Bazı üzüm çeşitlerinde in vitro poliploidi uyarımı

Poliploidizasyon, kültür bitkilerinde kazanılmış özelliklerden minimum kayıpla iyileştirme sağlanması ve ıslah süresini kısaltması nedeniyle günümüzde sıklıkla tercih edilen bir ıslah yöntemidir. Bu çalışmada, sera koşullarında yetiştirilen Ekşi Kara, Gök Üzüm ve Trakya İlkeren (2x, Vitis vinifera L...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: Zeki Kara, Kevser Yazar
Format: Article
Language:English
Published: Ondokuz Mayıs University 2020-10-01
Series:Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi
Subjects:
Online Access:https://dergipark.org.tr/tr/pub/omuanajas/issue/57139/768710?publisher=omu
_version_ 1797913022674501632
author Zeki Kara
Kevser Yazar
author_facet Zeki Kara
Kevser Yazar
author_sort Zeki Kara
collection DOAJ
description Poliploidizasyon, kültür bitkilerinde kazanılmış özelliklerden minimum kayıpla iyileştirme sağlanması ve ıslah süresini kısaltması nedeniyle günümüzde sıklıkla tercih edilen bir ıslah yöntemidir. Bu çalışmada, sera koşullarında yetiştirilen Ekşi Kara, Gök Üzüm ve Trakya İlkeren (2x, Vitis vinifera L. cvs.) çeşitlerinin 2 yaşlı fidanlarından, aktif gelişme döneminde alınan tek boğum içeren mikro çelikler kullanılmıştır. Kimyasal mutagen olarak kullanılan kolhisin (10 mg L-1, 20 mg L-1 ve 30 mg L-1), in vitro köklenme aşamasında otoklav sterilizasyonundan sonra, besin ortamı jel kıvamına gelmeden hemen önce filtre sterilizasyonu yapılarak MS ortamına ilave edilmiştir. Uygulamaların etkileri canlılık ve gelişme oranları, stoma sayısı ve boyutları, kloroplast sayımları ve flow sitometri (FC) analizleri ile incelenmiştir. Ekşi Kara, Gök Üzüm ve Trakya İlkeren çeşitlerinde kontrole göre stoma yoğunluğu değerlerinde en fazla azalış 10 mg L-1 (sırasıyla % 48.90, % 46.75, % 50.97) uygulamasında belirlenmiştir. Stoma hücreleri kloroplast sayıları, kontrol Kyoho (4x) çeşidinde 38-40 adet aralığında değişim gösterirken, Ekşi Kara ve Gök Üzüm çeşitlerinde orijinal diploidlerine göre en belirgin artış 20 mg L-1 kolhisin uygulamasında kaydedilmiştir. Dış koşullara alıştırma sonucunda canlılığı devam eden, kloroplast sayımlarında önemli farklılıklar belirlenen bitkiciklerde FC analizi yapılmıştır. Sınırlı sayıdaki örnekle yapılan FC analizlerinde, genotiplerin ploidi seviyesinin değişmediği (2n=2x) belirlenmiştir. Çalışma sonucunda in vitro düzeyde dokuların kolhisin uygulamalarına daha çabuk yanıt verdiği ve başarılı bir sonuç alınması amacıyla sonraki çalışmalarda eksplant tipi, uygulama dozu ve alıştırma koşulları konularının önem arz ettiği anlaşılmıştır.
first_indexed 2024-04-10T12:05:09Z
format Article
id doaj.art-d2c9b2c6ebe94bd1ac0db2e82224efc9
institution Directory Open Access Journal
issn 1308-8750
1308-8769
language English
last_indexed 2024-04-10T12:05:09Z
publishDate 2020-10-01
publisher Ondokuz Mayıs University
record_format Article
series Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi
spelling doaj.art-d2c9b2c6ebe94bd1ac0db2e82224efc92023-02-15T16:16:20ZengOndokuz Mayıs UniversityAnadolu Tarım Bilimleri Dergisi1308-87501308-87692020-10-0135341041810.7161/omuanajas.768710194Bazı üzüm çeşitlerinde in vitro poliploidi uyarımıZeki Kara0Kevser YazarSELÇUK ÜNİVERSİTESİPoliploidizasyon, kültür bitkilerinde kazanılmış özelliklerden minimum kayıpla iyileştirme sağlanması ve ıslah süresini kısaltması nedeniyle günümüzde sıklıkla tercih edilen bir ıslah yöntemidir. Bu çalışmada, sera koşullarında yetiştirilen Ekşi Kara, Gök Üzüm ve Trakya İlkeren (2x, Vitis vinifera L. cvs.) çeşitlerinin 2 yaşlı fidanlarından, aktif gelişme döneminde alınan tek boğum içeren mikro çelikler kullanılmıştır. Kimyasal mutagen olarak kullanılan kolhisin (10 mg L-1, 20 mg L-1 ve 30 mg L-1), in vitro köklenme aşamasında otoklav sterilizasyonundan sonra, besin ortamı jel kıvamına gelmeden hemen önce filtre sterilizasyonu yapılarak MS ortamına ilave edilmiştir. Uygulamaların etkileri canlılık ve gelişme oranları, stoma sayısı ve boyutları, kloroplast sayımları ve flow sitometri (FC) analizleri ile incelenmiştir. Ekşi Kara, Gök Üzüm ve Trakya İlkeren çeşitlerinde kontrole göre stoma yoğunluğu değerlerinde en fazla azalış 10 mg L-1 (sırasıyla % 48.90, % 46.75, % 50.97) uygulamasında belirlenmiştir. Stoma hücreleri kloroplast sayıları, kontrol Kyoho (4x) çeşidinde 38-40 adet aralığında değişim gösterirken, Ekşi Kara ve Gök Üzüm çeşitlerinde orijinal diploidlerine göre en belirgin artış 20 mg L-1 kolhisin uygulamasında kaydedilmiştir. Dış koşullara alıştırma sonucunda canlılığı devam eden, kloroplast sayımlarında önemli farklılıklar belirlenen bitkiciklerde FC analizi yapılmıştır. Sınırlı sayıdaki örnekle yapılan FC analizlerinde, genotiplerin ploidi seviyesinin değişmediği (2n=2x) belirlenmiştir. Çalışma sonucunda in vitro düzeyde dokuların kolhisin uygulamalarına daha çabuk yanıt verdiği ve başarılı bir sonuç alınması amacıyla sonraki çalışmalarda eksplant tipi, uygulama dozu ve alıştırma koşulları konularının önem arz ettiği anlaşılmıştır.https://dergipark.org.tr/tr/pub/omuanajas/issue/57139/768710?publisher=omugrapevinebreedingchemical mutagenautotetraploidmitotic polyploidyasmaislahkimyasal mutagenmitotik poliploidiototetraploidi
spellingShingle Zeki Kara
Kevser Yazar
Bazı üzüm çeşitlerinde in vitro poliploidi uyarımı
Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi
grapevine
breeding
chemical mutagen
autotetraploid
mitotic polyploidy
asma
islah
kimyasal mutagen
mitotik poliploidi
ototetraploidi
title Bazı üzüm çeşitlerinde in vitro poliploidi uyarımı
title_full Bazı üzüm çeşitlerinde in vitro poliploidi uyarımı
title_fullStr Bazı üzüm çeşitlerinde in vitro poliploidi uyarımı
title_full_unstemmed Bazı üzüm çeşitlerinde in vitro poliploidi uyarımı
title_short Bazı üzüm çeşitlerinde in vitro poliploidi uyarımı
title_sort bazi uzum cesitlerinde in vitro poliploidi uyarimi
topic grapevine
breeding
chemical mutagen
autotetraploid
mitotic polyploidy
asma
islah
kimyasal mutagen
mitotik poliploidi
ototetraploidi
url https://dergipark.org.tr/tr/pub/omuanajas/issue/57139/768710?publisher=omu
work_keys_str_mv AT zekikara bazıuzumcesitlerindeinvitropoliploidiuyarımı
AT kevseryazar bazıuzumcesitlerindeinvitropoliploidiuyarımı