تطبیق نشانه‌شناسانه الگوی معماری ارگ کریم‌خان با درون‌مایه‌های فرهنگ ایلاتی زندیه
در شکل‌گیری آثار معماری گذشته، فرهنگ بر مبنای امکانات، نیازها، اعتقادات، بوم و اقلیم در کنار پدیده های محیطی دیگری ازجمله خصوصیات کارکردی، انسانی، جنبههای زیبایی شناسانه، مصالح و سازه، همواره به‌تناسب موقعیت زمانی-مکانی و عملکرد بنا با نقش‌ها و ارزش‌های مختلف اثرگذار بوده است. ازاین رو این تحقیق ب...
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Iranian Scientific Association of Architecture & Urbanism
2018-08-01
|
| Series: | معماری و شهرسازی ایران |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://www.isau.ir/article_68588_6be0f6e1651918a82a8d83fcf08a1e6c.pdf |
| _version_ | 1797903901380313088 |
|---|---|
| author | تابان قنبری حسین سلطانزاده محمدرضا نصیرسلامی |
| author_facet | تابان قنبری حسین سلطانزاده محمدرضا نصیرسلامی |
| author_sort | تابان قنبری |
| collection | DOAJ |
| description | در شکل‌گیری آثار معماری گذشته، فرهنگ بر مبنای امکانات، نیازها، اعتقادات، بوم و اقلیم در کنار پدیده های محیطی دیگری ازجمله خصوصیات کارکردی، انسانی، جنبههای زیبایی شناسانه، مصالح و سازه، همواره به‌تناسب موقعیت زمانی-مکانی و عملکرد بنا با نقش‌ها و ارزش‌های مختلف اثرگذار بوده است. ازاین رو این تحقیق با به‌کارگیری نشانه‌شناسی فرهنگی به‌عنوان ابزاری در خوانش دلالت‌های تصریحی و تلویحی موجود در پدیده‌ها به‌مثابه نظامی از نشانه‌های فرهنگی، درصدد رمزگشایی و شناخت مفاهیم و استعاره‌های معنایی در شیوه سازمان‌یابی فضا و مفاهیم اصلی شکل‌دهنده به معماری ارگ کریم‌خان است. پژوهش حاضر به روش تاریخی-تفسیری و با راهبرد نشانه‌شناسی فرهنگی، به شناسایی مفاهیم فرهنگی و زمینه‌های تأثیرپذیری بنا از شیوه زندگی و حکومت خاندان زندیه و تطبیق خصوصیات منحصربه‌فرد آن با درون‌مایه‌های هنر ایلیاتی رسیده است. نتایج نشان می‌دهد هنر ایلیاتی واجد مراتبی از خلق دنیایی غیر بازنمودی است که در آن واقعیت تصویری پدیده‌ها مستقل از هر خصلت بازنمودی و بیانگری شکل می‌گیرد. می‌توان گفت توجه به این فرآیند (مواردی همچون سادگی؛ بی‌پیرایگی؛ پیوند با طبیعت؛ سرخوشی و شادابی و آرامش) عدم وجود هرگونه نگاه کارکردی و محافظه‌کارانه صرف را در محتوای هنر و معماری دوره زندیه تأیید و مشخص می‌کند که «کارکردگرایی اندیشه ورزانه هنر قومی» پس از درون‌مایه «طبیعت‌گرایی» و «ساده‌سازی حاصل از انتزاع مفاهیم»، به‌عنوان سومین درون‌مایه‌ی مهم هنر قومی در الگوی فضایی و تزئینات ارگ کریم‌خان تأثیرگذار بوده، که به صورت تنوع گسترده و حضور قوی دیوارنگاره‌ها با مضمون نقوش انتزاعی و هندسی عناصر طبیعت با فن و اسلوب اجرای مکتب شیراز نمود یافته است. |
| first_indexed | 2024-04-10T09:40:12Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-d8a48ad9988049c7abd153f0dce2163f |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2228-589X 2645-7148 |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-04-10T09:40:12Z |
| publishDate | 2018-08-01 |
| publisher | Iranian Scientific Association of Architecture & Urbanism |
| record_format | Article |
| series | معماری و شهرسازی ایران |
| spelling | doaj.art-d8a48ad9988049c7abd153f0dce2163f2023-02-17T11:42:24ZfasIranian Scientific Association of Architecture & Urbanismمعماری و شهرسازی ایران2228-589X2645-71482018-08-019119320910.30475/isau.2018.6858868588تطبیق نشانه‌شناسانه الگوی معماری ارگ کریم‌خان با درون‌مایه‌های فرهنگ ایلاتی زندیهتابان قنبری0حسین سلطانزاده1محمدرضا نصیرسلامی2دانشجوی دکتری معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.دانشیار معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، گروه معماری، تهران، ایران.استادیار معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، گروه معماری، تهران، ایران.در شکل‌گیری آثار معماری گذشته، فرهنگ بر مبنای امکانات، نیازها، اعتقادات، بوم و اقلیم در کنار پدیده های محیطی دیگری ازجمله خصوصیات کارکردی، انسانی، جنبههای زیبایی شناسانه، مصالح و سازه، همواره به‌تناسب موقعیت زمانی-مکانی و عملکرد بنا با نقش‌ها و ارزش‌های مختلف اثرگذار بوده است. ازاین رو این تحقیق با به‌کارگیری نشانه‌شناسی فرهنگی به‌عنوان ابزاری در خوانش دلالت‌های تصریحی و تلویحی موجود در پدیده‌ها به‌مثابه نظامی از نشانه‌های فرهنگی، درصدد رمزگشایی و شناخت مفاهیم و استعاره‌های معنایی در شیوه سازمان‌یابی فضا و مفاهیم اصلی شکل‌دهنده به معماری ارگ کریم‌خان است. پژوهش حاضر به روش تاریخی-تفسیری و با راهبرد نشانه‌شناسی فرهنگی، به شناسایی مفاهیم فرهنگی و زمینه‌های تأثیرپذیری بنا از شیوه زندگی و حکومت خاندان زندیه و تطبیق خصوصیات منحصربه‌فرد آن با درون‌مایه‌های هنر ایلیاتی رسیده است. نتایج نشان می‌دهد هنر ایلیاتی واجد مراتبی از خلق دنیایی غیر بازنمودی است که در آن واقعیت تصویری پدیده‌ها مستقل از هر خصلت بازنمودی و بیانگری شکل می‌گیرد. می‌توان گفت توجه به این فرآیند (مواردی همچون سادگی؛ بی‌پیرایگی؛ پیوند با طبیعت؛ سرخوشی و شادابی و آرامش) عدم وجود هرگونه نگاه کارکردی و محافظه‌کارانه صرف را در محتوای هنر و معماری دوره زندیه تأیید و مشخص می‌کند که «کارکردگرایی اندیشه ورزانه هنر قومی» پس از درون‌مایه «طبیعت‌گرایی» و «ساده‌سازی حاصل از انتزاع مفاهیم»، به‌عنوان سومین درون‌مایه‌ی مهم هنر قومی در الگوی فضایی و تزئینات ارگ کریم‌خان تأثیرگذار بوده، که به صورت تنوع گسترده و حضور قوی دیوارنگاره‌ها با مضمون نقوش انتزاعی و هندسی عناصر طبیعت با فن و اسلوب اجرای مکتب شیراز نمود یافته است.http://www.isau.ir/article_68588_6be0f6e1651918a82a8d83fcf08a1e6c.pdfنشانه‌شناسی فرهنگیهنر دوره زندیهمعماری حکومتیارگ کریم‌خان |
| spellingShingle | تابان قنبری حسین سلطانزاده محمدرضا نصیرسلامی تطبیق نشانه‌شناسانه الگوی معماری ارگ کریم‌خان با درون‌مایه‌های فرهنگ ایلاتی زندیه معماری و شهرسازی ایران نشانه‌شناسی فرهنگی هنر دوره زندیه معماری حکومتی ارگ کریم‌خان |
| title | تطبیق نشانه‌شناسانه الگوی معماری ارگ کریم‌خان با درون‌مایه‌های فرهنگ ایلاتی زندیه |
| title_full | تطبیق نشانه‌شناسانه الگوی معماری ارگ کریم‌خان با درون‌مایه‌های فرهنگ ایلاتی زندیه |
| title_fullStr | تطبیق نشانه‌شناسانه الگوی معماری ارگ کریم‌خان با درون‌مایه‌های فرهنگ ایلاتی زندیه |
| title_full_unstemmed | تطبیق نشانه‌شناسانه الگوی معماری ارگ کریم‌خان با درون‌مایه‌های فرهنگ ایلاتی زندیه |
| title_short | تطبیق نشانه‌شناسانه الگوی معماری ارگ کریم‌خان با درون‌مایه‌های فرهنگ ایلاتی زندیه |
| title_sort | تطبیق نشانه‌شناسانه الگوی معماری ارگ کریم‌خان با درون‌مایه‌های فرهنگ ایلاتی زندیه |
| topic | نشانه‌شناسی فرهنگی هنر دوره زندیه معماری حکومتی ارگ کریم‌خان |
| url | http://www.isau.ir/article_68588_6be0f6e1651918a82a8d83fcf08a1e6c.pdf |
| work_keys_str_mv | AT tạbạnqnbry tṭbyqnsẖạnhsẖnạsạnhạlgwymʿmạryạrgḵrymkẖạnbạdrwnmạyhhạyfrhngạylạtyzndyh AT ḥsynslṭạnzạdh tṭbyqnsẖạnhsẖnạsạnhạlgwymʿmạryạrgḵrymkẖạnbạdrwnmạyhhạyfrhngạylạtyzndyh AT mḥmdrḍạnṣyrslạmy tṭbyqnsẖạnhsẖnạsạnhạlgwymʿmạryạrgḵrymkẖạnbạdrwnmạyhhạyfrhngạylạtyzndyh |