پهنه‌بندی خطر وقوع زمین‌لغزش در منطقه کلور با استفاده از مدل ترکیبی قضیه بیز-ANP
شناسایی عوامل مؤثر در وقوع زمین‌لغزش در یک منطقه و پهنه‌بندی خطر آن یکی از اقدامات اساسی جهت دستیابی به راهکارهای کنترل این پدیده و کاهش مخاطرات محیطی ناشی از آن است. تحقیق حاضر با هدف تعیین عرصه‌های حساس نسبت به احتمال خطر وقوع زمین‌لغزش در منطقه کلور (شهرستان خلخال) انجام گرفته است. در این راستا،...
| Main Authors: | , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Ferdowsi University of Mashhad
2022-06-01
|
| Series: | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://geoeh.um.ac.ir/article_41357_dacbe5574a59be2666cde038939335e2.pdf |
| _version_ | 1826860277604286464 |
|---|---|
| author | فرنگیس نظری بیاتیانی منصور جعفربیگلو شیرین محمدخان مهران مقصودی |
| author_facet | فرنگیس نظری بیاتیانی منصور جعفربیگلو شیرین محمدخان مهران مقصودی |
| author_sort | فرنگیس نظری بیاتیانی |
| collection | DOAJ |
| description | شناسایی عوامل مؤثر در وقوع زمین‌لغزش در یک منطقه و پهنه‌بندی خطر آن یکی از اقدامات اساسی جهت دستیابی به راهکارهای کنترل این پدیده و کاهش مخاطرات محیطی ناشی از آن است. تحقیق حاضر با هدف تعیین عرصه‌های حساس نسبت به احتمال خطر وقوع زمین‌لغزش در منطقه کلور (شهرستان خلخال) انجام گرفته است. در این راستا، 9 عامل مؤثر در رخداد زمین‌لغزش‌های منطقه شامل لیتولوژی، ارتفاع، شیب، جهت شیب، کاربری اراضی، گسل، جاده‌سازی، شبکه زهکشی و بارش، شناسایی شدند و مورد استفاده قرار گرفتند. در ادامه، جهت تعیین عرصه‌های آسیب‌پذیر از مدل ترکیبی احتمالات شرطی (قضیه بیز) و فرایند تحلیل شبکه‌ای (ANP) بهره گرفته شد. نتایج به دست آمده نشان داد که پهنه‌های با خطر خیلی زیاد و زیاد به ترتیب حدود 69/28 و 40/25 درصد، پهنه‌های با خطر متوسط حدود 57/21 درصد و پهنه‌های با خطر کم و خیلی کم نیز به ترتیب 21/14 و 13/10 درصد از منطقه موردمطالعه را شامل می‌شوند؛ بنابراین، بیش از 54 درصد از منطقه کلور دارای پتانسیل خطر زیاد و خیلی زیاد وقوع زمین‌لغزش است که دلیل اصلی آن شیب زیاد و وجود سازندهای آهکی مارنی است. همچنین، صحت نتایج با بررسی رابطه مساحت پهنه‌های خطر و مساحت سطوح لغزشی و R2 بیش از 93/0 در سطح خوبی مورد تأیید قرار گرفت؛ بنابراین، نتایج مدل ترکیبی قضیه بیز-ANP برای پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش در این نوع مناطق مناسب بوده و نقشه حاصل از آن همراه با شرح تفصیلی می‌تواند به‌عنوان ابزاری ارزشمند در برنامه‌ریزی محیطی و کاهش هزینه‌های رخ داد زمین‌لغزش مورد استفاده قرار گیرد. |
| first_indexed | 2024-04-10T10:06:07Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-d3bc3b15daf347828267308161a6761c |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2322-1682 2383-3076 |
| language | English |
| last_indexed | 2025-02-16T19:46:47Z |
| publishDate | 2022-06-01 |
| publisher | Ferdowsi University of Mashhad |
| record_format | Article |
| series | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| spelling | doaj.art-d3bc3b15daf347828267308161a6761c2025-01-22T13:02:42ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762022-06-0111212110.22067/geoeh.2021.69988.104841357پهنه‌بندی خطر وقوع زمین‌لغزش در منطقه کلور با استفاده از مدل ترکیبی قضیه بیز-ANPفرنگیس نظری بیاتیانی0منصور جعفربیگلو1شیرین محمدخان2مهران مقصودی3دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، پردیس بین‌الملل کیش، دانشگاه تهران، تهران، ایراندانشیار ژئومورفولوژی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایراناستادیار ژئومورفولوژی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایراندانشیار ژئومورفولوژی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایرانشناسایی عوامل مؤثر در وقوع زمین‌لغزش در یک منطقه و پهنه‌بندی خطر آن یکی از اقدامات اساسی جهت دستیابی به راهکارهای کنترل این پدیده و کاهش مخاطرات محیطی ناشی از آن است. تحقیق حاضر با هدف تعیین عرصه‌های حساس نسبت به احتمال خطر وقوع زمین‌لغزش در منطقه کلور (شهرستان خلخال) انجام گرفته است. در این راستا، 9 عامل مؤثر در رخداد زمین‌لغزش‌های منطقه شامل لیتولوژی، ارتفاع، شیب، جهت شیب، کاربری اراضی، گسل، جاده‌سازی، شبکه زهکشی و بارش، شناسایی شدند و مورد استفاده قرار گرفتند. در ادامه، جهت تعیین عرصه‌های آسیب‌پذیر از مدل ترکیبی احتمالات شرطی (قضیه بیز) و فرایند تحلیل شبکه‌ای (ANP) بهره گرفته شد. نتایج به دست آمده نشان داد که پهنه‌های با خطر خیلی زیاد و زیاد به ترتیب حدود 69/28 و 40/25 درصد، پهنه‌های با خطر متوسط حدود 57/21 درصد و پهنه‌های با خطر کم و خیلی کم نیز به ترتیب 21/14 و 13/10 درصد از منطقه موردمطالعه را شامل می‌شوند؛ بنابراین، بیش از 54 درصد از منطقه کلور دارای پتانسیل خطر زیاد و خیلی زیاد وقوع زمین‌لغزش است که دلیل اصلی آن شیب زیاد و وجود سازندهای آهکی مارنی است. همچنین، صحت نتایج با بررسی رابطه مساحت پهنه‌های خطر و مساحت سطوح لغزشی و R2 بیش از 93/0 در سطح خوبی مورد تأیید قرار گرفت؛ بنابراین، نتایج مدل ترکیبی قضیه بیز-ANP برای پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش در این نوع مناطق مناسب بوده و نقشه حاصل از آن همراه با شرح تفصیلی می‌تواند به‌عنوان ابزاری ارزشمند در برنامه‌ریزی محیطی و کاهش هزینه‌های رخ داد زمین‌لغزش مورد استفاده قرار گیرد.https://geoeh.um.ac.ir/article_41357_dacbe5574a59be2666cde038939335e2.pdfمخاطرات محیطیزمین‌لغزشقضیه بیزanpکلور |
| spellingShingle | فرنگیس نظری بیاتیانی منصور جعفربیگلو شیرین محمدخان مهران مقصودی پهنه‌بندی خطر وقوع زمین‌لغزش در منطقه کلور با استفاده از مدل ترکیبی قضیه بیز-ANP جغرافیا و مخاطرات محیطی مخاطرات محیطی زمین‌لغزش قضیه بیز anp کلور |
| title | پهنه‌بندی خطر وقوع زمین‌لغزش در منطقه کلور با استفاده از مدل ترکیبی قضیه بیز-ANP |
| title_full | پهنه‌بندی خطر وقوع زمین‌لغزش در منطقه کلور با استفاده از مدل ترکیبی قضیه بیز-ANP |
| title_fullStr | پهنه‌بندی خطر وقوع زمین‌لغزش در منطقه کلور با استفاده از مدل ترکیبی قضیه بیز-ANP |
| title_full_unstemmed | پهنه‌بندی خطر وقوع زمین‌لغزش در منطقه کلور با استفاده از مدل ترکیبی قضیه بیز-ANP |
| title_short | پهنه‌بندی خطر وقوع زمین‌لغزش در منطقه کلور با استفاده از مدل ترکیبی قضیه بیز-ANP |
| title_sort | پهنه‌بندی خطر وقوع زمین‌لغزش در منطقه کلور با استفاده از مدل ترکیبی قضیه بیز anp |
| topic | مخاطرات محیطی زمین‌لغزش قضیه بیز anp کلور |
| url | https://geoeh.um.ac.ir/article_41357_dacbe5574a59be2666cde038939335e2.pdf |
| work_keys_str_mv | AT frngysnẓrybyạtyạny phnhbndykẖṭrwqwʿzmynlgẖzsẖdrmnṭqhḵlwrbạạstfạdhạzmdltrḵybyqḍyhbyzanp AT mnṣwrjʿfrbyglw phnhbndykẖṭrwqwʿzmynlgẖzsẖdrmnṭqhḵlwrbạạstfạdhạzmdltrḵybyqḍyhbyzanp AT sẖyrynmḥmdkẖạn phnhbndykẖṭrwqwʿzmynlgẖzsẖdrmnṭqhḵlwrbạạstfạdhạzmdltrḵybyqḍyhbyzanp AT mhrạnmqṣwdy phnhbndykẖṭrwqwʿzmynlgẖzsẖdrmnṭqhḵlwrbạạstfạdhạzmdltrḵybyqḍyhbyzanp |