تأثیرات کوفیِ ایرانی (پیرآموز) بر شکل‌گیری «اقلام‌ سته»

بیان مسئله: یکی از مهمترین تحولات نوشتاری در سرزمین‌های اسلامی پیدایش خط‌های شش‌گانه (اقلام سته) بوده است. افول خط کوفی و جایگزینی آن با خطوط شش‌گانه و نیز وسعت استفاده از این خطوط، مبین این ادعاست که پیدایش این قلم‌ها یکی از بزرگترین تحولات نوشتاری و هنری در طول حیات جوامع اسلامی بوده است. با وجود...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: امیر فرید, فاطمه مرادی سیرچی
Format: Article
Language:fas
Published: Shahid Chamran University of Ahvaz 2023-05-01
Series:پیکره
Subjects:
Online Access:https://paykareh.scu.ac.ir/article_18333_d2c6480f23a40ee787df08ca633ef70e.pdf
_version_ 1797364190116052992
author امیر فرید
فاطمه مرادی سیرچی
author_facet امیر فرید
فاطمه مرادی سیرچی
author_sort امیر فرید
collection DOAJ
description بیان مسئله: یکی از مهمترین تحولات نوشتاری در سرزمین‌های اسلامی پیدایش خط‌های شش‌گانه (اقلام سته) بوده است. افول خط کوفی و جایگزینی آن با خطوط شش‌گانه و نیز وسعت استفاده از این خطوط، مبین این ادعاست که پیدایش این قلم‌ها یکی از بزرگترین تحولات نوشتاری و هنری در طول حیات جوامع اسلامی بوده است. با وجود اهمیت و کاربرد وسیع این خطوط، باید اذعان کرد که پژوهش‌های‌ کافی  پیرامون خاستگاه و خطوط تاثیرگذار بر شکل‌گیری اقلام سته انجام نشده است. در همین راستا این پژوهش به دنبال پاسخگویی به این سؤال است که تأثیر خط کوفی، خصوصاً کوفی ایرانی، بر شکل‌گیری اقلام سته چه بوده است؟هدف: پژوهش حاضر در پی شناسایی تأثیرات احتمالی خطوط رایج زمان، در پیدایش اقلام سته پدید آمده است.روش پژوهش: این پژوهش از نوع کیفی، و از‌ نظر هدف «کاربردی» که به شیوه توصیفی-تحلیلی، ارائه شده است. داده‌های نوشتاری و تصویری در این پژوهش به‌شیوۀ کتابخانه‌ای و به‌صورت هدفمند از میان منابع موثق تخصصی حوزۀ خط و خوشنویسی انتخاب و مورد استناد قرار گرفته است.یافته‌ها: از تفحص شکلی حروف و مقایسۀ تطبیقی تک‌حرف‌های چهار خط ذکر شده می‌توان به این نتیجه رسید که خط کوفی ایرانی، یا پیرآموز، به‌دلیل قرابت شکلی بیشتر با ریخت حروف اقلام سته، می‌توانسته الگو یا دست‌کم، حلقۀ واسط میان کوفی ساده و اقلام ‌سته بوده باشد.
first_indexed 2024-03-08T16:31:39Z
format Article
id doaj.art-d85ad0dfbd6340a19617578c28852c00
institution Directory Open Access Journal
issn 2322-4622
2588-6789
language fas
last_indexed 2024-03-08T16:31:39Z
publishDate 2023-05-01
publisher Shahid Chamran University of Ahvaz
record_format Article
series پیکره
spelling doaj.art-d85ad0dfbd6340a19617578c28852c002024-01-06T06:43:13ZfasShahid Chamran University of Ahvazپیکره2322-46222588-67892023-05-011231183310.22055/pyk.2023.42630.135718333تأثیرات کوفیِ ایرانی (پیرآموز) بر شکل‌گیری «اقلام‌ سته»امیر فرید0فاطمه مرادی سیرچی1استادیار دانشکده هنرهای تجسمی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران.عضو هیئت علمی گروه آموزش هنر، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.بیان مسئله: یکی از مهمترین تحولات نوشتاری در سرزمین‌های اسلامی پیدایش خط‌های شش‌گانه (اقلام سته) بوده است. افول خط کوفی و جایگزینی آن با خطوط شش‌گانه و نیز وسعت استفاده از این خطوط، مبین این ادعاست که پیدایش این قلم‌ها یکی از بزرگترین تحولات نوشتاری و هنری در طول حیات جوامع اسلامی بوده است. با وجود اهمیت و کاربرد وسیع این خطوط، باید اذعان کرد که پژوهش‌های‌ کافی  پیرامون خاستگاه و خطوط تاثیرگذار بر شکل‌گیری اقلام سته انجام نشده است. در همین راستا این پژوهش به دنبال پاسخگویی به این سؤال است که تأثیر خط کوفی، خصوصاً کوفی ایرانی، بر شکل‌گیری اقلام سته چه بوده است؟هدف: پژوهش حاضر در پی شناسایی تأثیرات احتمالی خطوط رایج زمان، در پیدایش اقلام سته پدید آمده است.روش پژوهش: این پژوهش از نوع کیفی، و از‌ نظر هدف «کاربردی» که به شیوه توصیفی-تحلیلی، ارائه شده است. داده‌های نوشتاری و تصویری در این پژوهش به‌شیوۀ کتابخانه‌ای و به‌صورت هدفمند از میان منابع موثق تخصصی حوزۀ خط و خوشنویسی انتخاب و مورد استناد قرار گرفته است.یافته‌ها: از تفحص شکلی حروف و مقایسۀ تطبیقی تک‌حرف‌های چهار خط ذکر شده می‌توان به این نتیجه رسید که خط کوفی ایرانی، یا پیرآموز، به‌دلیل قرابت شکلی بیشتر با ریخت حروف اقلام سته، می‌توانسته الگو یا دست‌کم، حلقۀ واسط میان کوفی ساده و اقلام ‌سته بوده باشد.https://paykareh.scu.ac.ir/article_18333_d2c6480f23a40ee787df08ca633ef70e.pdfخوشنویسی ایرانیکوفی سادهقلم پیرآموزاقلام ستهحروفمفرداتخوشنویسی اسلامی
spellingShingle امیر فرید
فاطمه مرادی سیرچی
تأثیرات کوفیِ ایرانی (پیرآموز) بر شکل‌گیری «اقلام‌ سته»
پیکره
خوشنویسی ایرانی
کوفی ساده
قلم پیرآموز
اقلام سته
حروف
مفردات
خوشنویسی اسلامی
title تأثیرات کوفیِ ایرانی (پیرآموز) بر شکل‌گیری «اقلام‌ سته»
title_full تأثیرات کوفیِ ایرانی (پیرآموز) بر شکل‌گیری «اقلام‌ سته»
title_fullStr تأثیرات کوفیِ ایرانی (پیرآموز) بر شکل‌گیری «اقلام‌ سته»
title_full_unstemmed تأثیرات کوفیِ ایرانی (پیرآموز) بر شکل‌گیری «اقلام‌ سته»
title_short تأثیرات کوفیِ ایرانی (پیرآموز) بر شکل‌گیری «اقلام‌ سته»
title_sort تأثیرات کوفیِ ایرانی پیرآموز بر شکل‌گیری اقلام‌ سته
topic خوشنویسی ایرانی
کوفی ساده
قلم پیرآموز
اقلام سته
حروف
مفردات
خوشنویسی اسلامی
url https://paykareh.scu.ac.ir/article_18333_d2c6480f23a40ee787df08ca633ef70e.pdf
work_keys_str_mv AT ạmyrfryd tạtẖyrạtḵwfyiạyrạnypyrậmwzbrsẖḵlgyryạqlạmsth
AT fạṭmhmrạdysyrcẖy tạtẖyrạtḵwfyiạyrạnypyrậmwzbrsẖḵlgyryạqlạmsth