شبیه‌سازی و پیشبینی رشد و گسترش شهری با استفاده از تکنیک سنجش‌ازدور (نمونه موردی: تربت‌جام سالهای 2000 تا 2019)
شهرنشینی یکی از پیامدهای انقلاب صنعتی است که روند توسعه آن را متحول کرده و باعث گسترش مهاجرتها به شهر شده است. یکی از نتایج اصلی گسترش شهرنشینی در دهههای گذشته تغییرات کاربری زمینها در شهرها و رشد ناموزون آن‌هاست که این مسئله، مدیریت رشد شهرها را به یکی از مهم‌ترین چالشهای قرن 21 تبدیل کرده است....
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Ferdowsi University of Mashhad
2021-05-01
|
| Series: | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://geoeh.um.ac.ir/article_39382_78d020d219e87d305c271213e05cfbb1.pdf |
| _version_ | 1798031970422226944 |
|---|---|
| author | احمد اسدی زینت محمدپورسنگانی علی حاجی زاده شیخوانلو |
| author_facet | احمد اسدی زینت محمدپورسنگانی علی حاجی زاده شیخوانلو |
| author_sort | احمد اسدی |
| collection | DOAJ |
| description | شهرنشینی یکی از پیامدهای انقلاب صنعتی است که روند توسعه آن را متحول کرده و باعث گسترش مهاجرتها به شهر شده است. یکی از نتایج اصلی گسترش شهرنشینی در دهههای گذشته تغییرات کاربری زمینها در شهرها و رشد ناموزون آن‌هاست که این مسئله، مدیریت رشد شهرها را به یکی از مهم‌ترین چالشهای قرن 21 تبدیل کرده است. پژوهش حاضر تغییرات زمینهای شهر تربت‌جام را طی سالهای 2000 تا 2019 ارزیابی و سپس این تغییرات را تا سال 1420 هجری شمسی پیشبینی میکند و در پایان با استفاده از شاخص توسعه سیمای سرزمین، نوع رشد شهر مشخص میشود. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. برای گردآوری دادهها در این پژوهش از تصاویر لندست، سنجنده، ETM سالهای 2000 و 2010 و سنجنده OLI سال 2019 استفاده شده است. پس از طبقهبندی تصاویر در ادامه برای پی بردن به تغییرات صورت گرفته در کاربری اراضی شهر تربت‌جام و پیشبینی تغییرات تا سال 1420 از الگوی زنجیره مارکوف و CA استفاده شده است. نتایج به دست آمده در بازه زمانی 2000 و 2010 و 2019 نشان میدهد که مساحت تمام کاربری‌های منطقه موردمطالعه به جز کاربری اراضی بایر روندی افزایشی داشته است؛ بهطوریکه مساحت کاربری شهر از 81198 مترمربع در سال 2000 به 108720 مترمربع در سال 2010 و به 144441 مترمربع در سال 2019 رسیده است. همچنین مساحت اراضی کشاورزی از 207828 مترمربع در سال 2000 به 266265 مترمربع در سال 2010 و به 202941 مترمربع در سال 2019 رسیده است. مساحت اراضی فضای سبز و باغات از 2007 مترمربع در سال 2000 به 30861 مترمربع در سال 2010 و به 27351 مترمربع در سال 2019 رسیده است. مساحت اراضی بایر از 756504 مترمربع در سال 2000 به 659754 مترمربع در سال 2010 و به 690867 مترمربع در سال 2019 رسیده است و این نشان میدهد مساحت این اراضی با گذشت زمان کاهش داشته است. همچنین پیشبینی وضعیت چهار طبقه پوشش زمین شامل اراضی شهر، کشاورزی، بایر و فضای سبز و باغات در شهر تربت‌جام در افق ۱۴۰۴ نشان میدهد مساحت کاربری شهر در افق 1420 افزایش خواهد داشت؛ بهطوریکه این کاربری 13/192% دچار تغییر خواهد شد. مساحت کاربری کشاورزی با 05/71% و فضای سبز و باغات با 53.32% تغییرات روندی کاهشی خواهند داشت و مساحت کاربری بایر نیز با 87/100% تغییرات روندی افزایشی خواهد داشت. در پایان با شاخص توسعه چشم‌انداز، نوع رشد شهری مشخص شد. همچنین براساس این شاخص، نوع رشد شهر تربت‌جام از نوع لبه‌ای است. |
| first_indexed | 2024-04-11T20:06:22Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-d9758eb9659146faaae8941a35c0912b |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2322-1682 2383-3076 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-04-11T20:06:22Z |
| publishDate | 2021-05-01 |
| publisher | Ferdowsi University of Mashhad |
| record_format | Article |
| series | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| spelling | doaj.art-d9758eb9659146faaae8941a35c0912b2022-12-22T04:05:19ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762021-05-0110114316010.22067/geoeh.2021.67025.039382شبیه‌سازی و پیشبینی رشد و گسترش شهری با استفاده از تکنیک سنجش‌ازدور (نمونه موردی: تربت‌جام سالهای 2000 تا 2019)احمد اسدی0زینت محمدپورسنگانی1علی حاجی زاده شیخوانلو2استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه بزرگمهر قائنات، قاین، ایراندانشجوی کارشناسی ارشد سنجش‌ازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایراندانشجوی کارشناسی ارشد سنجش‌ازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایرانشهرنشینی یکی از پیامدهای انقلاب صنعتی است که روند توسعه آن را متحول کرده و باعث گسترش مهاجرتها به شهر شده است. یکی از نتایج اصلی گسترش شهرنشینی در دهههای گذشته تغییرات کاربری زمینها در شهرها و رشد ناموزون آن‌هاست که این مسئله، مدیریت رشد شهرها را به یکی از مهم‌ترین چالشهای قرن 21 تبدیل کرده است. پژوهش حاضر تغییرات زمینهای شهر تربت‌جام را طی سالهای 2000 تا 2019 ارزیابی و سپس این تغییرات را تا سال 1420 هجری شمسی پیشبینی میکند و در پایان با استفاده از شاخص توسعه سیمای سرزمین، نوع رشد شهر مشخص میشود. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. برای گردآوری دادهها در این پژوهش از تصاویر لندست، سنجنده، ETM سالهای 2000 و 2010 و سنجنده OLI سال 2019 استفاده شده است. پس از طبقهبندی تصاویر در ادامه برای پی بردن به تغییرات صورت گرفته در کاربری اراضی شهر تربت‌جام و پیشبینی تغییرات تا سال 1420 از الگوی زنجیره مارکوف و CA استفاده شده است. نتایج به دست آمده در بازه زمانی 2000 و 2010 و 2019 نشان میدهد که مساحت تمام کاربری‌های منطقه موردمطالعه به جز کاربری اراضی بایر روندی افزایشی داشته است؛ بهطوریکه مساحت کاربری شهر از 81198 مترمربع در سال 2000 به 108720 مترمربع در سال 2010 و به 144441 مترمربع در سال 2019 رسیده است. همچنین مساحت اراضی کشاورزی از 207828 مترمربع در سال 2000 به 266265 مترمربع در سال 2010 و به 202941 مترمربع در سال 2019 رسیده است. مساحت اراضی فضای سبز و باغات از 2007 مترمربع در سال 2000 به 30861 مترمربع در سال 2010 و به 27351 مترمربع در سال 2019 رسیده است. مساحت اراضی بایر از 756504 مترمربع در سال 2000 به 659754 مترمربع در سال 2010 و به 690867 مترمربع در سال 2019 رسیده است و این نشان میدهد مساحت این اراضی با گذشت زمان کاهش داشته است. همچنین پیشبینی وضعیت چهار طبقه پوشش زمین شامل اراضی شهر، کشاورزی، بایر و فضای سبز و باغات در شهر تربت‌جام در افق ۱۴۰۴ نشان میدهد مساحت کاربری شهر در افق 1420 افزایش خواهد داشت؛ بهطوریکه این کاربری 13/192% دچار تغییر خواهد شد. مساحت کاربری کشاورزی با 05/71% و فضای سبز و باغات با 53.32% تغییرات روندی کاهشی خواهند داشت و مساحت کاربری بایر نیز با 87/100% تغییرات روندی افزایشی خواهد داشت. در پایان با شاخص توسعه چشم‌انداز، نوع رشد شهری مشخص شد. همچنین براساس این شاخص، نوع رشد شهر تربت‌جام از نوع لبه‌ای است.https://geoeh.um.ac.ir/article_39382_78d020d219e87d305c271213e05cfbb1.pdfشهرنشینیکاربری اراضیلندستزنجیره مارکوف و caتربت‌جام |
| spellingShingle | احمد اسدی زینت محمدپورسنگانی علی حاجی زاده شیخوانلو شبیه‌سازی و پیشبینی رشد و گسترش شهری با استفاده از تکنیک سنجش‌ازدور (نمونه موردی: تربت‌جام سالهای 2000 تا 2019) جغرافیا و مخاطرات محیطی شهرنشینی کاربری اراضی لندست زنجیره مارکوف و ca تربت‌جام |
| title | شبیه‌سازی و پیشبینی رشد و گسترش شهری با استفاده از تکنیک سنجش‌ازدور (نمونه موردی: تربت‌جام سالهای 2000 تا 2019) |
| title_full | شبیه‌سازی و پیشبینی رشد و گسترش شهری با استفاده از تکنیک سنجش‌ازدور (نمونه موردی: تربت‌جام سالهای 2000 تا 2019) |
| title_fullStr | شبیه‌سازی و پیشبینی رشد و گسترش شهری با استفاده از تکنیک سنجش‌ازدور (نمونه موردی: تربت‌جام سالهای 2000 تا 2019) |
| title_full_unstemmed | شبیه‌سازی و پیشبینی رشد و گسترش شهری با استفاده از تکنیک سنجش‌ازدور (نمونه موردی: تربت‌جام سالهای 2000 تا 2019) |
| title_short | شبیه‌سازی و پیشبینی رشد و گسترش شهری با استفاده از تکنیک سنجش‌ازدور (نمونه موردی: تربت‌جام سالهای 2000 تا 2019) |
| title_sort | شبیه‌سازی و پیشبینی رشد و گسترش شهری با استفاده از تکنیک سنجش‌ازدور نمونه موردی تربت‌جام سالهای 2000 تا 2019 |
| topic | شهرنشینی کاربری اراضی لندست زنجیره مارکوف و ca تربت‌جام |
| url | https://geoeh.um.ac.ir/article_39382_78d020d219e87d305c271213e05cfbb1.pdf |
| work_keys_str_mv | AT ạḥmdạsdy sẖbyhsạzywpysẖbynyrsẖdwgstrsẖsẖhrybạạstfạdhạztḵnyḵsnjsẖạzdwrnmwnhmwrdytrbtjạmsạlhạy2000tạ2019 AT zyntmḥmdpwrsngạny sẖbyhsạzywpysẖbynyrsẖdwgstrsẖsẖhrybạạstfạdhạztḵnyḵsnjsẖạzdwrnmwnhmwrdytrbtjạmsạlhạy2000tạ2019 AT ʿlyḥạjyzạdhsẖykẖwạnlw sẖbyhsạzywpysẖbynyrsẖdwgstrsẖsẖhrybạạstfạdhạztḵnyḵsnjsẖạzdwrnmwnhmwrdytrbtjạmsạlhạy2000tạ2019 |