پهنهبندی گسترة خطر فرونشست زمین در دشت سراب، با بهره‌گیری از الگوریتمهای تحلیل چند معیاره MARCOS و CODAS
یکی از مخاطرات پیش روی دشتهای کشور، مخاطره فرونشست است که سبب بروز مشکلات و معضلات فراوان در زمینهای کشاورزی، جادهها، خطوط انتقال نیرو و انرژی میگردد. دشت سراب نیز در طی سالهای اخیر با افت شدید سطح آب زیرزمینی مواجه بوده که این عامل سبب گردیده تا این منطقه در معرض وقوع مخاطره فرونشست قرار گیرد....
| Päätekijät: | , , |
|---|---|
| Aineistotyyppi: | Artikkeli |
| Kieli: | English |
| Julkaistu: |
Ferdowsi University of Mashhad
2023-01-01
|
| Sarja: | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| Aiheet: | |
| Linkit: | https://geoeh.um.ac.ir/article_43420_4db3d8ec9c2a9ad3bfc5a64a862f1aa7.pdf |
| _version_ | 1826860280053760000 |
|---|---|
| author | صیاد اصغری سراسکانرود الناز پیروزی لیلا آقایاری |
| author_facet | صیاد اصغری سراسکانرود الناز پیروزی لیلا آقایاری |
| author_sort | صیاد اصغری سراسکانرود |
| collection | DOAJ |
| description | یکی از مخاطرات پیش روی دشتهای کشور، مخاطره فرونشست است که سبب بروز مشکلات و معضلات فراوان در زمینهای کشاورزی، جادهها، خطوط انتقال نیرو و انرژی میگردد. دشت سراب نیز در طی سالهای اخیر با افت شدید سطح آب زیرزمینی مواجه بوده که این عامل سبب گردیده تا این منطقه در معرض وقوع مخاطره فرونشست قرار گیرد. هدف این پژوهش بررسی و تحلیل مهم‌ترین عوامل دخیل در ایجاد خطر فرونشست دشت سراب و مشخص کردن سطوح مستعد که احتمالاً در آینده درگیر فرونشست خواهند شد، با بهره‌گیری از الگوریتمهای چند معیاره MARCOS و CODAS است. با توجه به نتایج حاصل از پهنهبندی خطر فرونشست؛ معیارهای عمق آب، کاربری اراضی و شیب؛ به ترتیب با ضریب وزنی 194/0، 171/0 و 159/0، مهم‌ترین عوامل دخیل در ایجاد خطر فرونشست محدوده مطالعاتی میباشند. با توجه به خروجی حاصل از روش MARCOS، به ترتیب؛ 50/167 و 09/276 کیلومترمربع از مساحت دشت سراب و طبق نتایج حاصل از به‌کارگیری روش CODAS، 13/187 و 03/279 کیلومترمربع از مساحت محدوده، در طبقۀ پرخطر و بحرانی قرار دارد. به‌علاوه، نقشه مستخرج از الگوریتمMARCOS و CODAS با عمق سطح آب چاهها به ترتیب؛ دارای مقدار ضریب همبستگی 77/ و 81/0 میباشند و بین خروجی هر دو روش با نقشه سطح آب همبستگی دیده میشود. به نظر میرسد، نتایج حاصل از مطالعه حاضر، میتواند به مدیران سازمانی و برنامهریزان منابع اراضی و خاک، در زمینة حفاظت و مدیریت منابع آبی و مخاطرات طبیعی و جلوگیری از تخریب سرزمین کمک شایانی نماید. |
| first_indexed | 2024-03-11T19:33:08Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-db63d9b8717e4f959655dd0ccda7c6d6 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2322-1682 2383-3076 |
| language | English |
| last_indexed | 2025-02-16T19:46:49Z |
| publishDate | 2023-01-01 |
| publisher | Ferdowsi University of Mashhad |
| record_format | Article |
| series | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| spelling | doaj.art-db63d9b8717e4f959655dd0ccda7c6d62025-01-22T13:02:56ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762023-01-0111414917210.22067/geoeh.2023.79331.129143420پهنهبندی گسترة خطر فرونشست زمین در دشت سراب، با بهره‌گیری از الگوریتمهای تحلیل چند معیاره MARCOS و CODASصیاد اصغری سراسکانرود0الناز پیروزی1لیلا آقایاری2استاد ژئومورفولوژی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایراندکتری ژئومورفولوژی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایراندانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایرانیکی از مخاطرات پیش روی دشتهای کشور، مخاطره فرونشست است که سبب بروز مشکلات و معضلات فراوان در زمینهای کشاورزی، جادهها، خطوط انتقال نیرو و انرژی میگردد. دشت سراب نیز در طی سالهای اخیر با افت شدید سطح آب زیرزمینی مواجه بوده که این عامل سبب گردیده تا این منطقه در معرض وقوع مخاطره فرونشست قرار گیرد. هدف این پژوهش بررسی و تحلیل مهم‌ترین عوامل دخیل در ایجاد خطر فرونشست دشت سراب و مشخص کردن سطوح مستعد که احتمالاً در آینده درگیر فرونشست خواهند شد، با بهره‌گیری از الگوریتمهای چند معیاره MARCOS و CODAS است. با توجه به نتایج حاصل از پهنهبندی خطر فرونشست؛ معیارهای عمق آب، کاربری اراضی و شیب؛ به ترتیب با ضریب وزنی 194/0، 171/0 و 159/0، مهم‌ترین عوامل دخیل در ایجاد خطر فرونشست محدوده مطالعاتی میباشند. با توجه به خروجی حاصل از روش MARCOS، به ترتیب؛ 50/167 و 09/276 کیلومترمربع از مساحت دشت سراب و طبق نتایج حاصل از به‌کارگیری روش CODAS، 13/187 و 03/279 کیلومترمربع از مساحت محدوده، در طبقۀ پرخطر و بحرانی قرار دارد. به‌علاوه، نقشه مستخرج از الگوریتمMARCOS و CODAS با عمق سطح آب چاهها به ترتیب؛ دارای مقدار ضریب همبستگی 77/ و 81/0 میباشند و بین خروجی هر دو روش با نقشه سطح آب همبستگی دیده میشود. به نظر میرسد، نتایج حاصل از مطالعه حاضر، میتواند به مدیران سازمانی و برنامهریزان منابع اراضی و خاک، در زمینة حفاظت و مدیریت منابع آبی و مخاطرات طبیعی و جلوگیری از تخریب سرزمین کمک شایانی نماید.https://geoeh.um.ac.ir/article_43420_4db3d8ec9c2a9ad3bfc5a64a862f1aa7.pdfفرونشستپهنه‌بندیدشت سرابالگوریتم‌های تحلیل چند معیاره |
| spellingShingle | صیاد اصغری سراسکانرود الناز پیروزی لیلا آقایاری پهنهبندی گسترة خطر فرونشست زمین در دشت سراب، با بهره‌گیری از الگوریتمهای تحلیل چند معیاره MARCOS و CODAS جغرافیا و مخاطرات محیطی فرونشست پهنهبندی دشت سراب الگوریتمهای تحلیل چند معیاره |
| title | پهنهبندی گسترة خطر فرونشست زمین در دشت سراب، با بهره‌گیری از الگوریتمهای تحلیل چند معیاره MARCOS و CODAS |
| title_full | پهنهبندی گسترة خطر فرونشست زمین در دشت سراب، با بهره‌گیری از الگوریتمهای تحلیل چند معیاره MARCOS و CODAS |
| title_fullStr | پهنهبندی گسترة خطر فرونشست زمین در دشت سراب، با بهره‌گیری از الگوریتمهای تحلیل چند معیاره MARCOS و CODAS |
| title_full_unstemmed | پهنهبندی گسترة خطر فرونشست زمین در دشت سراب، با بهره‌گیری از الگوریتمهای تحلیل چند معیاره MARCOS و CODAS |
| title_short | پهنهبندی گسترة خطر فرونشست زمین در دشت سراب، با بهره‌گیری از الگوریتمهای تحلیل چند معیاره MARCOS و CODAS |
| title_sort | پهنهبندی گسترة خطر فرونشست زمین در دشت سراب، با بهره‌گیری از الگوریتمهای تحلیل چند معیاره marcos و codas |
| topic | فرونشست پهنهبندی دشت سراب الگوریتمهای تحلیل چند معیاره |
| url | https://geoeh.um.ac.ir/article_43420_4db3d8ec9c2a9ad3bfc5a64a862f1aa7.pdf |
| work_keys_str_mv | AT ṣyạdạṣgẖrysrạsḵạnrwd phnhbndygstrẗkẖṭrfrwnsẖstzmyndrdsẖtsrạbbạbhrhgyryạzạlgwrytmhạytḥlylcẖndmʿyạrhmarcoswcodas AT ạlnạzpyrwzy phnhbndygstrẗkẖṭrfrwnsẖstzmyndrdsẖtsrạbbạbhrhgyryạzạlgwrytmhạytḥlylcẖndmʿyạrhmarcoswcodas AT lylạậqạyạry phnhbndygstrẗkẖṭrfrwnsẖstzmyndrdsẖtsrạbbạbhrhgyryạzạlgwrytmhạytḥlylcẖndmʿyạrhmarcoswcodas |