Evde Sağlık Hizmetleri Birimine Kayıtlı Geriatrik Hastaların İnfluenza ve Pnömokok Aşısı ile Aşılanma Durumları ve Doktor Önerisinin Etkisi
Amaç: Bu çalışma Evde Sağlık Hizmetleri Birimi’ne (ESHB) kayıtlı 65 yaş ve üstü hastaların influenza ve pnömokok aşıları hakkındaki bilgi düzeylerini ve durumlarını saptayarak aşı yapılmasının gerekliliği ve uygun zamanı hakkında hasta ve yakınlarını bilgilendirerek risk grubunun aşılanma oranlarını...
| Main Authors: | , , , , , , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Ankara Yildirim Beyazit University
2018-09-01
|
| Series: | Ankara Medical Journal |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/pub/amj/issue/39422/461416?publisher=ybu |
| _version_ | 1797922277670518784 |
|---|---|
| author | Tuğba Yılmaz Tarık Eren Yılmaz Şükran Ceyhan İsmail Kasım Abdülkadir Kaya Öznur Kübra Odabaş Öznur Sargın Adem Bahadır Adem Özkara |
| author_facet | Tuğba Yılmaz Tarık Eren Yılmaz Şükran Ceyhan İsmail Kasım Abdülkadir Kaya Öznur Kübra Odabaş Öznur Sargın Adem Bahadır Adem Özkara |
| author_sort | Tuğba Yılmaz |
| collection | DOAJ |
| description | Amaç: Bu çalışma Evde Sağlık Hizmetleri Birimi’ne (ESHB)
kayıtlı 65 yaş ve üstü hastaların influenza ve pnömokok aşıları hakkındaki
bilgi düzeylerini ve durumlarını saptayarak aşı yapılmasının gerekliliği ve
uygun zamanı hakkında hasta ve yakınlarını bilgilendirerek risk grubunun
aşılanma oranlarını artırmayı amaçlamaktadır. Materyal ve Metot: Bu araştırma
hastaların mevcut aşılanma durumlarını tanımlayıcı ve aşılanma hakkında kısa
bilgilendirme ile uygun yönlendirme neticesinde hastaların aşılanma
eğilimlerinin saptanacağı prospektif tipte gözlemsel bir araştırmadır.
Çalışmaya özgün yapılandırılmış bir anket formu ve aşılanmanın önemi ve gerekliliği
hakkında standart bir bilgi formu oluşturulmuştur. Koruyucu sağlık hizmetleri
kapsamında ESHB’de Eylül 2017 tarihine kadar kayıtlı tüm hasta ve yakınlarına
aşılanma döneminde aşılar hakkında standart kısa bir metin ile
bilgilendirmeleri yapılmış ve aşılarını yaptırmak isteyen hastalar kayıtlı
oldukları aile hekimlerine yönlendirilmiştir. Bu bilgilendirme sonrasında
çalışmamıza katılmayı kabul edenlerin anket formu, hasta dosyaları taranarak ve
evde sağlık hizmetleri kapsamında yapılan takiplerde (ev ziyareti veya telefon
ile) hasta veya yakınlarına ulaşılarak doldurulmuştur (N: 295).
Bilgilendirmenin etkisinin saptanabilmesi için hasta ve yakınlarına evde sağlık
hizmetleri kapsamında 4 aylık bir aradan sonra tekrar araştırmacılar tarafından
ulaşılmış (N: 228) ve aşılanma durumları, grip ve pnömoni olup olmadıkları ve
eğer oldularsa bu nedenle hastane yatışlarının olup olmadığı sorgulanmıştır.Bulgular: Çalışmamıza katılmayı kabul eden 295 hastanın yaş
ortalaması 83,65±7,63’tü. Hastaların %74,23’ü kadın, %25,76’sı erkekti.
Hastalardan %17,28’i okuma yazma bilmiyorken %14,23’ü yükseköğrenim mezunuydu.
%71,53’ü dul veya bekâr, %28,47’si evliydi. Hastaların %3,05’i sigara içiyorken
%1,01’i alkol kullanıyordu. Hastaların %39,32’si yatağa tam bağımlı, %48,81’i
yarı bağımlıydı. Hastaların sahip olduğu kronik hastalık sayısı ortalama
3,13±1,38’di. İnfluenza aşısından hastaların %31,22’sinin; Pnömokok aşısından
ise hastaların %53,14’ünün hiç haberdar olmadığı ortaya çıktı. Geçen sene
influenza aşısını yaptırma oranları %22,03 iken pnömokok aşısı yaptırma
oranları ise sadece %6,44 idi. Çalışmamıza dâhil olan hastaların aşılardan
haberdar olma durumlarıyla influenza aşısı (p<0,001) ve pnömokok aşısı
(p=0,020) yaptırma oranları arasında anlamlı bir ilişki olduğu saptandı. Tüm
hastalara influenza ve pnömokok aşısı hakkındaki kısa bilgilendirme, öneri ve
yönlendirme yapıldı. Dört ay sonraki kontrol görüşmelerinde influenza (%25,11)
ve pnömokok aşısı (%14,91) yaptırma oranlarında artış görülürken pnömokok
aşılanmasındaki artışta ise anlamlı bir farklılık saptandı(p<0,001). Diğer
taraftan hastaların sadece %24’ünün aile hekiminden ek bilgi aldığı görülürken;
hastaların grip (p<0,001) ve pnömoni (p<0,001) hastalığını geçirme
sıklığında anlamlı derecede bir azalma ve hastaneye yatış sıklığında ise
orantısal bir azalma olduğu görülmüştür.
Sonuç: Çalışmamızda evde sağlık hizmetleri kapsamındaki
hastaların influenza ve pnömokok aşılarını büyük oranda yaptırmadıkları
saptandı. Hastalar aşılar hakkında yeterli bilgiye sahip değildi. Hastaların
hekim tarafından aşılar konusunda bilgilendirilmesiyle aşıların yapılma
oranının arttığı ve hastalıkların görülme sıklığının azaldığı görülmüştür. |
| first_indexed | 2024-04-10T14:28:53Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-d4372b6157774123aac7566688ce5447 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2148-4570 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-04-10T14:28:53Z |
| publishDate | 2018-09-01 |
| publisher | Ankara Yildirim Beyazit University |
| record_format | Article |
| series | Ankara Medical Journal |
| spelling | doaj.art-d4372b6157774123aac7566688ce54472023-02-15T16:08:57ZengAnkara Yildirim Beyazit UniversityAnkara Medical Journal2148-45702018-09-0118339140110.17098/amj.46141637Evde Sağlık Hizmetleri Birimine Kayıtlı Geriatrik Hastaların İnfluenza ve Pnömokok Aşısı ile Aşılanma Durumları ve Doktor Önerisinin EtkisiTuğba YılmazTarık Eren YılmazŞükran Ceyhanİsmail KasımAbdülkadir KayaÖznur Kübra OdabaşÖznur SargınAdem BahadırAdem ÖzkaraAmaç: Bu çalışma Evde Sağlık Hizmetleri Birimi’ne (ESHB) kayıtlı 65 yaş ve üstü hastaların influenza ve pnömokok aşıları hakkındaki bilgi düzeylerini ve durumlarını saptayarak aşı yapılmasının gerekliliği ve uygun zamanı hakkında hasta ve yakınlarını bilgilendirerek risk grubunun aşılanma oranlarını artırmayı amaçlamaktadır. Materyal ve Metot: Bu araştırma hastaların mevcut aşılanma durumlarını tanımlayıcı ve aşılanma hakkında kısa bilgilendirme ile uygun yönlendirme neticesinde hastaların aşılanma eğilimlerinin saptanacağı prospektif tipte gözlemsel bir araştırmadır. Çalışmaya özgün yapılandırılmış bir anket formu ve aşılanmanın önemi ve gerekliliği hakkında standart bir bilgi formu oluşturulmuştur. Koruyucu sağlık hizmetleri kapsamında ESHB’de Eylül 2017 tarihine kadar kayıtlı tüm hasta ve yakınlarına aşılanma döneminde aşılar hakkında standart kısa bir metin ile bilgilendirmeleri yapılmış ve aşılarını yaptırmak isteyen hastalar kayıtlı oldukları aile hekimlerine yönlendirilmiştir. Bu bilgilendirme sonrasında çalışmamıza katılmayı kabul edenlerin anket formu, hasta dosyaları taranarak ve evde sağlık hizmetleri kapsamında yapılan takiplerde (ev ziyareti veya telefon ile) hasta veya yakınlarına ulaşılarak doldurulmuştur (N: 295). Bilgilendirmenin etkisinin saptanabilmesi için hasta ve yakınlarına evde sağlık hizmetleri kapsamında 4 aylık bir aradan sonra tekrar araştırmacılar tarafından ulaşılmış (N: 228) ve aşılanma durumları, grip ve pnömoni olup olmadıkları ve eğer oldularsa bu nedenle hastane yatışlarının olup olmadığı sorgulanmıştır.Bulgular: Çalışmamıza katılmayı kabul eden 295 hastanın yaş ortalaması 83,65±7,63’tü. Hastaların %74,23’ü kadın, %25,76’sı erkekti. Hastalardan %17,28’i okuma yazma bilmiyorken %14,23’ü yükseköğrenim mezunuydu. %71,53’ü dul veya bekâr, %28,47’si evliydi. Hastaların %3,05’i sigara içiyorken %1,01’i alkol kullanıyordu. Hastaların %39,32’si yatağa tam bağımlı, %48,81’i yarı bağımlıydı. Hastaların sahip olduğu kronik hastalık sayısı ortalama 3,13±1,38’di. İnfluenza aşısından hastaların %31,22’sinin; Pnömokok aşısından ise hastaların %53,14’ünün hiç haberdar olmadığı ortaya çıktı. Geçen sene influenza aşısını yaptırma oranları %22,03 iken pnömokok aşısı yaptırma oranları ise sadece %6,44 idi. Çalışmamıza dâhil olan hastaların aşılardan haberdar olma durumlarıyla influenza aşısı (p<0,001) ve pnömokok aşısı (p=0,020) yaptırma oranları arasında anlamlı bir ilişki olduğu saptandı. Tüm hastalara influenza ve pnömokok aşısı hakkındaki kısa bilgilendirme, öneri ve yönlendirme yapıldı. Dört ay sonraki kontrol görüşmelerinde influenza (%25,11) ve pnömokok aşısı (%14,91) yaptırma oranlarında artış görülürken pnömokok aşılanmasındaki artışta ise anlamlı bir farklılık saptandı(p<0,001). Diğer taraftan hastaların sadece %24’ünün aile hekiminden ek bilgi aldığı görülürken; hastaların grip (p<0,001) ve pnömoni (p<0,001) hastalığını geçirme sıklığında anlamlı derecede bir azalma ve hastaneye yatış sıklığında ise orantısal bir azalma olduğu görülmüştür. Sonuç: Çalışmamızda evde sağlık hizmetleri kapsamındaki hastaların influenza ve pnömokok aşılarını büyük oranda yaptırmadıkları saptandı. Hastalar aşılar hakkında yeterli bilgiye sahip değildi. Hastaların hekim tarafından aşılar konusunda bilgilendirilmesiyle aşıların yapılma oranının arttığı ve hastalıkların görülme sıklığının azaldığı görülmüştür.https://dergipark.org.tr/tr/pub/amj/issue/39422/461416?publisher=ybuevde sağlık hizmetleriinfluenza aşısıpnömokok aşısıgeriatrik hastalaraile hekimliğikoruyucu hekimlikhome care servicesinfluenza vaccinepneumococcal vaccinegeriatric patientsfamily medicinepreventive medicine |
| spellingShingle | Tuğba Yılmaz Tarık Eren Yılmaz Şükran Ceyhan İsmail Kasım Abdülkadir Kaya Öznur Kübra Odabaş Öznur Sargın Adem Bahadır Adem Özkara Evde Sağlık Hizmetleri Birimine Kayıtlı Geriatrik Hastaların İnfluenza ve Pnömokok Aşısı ile Aşılanma Durumları ve Doktor Önerisinin Etkisi Ankara Medical Journal evde sağlık hizmetleri influenza aşısı pnömokok aşısı geriatrik hastalar aile hekimliği koruyucu hekimlik home care services influenza vaccine pneumococcal vaccine geriatric patients family medicine preventive medicine |
| title | Evde Sağlık Hizmetleri Birimine Kayıtlı Geriatrik Hastaların İnfluenza ve Pnömokok Aşısı ile Aşılanma Durumları ve Doktor Önerisinin Etkisi |
| title_full | Evde Sağlık Hizmetleri Birimine Kayıtlı Geriatrik Hastaların İnfluenza ve Pnömokok Aşısı ile Aşılanma Durumları ve Doktor Önerisinin Etkisi |
| title_fullStr | Evde Sağlık Hizmetleri Birimine Kayıtlı Geriatrik Hastaların İnfluenza ve Pnömokok Aşısı ile Aşılanma Durumları ve Doktor Önerisinin Etkisi |
| title_full_unstemmed | Evde Sağlık Hizmetleri Birimine Kayıtlı Geriatrik Hastaların İnfluenza ve Pnömokok Aşısı ile Aşılanma Durumları ve Doktor Önerisinin Etkisi |
| title_short | Evde Sağlık Hizmetleri Birimine Kayıtlı Geriatrik Hastaların İnfluenza ve Pnömokok Aşısı ile Aşılanma Durumları ve Doktor Önerisinin Etkisi |
| title_sort | evde saglik hizmetleri birimine kayitli geriatrik hastalarin influenza ve pnomokok asisi ile asilanma durumlari ve doktor onerisinin etkisi |
| topic | evde sağlık hizmetleri influenza aşısı pnömokok aşısı geriatrik hastalar aile hekimliği koruyucu hekimlik home care services influenza vaccine pneumococcal vaccine geriatric patients family medicine preventive medicine |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/pub/amj/issue/39422/461416?publisher=ybu |
| work_keys_str_mv | AT tugbayılmaz evdesaglıkhizmetleribiriminekayıtlıgeriatrikhastalarıninfluenzavepnomokokasısıileasılanmadurumlarıvedoktoronerisininetkisi AT tarıkerenyılmaz evdesaglıkhizmetleribiriminekayıtlıgeriatrikhastalarıninfluenzavepnomokokasısıileasılanmadurumlarıvedoktoronerisininetkisi AT sukranceyhan evdesaglıkhizmetleribiriminekayıtlıgeriatrikhastalarıninfluenzavepnomokokasısıileasılanmadurumlarıvedoktoronerisininetkisi AT ismailkasım evdesaglıkhizmetleribiriminekayıtlıgeriatrikhastalarıninfluenzavepnomokokasısıileasılanmadurumlarıvedoktoronerisininetkisi AT abdulkadirkaya evdesaglıkhizmetleribiriminekayıtlıgeriatrikhastalarıninfluenzavepnomokokasısıileasılanmadurumlarıvedoktoronerisininetkisi AT oznurkubraodabas evdesaglıkhizmetleribiriminekayıtlıgeriatrikhastalarıninfluenzavepnomokokasısıileasılanmadurumlarıvedoktoronerisininetkisi AT oznursargın evdesaglıkhizmetleribiriminekayıtlıgeriatrikhastalarıninfluenzavepnomokokasısıileasılanmadurumlarıvedoktoronerisininetkisi AT adembahadır evdesaglıkhizmetleribiriminekayıtlıgeriatrikhastalarıninfluenzavepnomokokasısıileasılanmadurumlarıvedoktoronerisininetkisi AT ademozkara evdesaglıkhizmetleribiriminekayıtlıgeriatrikhastalarıninfluenzavepnomokokasısıileasılanmadurumlarıvedoktoronerisininetkisi |