Ksiądz August Nahlik (1812-1878). Proboszcz strzyżowski z konspiracyjną przeszłością
W artykule przybliżone zostały mało znane losy księdza Augusta Nahlika (1812- 1878) z czasów, kiedy sprawował on probostwo w parafii pw. św. Katarzyny w Rumnie. Zaangażował się tam bowiem w ruch niepodległościowy, a następnie stał się jedną z czołowych postaci tzw. spisku w Horożannie, którego głów...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | deu |
| Published: |
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
2021-06-01
|
| Series: | Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://czasopisma.kul.pl/index.php/abmk/article/view/5810 |
| _version_ | 1797325017446350848 |
|---|---|
| author | Wojciech Ziobro |
| author_facet | Wojciech Ziobro |
| author_sort | Wojciech Ziobro |
| collection | DOAJ |
| description |
W artykule przybliżone zostały mało znane losy księdza Augusta Nahlika (1812- 1878) z czasów, kiedy sprawował on probostwo w parafii pw. św. Katarzyny w Rumnie. Zaangażował się tam bowiem w ruch niepodległościowy, a następnie stał się jedną z czołowych postaci tzw. spisku w Horożannie, którego głównym celem było wywołanie w Galicji Wschodniej lokalnego powstania skierowanego przeciwko zaborcom. Wspólnie z innymi tego typu wystąpieniami na terenie całej Galicji spisek w Horożannie miał stać się ważnym ogniwem w przygotowywanym od lat 40. XIX wieku przez Towarzystwo Demokratyczne Polskie ogólnonarodowym zrywie niepodległościowym. Niestety, w 1846 r. spisek ten został wykryty i krwawo stłumiony przez chłopów, a same zaś zajścia w Horożannie łączone są z rozgrywającymi się w tym samym czasie wydarzeniami określanymi przez historiografię mianem rabacji galicyjskiej. Ks. Nahlik wraz z innymi spiskowcami, którym udało się ujść z życiem przed cepami i kosami chłopów, skazany został na 15 lat pobytu w jednym z najcięższych ówcześnie więzień Cesarstwa Austrii – twierdzy Spielberg. Jednak dzięki ogłoszonej w 1848 r. amnestii odzyskał wolność i po rocznej suspensie skierowany został najpierw na probostwo do parafii pw. św. Wawrzyńca w Chyrowie, a następnie w 1864 r. przeniesiony został na zachodnie krańce diecezji przemyskiej do parafii pw. Niepokalanego Poczęcia NMP i Bożego Ciała w Strzyżowie, która była ostatnią placówką duszpasterską na drodze ks. Nahlika. Zarządzał nią bowiem aż do swojej śmierci w 1878 r. Treść artykułu wzbogaca ponadto edycja ostatniej woli ks. Nahlika z 1878 r., która zachowała się w aktach notarialnych Feliksa Misky’ego, a także fotografia księdza pochodząca ze zbiorów Polskiej Akademii Nauk.
|
| first_indexed | 2024-03-08T06:04:00Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-d5868d07cd5f4baba0c28a398a5722b2 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 0518-3766 2545-3491 |
| language | deu |
| last_indexed | 2024-03-08T06:04:00Z |
| publishDate | 2021-06-01 |
| publisher | Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II |
| record_format | Article |
| series | Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne |
| spelling | doaj.art-d5868d07cd5f4baba0c28a398a5722b22024-02-04T22:15:01ZdeuKatolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła IIArchiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne0518-37662545-34912021-06-0111510.31743/abmk.5810Ksiądz August Nahlik (1812-1878). Proboszcz strzyżowski z konspiracyjną przeszłościąWojciech Ziobro0Uniwersytet Rzeszowski W artykule przybliżone zostały mało znane losy księdza Augusta Nahlika (1812- 1878) z czasów, kiedy sprawował on probostwo w parafii pw. św. Katarzyny w Rumnie. Zaangażował się tam bowiem w ruch niepodległościowy, a następnie stał się jedną z czołowych postaci tzw. spisku w Horożannie, którego głównym celem było wywołanie w Galicji Wschodniej lokalnego powstania skierowanego przeciwko zaborcom. Wspólnie z innymi tego typu wystąpieniami na terenie całej Galicji spisek w Horożannie miał stać się ważnym ogniwem w przygotowywanym od lat 40. XIX wieku przez Towarzystwo Demokratyczne Polskie ogólnonarodowym zrywie niepodległościowym. Niestety, w 1846 r. spisek ten został wykryty i krwawo stłumiony przez chłopów, a same zaś zajścia w Horożannie łączone są z rozgrywającymi się w tym samym czasie wydarzeniami określanymi przez historiografię mianem rabacji galicyjskiej. Ks. Nahlik wraz z innymi spiskowcami, którym udało się ujść z życiem przed cepami i kosami chłopów, skazany został na 15 lat pobytu w jednym z najcięższych ówcześnie więzień Cesarstwa Austrii – twierdzy Spielberg. Jednak dzięki ogłoszonej w 1848 r. amnestii odzyskał wolność i po rocznej suspensie skierowany został najpierw na probostwo do parafii pw. św. Wawrzyńca w Chyrowie, a następnie w 1864 r. przeniesiony został na zachodnie krańce diecezji przemyskiej do parafii pw. Niepokalanego Poczęcia NMP i Bożego Ciała w Strzyżowie, która była ostatnią placówką duszpasterską na drodze ks. Nahlika. Zarządzał nią bowiem aż do swojej śmierci w 1878 r. Treść artykułu wzbogaca ponadto edycja ostatniej woli ks. Nahlika z 1878 r., która zachowała się w aktach notarialnych Feliksa Misky’ego, a także fotografia księdza pochodząca ze zbiorów Polskiej Akademii Nauk. https://czasopisma.kul.pl/index.php/abmk/article/view/5810parafia StrzyżówproboszczGalicjatestamentruch niepodległościowyrabacja galicyjska |
| spellingShingle | Wojciech Ziobro Ksiądz August Nahlik (1812-1878). Proboszcz strzyżowski z konspiracyjną przeszłością Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne parafia Strzyżów proboszcz Galicja testament ruch niepodległościowy rabacja galicyjska |
| title | Ksiądz August Nahlik (1812-1878). Proboszcz strzyżowski z konspiracyjną przeszłością |
| title_full | Ksiądz August Nahlik (1812-1878). Proboszcz strzyżowski z konspiracyjną przeszłością |
| title_fullStr | Ksiądz August Nahlik (1812-1878). Proboszcz strzyżowski z konspiracyjną przeszłością |
| title_full_unstemmed | Ksiądz August Nahlik (1812-1878). Proboszcz strzyżowski z konspiracyjną przeszłością |
| title_short | Ksiądz August Nahlik (1812-1878). Proboszcz strzyżowski z konspiracyjną przeszłością |
| title_sort | ksiadz august nahlik 1812 1878 proboszcz strzyzowski z konspiracyjna przeszloscia |
| topic | parafia Strzyżów proboszcz Galicja testament ruch niepodległościowy rabacja galicyjska |
| url | https://czasopisma.kul.pl/index.php/abmk/article/view/5810 |
| work_keys_str_mv | AT wojciechziobro ksiadzaugustnahlik18121878proboszczstrzyzowskizkonspiracyjnaprzeszłoscia |