تحولات کالبدی آرامگاه امامزاده عبدالله شوشتر نمودی از معماری ایرانی در گذر از دوره سلجوقی -خوارزمشاهی به دوره ایلخانی
شوشتر با دارا بودن تعداد زیادی از بناهای آرامگاهی به گنجینه‌ای از معماری اسلامی بدل گشته است؛ در این میان، بنای امامزاده عبدالله به دلیل دوره زمانی ساخت(دوره انتقال از دوره سلجوقی-خوارزمشاهی به دوره ایلخانی)، ساختار شکلی، نوع گنبد، سابقه تاریخی گنبد به عنوان نمونه پیشگام در معماری ایران، ویژگی‌های...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Iranian Scientific Association of Architecture & Urbanism
2021-12-01
|
| Series: | معماری و شهرسازی ایران |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://www.isau.ir/article_118159_92a5886146194431fc18913913d68a65.pdf |
| _version_ | 1828013049333678080 |
|---|---|
| author | عباسعلی احمدی امین احمدی سیاهپوش |
| author_facet | عباسعلی احمدی امین احمدی سیاهپوش |
| author_sort | عباسعلی احمدی |
| collection | DOAJ |
| description | شوشتر با دارا بودن تعداد زیادی از بناهای آرامگاهی به گنجینه‌ای از معماری اسلامی بدل گشته است؛ در این میان، بنای امامزاده عبدالله به دلیل دوره زمانی ساخت(دوره انتقال از دوره سلجوقی-خوارزمشاهی به دوره ایلخانی)، ساختار شکلی، نوع گنبد، سابقه تاریخی گنبد به عنوان نمونه پیشگام در معماری ایران، ویژگی‌های معماری، تزیینی و تنوع کتیبه‌ها، جایگاه ویژه‌ای دارد. با در نظر گرفتن موارد یاد شده که حکایت از اهمیت بنا دارد و با این فرض که معمولاً بناهای مذهبی به علت دفعات مرمت، بازسازی و گسترش ساختمانی از کالبد اولیه خود خارج می‌شوند؛ پژوهش حاضر بر آن است تا چگونگی شکل‌گیری و نحوه گسترش آرامگاه را مورد مطالعه و بازنگری قرار داده و زوایای جدیدی از نحوه شکل‌گیری، پلان اولیه، توسعه ساختمانی و تاریخ معماری بنا را مشخص کند. نتایج پژوهش که به روشی توصیفی-تطبیقی-تحلیلی با تکیه بر اطلاعات بدست آمده از دو مرحله مطالعات میدانی و کتابخانه‌ای انجام شده، نشان می‌دهد که ساختار اولیه‌ی مقبره، گنبدخانه‌ای منفرد مربوط به دوران قبل از دوره مغول بوده است. در دوره ایلخانی آرامگاه بر حسب نیاز گسترش یافت و متأثر از شیوه‌ی رایج گنبدسازی این دوره، گنبدخانه‌ای به بنای اولیه الحاق می‌شود. در دوره‌ی صفویه با وارد شدن فضاها و عناصر معماری جدیدی چون آرامگاه بی‌بی گزیده خاتون و فضاهای وابسته به آن و بازسازی سردر اصلی مجموعه، کالبد بنا دچار تغییر اساسی می‌شود. دو مناره در زمان افشاریه به بنا الحاق گردید و در دوره‌ی قاجاریه با وجود عدم دخالت در کالبد اصلی، برخی کتیبه‌ها و تزیینات به ویژه نقوش گنبدخانه اصلی ایجاد می‌شوند. |
| first_indexed | 2024-04-10T09:40:13Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-da66266e85714e91a14dd0c26e1b5923 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2228-589X 2645-7148 |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-04-10T09:40:13Z |
| publishDate | 2021-12-01 |
| publisher | Iranian Scientific Association of Architecture & Urbanism |
| record_format | Article |
| series | معماری و شهرسازی ایران |
| spelling | doaj.art-da66266e85714e91a14dd0c26e1b59232023-02-17T11:42:10ZfasIranian Scientific Association of Architecture & Urbanismمعماری و شهرسازی ایران2228-589X2645-71482021-12-0112217118710.30475/isau.2020.215617.1342118159تحولات کالبدی آرامگاه امامزاده عبدالله شوشتر نمودی از معماری ایرانی در گذر از دوره سلجوقی -خوارزمشاهی به دوره ایلخانیعباسعلی احمدی0امین احمدی سیاهپوش1دانشیار، گروه باستان شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهرکرد. شهرکرد، ایران.کارشناس ارشد باستان‌شناسی، گروه باستان شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهرکرد. شهرکرد، ایران.شوشتر با دارا بودن تعداد زیادی از بناهای آرامگاهی به گنجینه‌ای از معماری اسلامی بدل گشته است؛ در این میان، بنای امامزاده عبدالله به دلیل دوره زمانی ساخت(دوره انتقال از دوره سلجوقی-خوارزمشاهی به دوره ایلخانی)، ساختار شکلی، نوع گنبد، سابقه تاریخی گنبد به عنوان نمونه پیشگام در معماری ایران، ویژگی‌های معماری، تزیینی و تنوع کتیبه‌ها، جایگاه ویژه‌ای دارد. با در نظر گرفتن موارد یاد شده که حکایت از اهمیت بنا دارد و با این فرض که معمولاً بناهای مذهبی به علت دفعات مرمت، بازسازی و گسترش ساختمانی از کالبد اولیه خود خارج می‌شوند؛ پژوهش حاضر بر آن است تا چگونگی شکل‌گیری و نحوه گسترش آرامگاه را مورد مطالعه و بازنگری قرار داده و زوایای جدیدی از نحوه شکل‌گیری، پلان اولیه، توسعه ساختمانی و تاریخ معماری بنا را مشخص کند. نتایج پژوهش که به روشی توصیفی-تطبیقی-تحلیلی با تکیه بر اطلاعات بدست آمده از دو مرحله مطالعات میدانی و کتابخانه‌ای انجام شده، نشان می‌دهد که ساختار اولیه‌ی مقبره، گنبدخانه‌ای منفرد مربوط به دوران قبل از دوره مغول بوده است. در دوره ایلخانی آرامگاه بر حسب نیاز گسترش یافت و متأثر از شیوه‌ی رایج گنبدسازی این دوره، گنبدخانه‌ای به بنای اولیه الحاق می‌شود. در دوره‌ی صفویه با وارد شدن فضاها و عناصر معماری جدیدی چون آرامگاه بی‌بی گزیده خاتون و فضاهای وابسته به آن و بازسازی سردر اصلی مجموعه، کالبد بنا دچار تغییر اساسی می‌شود. دو مناره در زمان افشاریه به بنا الحاق گردید و در دوره‌ی قاجاریه با وجود عدم دخالت در کالبد اصلی، برخی کتیبه‌ها و تزیینات به ویژه نقوش گنبدخانه اصلی ایجاد می‌شوند.http://www.isau.ir/article_118159_92a5886146194431fc18913913d68a65.pdfامامزاده عبداللهشوشترایلخانیگاهنگاریگنبد مضرس |
| spellingShingle | عباسعلی احمدی امین احمدی سیاهپوش تحولات کالبدی آرامگاه امامزاده عبدالله شوشتر نمودی از معماری ایرانی در گذر از دوره سلجوقی -خوارزمشاهی به دوره ایلخانی معماری و شهرسازی ایران امامزاده عبدالله شوشتر ایلخانی گاهنگاری گنبد مضرس |
| title | تحولات کالبدی آرامگاه امامزاده عبدالله شوشتر نمودی از معماری ایرانی در گذر از دوره سلجوقی -خوارزمشاهی به دوره ایلخانی |
| title_full | تحولات کالبدی آرامگاه امامزاده عبدالله شوشتر نمودی از معماری ایرانی در گذر از دوره سلجوقی -خوارزمشاهی به دوره ایلخانی |
| title_fullStr | تحولات کالبدی آرامگاه امامزاده عبدالله شوشتر نمودی از معماری ایرانی در گذر از دوره سلجوقی -خوارزمشاهی به دوره ایلخانی |
| title_full_unstemmed | تحولات کالبدی آرامگاه امامزاده عبدالله شوشتر نمودی از معماری ایرانی در گذر از دوره سلجوقی -خوارزمشاهی به دوره ایلخانی |
| title_short | تحولات کالبدی آرامگاه امامزاده عبدالله شوشتر نمودی از معماری ایرانی در گذر از دوره سلجوقی -خوارزمشاهی به دوره ایلخانی |
| title_sort | تحولات کالبدی آرامگاه امامزاده عبدالله شوشتر نمودی از معماری ایرانی در گذر از دوره سلجوقی خوارزمشاهی به دوره ایلخانی |
| topic | امامزاده عبدالله شوشتر ایلخانی گاهنگاری گنبد مضرس |
| url | http://www.isau.ir/article_118159_92a5886146194431fc18913913d68a65.pdf |
| work_keys_str_mv | AT ʿbạsʿlyạḥmdy tḥwlạtḵạlbdyậrạmgạhạmạmzạdhʿbdạllhsẖwsẖtrnmwdyạzmʿmạryạyrạnydrgdẖrạzdwrhsljwqykẖwạrzmsẖạhybhdwrhạylkẖạny AT ạmynạḥmdysyạhpwsẖ tḥwlạtḵạlbdyậrạmgạhạmạmzạdhʿbdạllhsẖwsẖtrnmwdyạzmʿmạryạyrạnydrgdẖrạzdwrhsljwqykẖwạrzmsẖạhybhdwrhạylkẖạny |