مهادنه: قرارداد ترک مخاصمه و آتش‌بس
گاه، جنگ و جهاد به آتش‌بس منجر مى‌شود که از آن در فقه به مهادنه و هدنه تعبیر مى‌شود. این لغت در اصل به معناى سکون است و اصطلاحاً براى بیان صلح موقت میان مسلمانان و گروهى از کافران حربى به کار مى‌رود. لذا بر آن، موادعه و معاهده که گویاى حالت ناپایدار است، اطلاق مى‌شود. شیخ طوسى در <em>مبسوط <...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Bagher al-Olum University
2006-04-01
|
| Series: | علوم سیاسی |
| Online Access: | http://psq.bou.ac.ir/article_11766_abd25a4a6f0fe24b5abf038ff34be037.pdf |
| Summary: | گاه، جنگ و جهاد به آتش‌بس منجر مى‌شود که از آن در فقه به مهادنه و هدنه تعبیر مى‌شود. این لغت در اصل به معناى سکون است و اصطلاحاً براى بیان صلح موقت میان مسلمانان و گروهى از کافران حربى به کار مى‌رود. لذا بر آن، موادعه و معاهده که گویاى حالت ناپایدار است، اطلاق مى‌شود.
شیخ طوسى در <em>مبسوط </em>مى‌گوید: «هدنه و مهادنه به یک معنا عبارت است از کنار گذاشتن جنگ و رها کردن نبرد تا مدتى». علامه حلى نیز در <em>تذکره </em>مى‌گوید: «مهادنه، موادعه و معاهده واژه‌هایى مترادف و عبارت است از کنار گذاشتن جنگ و رها کردن نبرد تا مدتى». ایشان همین مطلب را در <em>منتهى </em>و نزدیک به آن را در <em>تحریر </em>و <em>قواعد </em>ذکر مى‌کند.
بنابراین حالت ناپایدارى و گذرا بودن در معنا و تعریف هدنه اخذ شده است. لذا عده‌اى یکى از تفاوت‌هاى هدنه را با عقد جزیه، همین نکته دانسته‌اند، همچنین تفاوت‌هاى دیگرى ذکر کرده‌اند که براى تفصیل مطلب به <em>قواعد</em> علامه و پاره‌اى دیگر از کتاب‌هاى ایشان و دیگران رجوع کنید. لیکن حق آن است که آن چه را به عنوان فارق میان آن دو آورده‌اند، فارق اصلى به شمار نمى‌رود، بلکه از عوارض و علامت‌هاى هدنه است. تفاوت ماهوى و جوهرى میان آن دو این است که در عقد جزیه، یک طرف عقد دشمنان شکست خورده‌اى هستند که مسلمانان بر آن پیروز شده، زمین‌هایشان را گشوده و دولتشان را ساقط کرده‌اند و در این حالت به جاى مالیاتى که از دیگر مسلمانان اخذ مى‌شود، از آنان جزیه گرفته مى‌شود. بنابراین آنان شهروندان دولت اسلامى، اما با حفظ دین خود هستند. |
|---|---|
| ISSN: | 1735-0557 2645-5773 |