumu AT hasansarptas iklimdegisikligininbitkiyetistiriciligineetkisimodelbitkilerileturkiyedurumu |