Geneza filmu atemporalnego

Tekst jest rozdziałem wprowadzającym do książki Out of Time: Desire in Atemporal Cinema (2011). Autor jest przedstawicielem psychoanalitycznego nurtu w teorii filmu. Tym razem zastanawia się nad kwestią czasu, temporalności i atemporalności w kinie. Interesuje go pewna tendencja sztuki nowoczesnej,...

Full description

Bibliographic Details
Main Author: Todd McGowan
Format: Article
Language:English
Published: Institute of Art of the Polish Academy of Sciences 2014-06-01
Series:Kwartalnik Filmowy
Subjects:
Online Access:https://czasopisma.ispan.pl/index.php/kf/article/view/2314
Description
Summary:Tekst jest rozdziałem wprowadzającym do książki Out of Time: Desire in Atemporal Cinema (2011). Autor jest przedstawicielem psychoanalitycznego nurtu w teorii filmu. Tym razem zastanawia się nad kwestią czasu, temporalności i atemporalności w kinie. Interesuje go pewna tendencja sztuki nowoczesnej, żywotna także w filozofii, teorii kultury i nauki, która czas stawia w centrum swoich dociekań, począwszy do Virginii Woolf i Prousta, przez Einsteina, po fenomenologię. McGowan szuka argumentów u Heideggera, Bergsona, Levinasa, ale także u Marksa, sięga też do teorii filmu Kracauera, Bazina i Deleuze’a, by wykazać, że film ze wszystkich sztuk jest najmocniej predestynowany do eksplorowania problematyki temporalności i że to w kinie widz zyskuje możliwość doświadczania czasu w sposób wyjątkowy, a zarazem głęboko autentyczny. Esencją tego doświadczenia staje się stopniowe odchodzenie od chronologii na rzecz radykalnych zaburzeń porządku czasowego, nie tylko na poziomie fabuły, ale przede wszystkim na płaszczyźnie formalnej. Widz zostaje zmuszony, by doświadczyć temporalnej konfuzji w kinie jako odzwierciedlenia fundamentalnego doświadczenia egzystencjalnego. To doświadczenie McGowan filtruje przez psychoanalityczną teorię popędu i podmiotowości, która konstytuuje się w powtarzalnym procesie utraty obiektu pragnienia. Pozostałe rozdziały książki są poświęcone filmom nurtu atemporalnego, który znakomicie odzwierciedla ten aspekt współczesności. Tekst jest tłumaczeniem wprowadzenia (Introduction: The Origins of the Atemporal Film) do książki Todda McGowana Out of Time: Desire in Atemporal Cinema, University of Minnesota Press, Minneapolis 2011. Copyright © 2011 by the Regents of the University of Minnesota. Ze względu na ograniczenia praw autorskich artykuł jest dostępny tylko w wydaniu papierowym.
ISSN:0452-9502
2719-2725