Dîvânu Lugâti’t-Türk’te Geçen Temel Duygu Fiillerinin Derleme Sözlüğü’ndeki Durumu Üzerine Bir Değerlendirme
Söz varlığımız içinde önemli bir yere sahip olan fiillerden bir kısmını duygu fiilleri oluşturmaktadır. Zihinsel süreçte meydana gelen duyguların dildeki karşılığı olarak da tanımlanan bu fiiller psikoloji, dil bilim ve kültürel açıdan önemli bir kesişim noktasında yer alırlar. Bu bağlamda temel duy...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Van Yuzuncu Yıl University
2022-09-01
|
| Series: | Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2507269 |
| _version_ | 1827352138740662272 |
|---|---|
| author | Nülüfer Çelik |
| author_facet | Nülüfer Çelik |
| author_sort | Nülüfer Çelik |
| collection | DOAJ |
| description | Söz varlığımız içinde önemli bir yere sahip olan fiillerden bir kısmını duygu fiilleri oluşturmaktadır. Zihinsel süreçte meydana gelen duyguların dildeki karşılığı olarak da tanımlanan bu fiiller psikoloji, dil bilim ve kültürel açıdan önemli bir kesişim noktasında yer alırlar. Bu bağlamda temel duygu fiilleri ait olduğu toplumun düşünce yapısı ve buna bağlı olarak da duygu dünyaları hakkında bazı ipuçları verebilir. Çalışmamızda psikolojide üzerinde fikir birliği sağlanmış temel duygu fillerinin varlığı Dîvânu Lugâti’t-Türk’te araştırıldı. Tespit edilen 73 fiilin Derleme Sözlüğü’nde ses ve anlam açısından nasıl değişime uğradığı ortaya konuldu. Bu fiillerden bir kısmının ses değişimine rağmen anlamını ve günümüz ağızlarında hâla varlığını koruduğu, bir kısmının tamamen kullanımdan kalktığı; bazılarının ise ses ve şekil değişimi yanında anlam değişimine de uğradığı tespit edildi. Çalışmamızda, kültürel bir varlık olan dilin duygular bağlamında geçmişle tamamen bağını koparmadığı, bir yönüyle ağızlarda varlığını sürdürdüğü belirlendi. Bu durum Türk kültür ve karakterinin tarihin akışı içerisinde bir bütünlük içerisinde olduğuna dair önemli ipuçları verebilir. |
| first_indexed | 2024-03-08T02:58:29Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-da8560a7794c44189be28fefb36b52fc |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 1302-6879 2822-3136 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-03-08T02:58:29Z |
| publishDate | 2022-09-01 |
| publisher | Van Yuzuncu Yıl University |
| record_format | Article |
| series | Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi |
| spelling | doaj.art-da8560a7794c44189be28fefb36b52fc2024-02-13T12:12:15ZengVan Yuzuncu Yıl UniversityYüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi1302-68792822-31362022-09-015714315610.53568/yyusbed.11358191655Dîvânu Lugâti’t-Türk’te Geçen Temel Duygu Fiillerinin Derleme Sözlüğü’ndeki Durumu Üzerine Bir DeğerlendirmeNülüfer Çelik0OSMANİYE KORKUT ATA ÜNİVERSİTESİSöz varlığımız içinde önemli bir yere sahip olan fiillerden bir kısmını duygu fiilleri oluşturmaktadır. Zihinsel süreçte meydana gelen duyguların dildeki karşılığı olarak da tanımlanan bu fiiller psikoloji, dil bilim ve kültürel açıdan önemli bir kesişim noktasında yer alırlar. Bu bağlamda temel duygu fiilleri ait olduğu toplumun düşünce yapısı ve buna bağlı olarak da duygu dünyaları hakkında bazı ipuçları verebilir. Çalışmamızda psikolojide üzerinde fikir birliği sağlanmış temel duygu fillerinin varlığı Dîvânu Lugâti’t-Türk’te araştırıldı. Tespit edilen 73 fiilin Derleme Sözlüğü’nde ses ve anlam açısından nasıl değişime uğradığı ortaya konuldu. Bu fiillerden bir kısmının ses değişimine rağmen anlamını ve günümüz ağızlarında hâla varlığını koruduğu, bir kısmının tamamen kullanımdan kalktığı; bazılarının ise ses ve şekil değişimi yanında anlam değişimine de uğradığı tespit edildi. Çalışmamızda, kültürel bir varlık olan dilin duygular bağlamında geçmişle tamamen bağını koparmadığı, bir yönüyle ağızlarda varlığını sürdürdüğü belirlendi. Bu durum Türk kültür ve karakterinin tarihin akışı içerisinde bir bütünlük içerisinde olduğuna dair önemli ipuçları verebilir.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2507269dîvânu lugâticompilation dictionaryemotional verbsdîvânu lugâti’t türkderleme sözlüğüduygu fiilleri |
| spellingShingle | Nülüfer Çelik Dîvânu Lugâti’t-Türk’te Geçen Temel Duygu Fiillerinin Derleme Sözlüğü’ndeki Durumu Üzerine Bir Değerlendirme Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi dîvânu lugâti compilation dictionary emotional verbs dîvânu lugâti’t türk derleme sözlüğü duygu fiilleri |
| title | Dîvânu Lugâti’t-Türk’te Geçen Temel Duygu Fiillerinin Derleme Sözlüğü’ndeki Durumu Üzerine Bir Değerlendirme |
| title_full | Dîvânu Lugâti’t-Türk’te Geçen Temel Duygu Fiillerinin Derleme Sözlüğü’ndeki Durumu Üzerine Bir Değerlendirme |
| title_fullStr | Dîvânu Lugâti’t-Türk’te Geçen Temel Duygu Fiillerinin Derleme Sözlüğü’ndeki Durumu Üzerine Bir Değerlendirme |
| title_full_unstemmed | Dîvânu Lugâti’t-Türk’te Geçen Temel Duygu Fiillerinin Derleme Sözlüğü’ndeki Durumu Üzerine Bir Değerlendirme |
| title_short | Dîvânu Lugâti’t-Türk’te Geçen Temel Duygu Fiillerinin Derleme Sözlüğü’ndeki Durumu Üzerine Bir Değerlendirme |
| title_sort | divanu lugati t turk te gecen temel duygu fiillerinin derleme sozlugu ndeki durumu uzerine bir degerlendirme |
| topic | dîvânu lugâti compilation dictionary emotional verbs dîvânu lugâti’t türk derleme sözlüğü duygu fiilleri |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2507269 |
| work_keys_str_mv | AT nulufercelik divanulugatitturktegecentemelduygufiillerininderlemesozlugundekidurumuuzerinebirdegerlendirme |